Mahalla va oila

Qanday javobgarlik bor?
 
Jinoyat kodeksining 
103-moddasida 
o‘zini o‘zi o‘ldirish yoki o‘zini 
o‘zi  o‘ldirishga  suiqasd  qilish  darajasiga  yetkazganlik  uchun  jinoiy 
javobgarlik  nazarda  tutilgan.   Bu  moddaning  qo‘llanilishining  zaruriy 
sharti  o‘zini  o‘zi  o‘ldirish  yoki  o‘zini  o‘zi  o‘ldirishga  suiqasd  qilish 

---

161
 
 
darajasiga yetkazishga aybdor jabrlanuvchiga rahmsiz muomala qilgani 
yoki uning sha’ni va qadr-qimmatini muttasil ravishda kamsitgani sabab 
bo‘lganini aniqlash talab etiladi. 
Ya’ni, shaxsni qo‘rqitish, unga rahmsiz muomala qilish yoki uning sha’ni 
va qadr-qimmatini muttasil ravishda kamsitish natijasida uni o‘zini o‘zi o‘ldirish 
darajasiga yoki o‘zini o‘zi o‘ldirishiga suiqasd qilish darajasiga yetkazish uch 
yildan yetti yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi. 
Afinada  o‘zini  o‘zi  o‘ldirishga  Senat  tomonidan  ruxsat  berilgan, 
qachonki, shaxsning hayoti chidab bo‘lmaydigan darajada, deb baholansa va 
bu harakat qonuniy hisoblangan. Aksincha, bunday qilmishlar jamoa vakillari 
ishtirokisiz sodir etilsa, axloqsiz, deb topilgan. 
Buyuk  Britaniyada  2017-yil  22-fevralda  zo‘ravonlik  va  o‘z  joniga  qasd 
qilishning  oldini  olish  maqsadida  “Oiladagi  zo‘ravonlik:  Britaniya  ko‘zgusida” 
nomli qonuni qabul qilingan. Buyuk Britaniyada har hafta ikki ayol o‘z turmush 
o‘rtog‘ining  harakatlari  sababli  o‘z  joniga  qasd  qilgan.  Buyuk  Britaniyada 
qabul  qilingan  qonunchilikka  ko‘ra,  eri  tomonidan  oiladagi  zo‘ravonlikdan 
jabrlangan  ayol  eri  bilan  ajrashishni  talab  qiladi.  Agarda  u  eri  bilan 
ajrashmasa, undan bolani homiylik va vasiylik organlari olib qo‘yishi mumkin 
bo‘ladi. Ushbu qonunlar esa, mavjud vaziyatni yanada og‘irlashtirib, ko‘pgina 
jinoyatlar ochilmay qolgan. Britaniyada ishonch telefonlari mavjud bo‘lib, ular 
nafaqat  ayollar  va  bolalarga,  balki  jabr  ko‘rgan  erkaklar  uchun  ham  faoliyat 
yuritadi. 
Bundan  tashqari,  AQShda  1991-yilda  “Ayollarga  qarshi  zo‘ravonlik 
ishlatishga qarshi kurash to‘g‘risida”gi, AQSh Kongressi tomonidan esa 1994-
yilda  “Ayollarga  nisbatan  zo‘ravonlikka  qarshi  kurashish  haqida”gi  (the 
Violence Against Women Act) Qonuni qabul qilingan bo‘lib, unning maqsadi 
ushbu toifadagi jinoyatlarning oldini olishdan iborat bo‘lgan. Ushbu qonunga 
asosan,  oiladaga  zo‘ravonlik  qurbonlari  uchun  1,5  mingta  markazlar  tashkil 
etilgan. 
 

---

162
 
 
👉👉