Mahalla fuqarolik jamiyati instituti sifatida

Liberalizm institutlari (erkinlik, qonunning ustuvorligi va h.k.) hamda insoniylikning ayrim an’anaviy talablari (fuqarolarning farovonligi haqida g‘amxo‘rlik, ularga munosib yashash sharoitlarini yaratib berish, muayyan ijtimoiy tenglikni ta’minlash, iste’dodlarni qo‘llab-quvvatlash va h.k.) ni sintez qilish maqsadida huquqiy va ijtimoiy davlatni birlashtirish g‘oyasi so‘nggi davrda yetakchi o‘ringa chiqmoqsa.

Hozirgi kunda huquqiy davlat konsepsiyasi hech bo‘lmaganda ijtimoiy davlat elementlari bilan to‘ldirilishi lozim, zotan, ijtimoiy-iqtisodiy huquklar va erkinliklarning kafolatlari qabul qilingan yondashuvlar va ilgari surilgan prinsiplargagina emas, davlatning real imkoniyatlariga ham bog‘liq.

Fuqarolik jamiyati va davlat o‘rtasidagi munosabatlarni tashkliy-tuzilmaviy shaklga egalik qilish huquqiy davlat haqida gapirish imkonini beradi. Joriy vaziyat shu bilan ta’riflanadiki, hokimiyat mazkur hokimiyatni qonuniylashtirish uchun fuqarolar hamjamiyati ularning qo‘llab-quvvatlashiga muxtoj bo‘ladi. Jamiyatni isloh qilii fuqarolik jamiyati yetakchilik qilishi lozim. Hokimiyat esa, hamisha o‘ziga nisbatan tanqidiy fikrlar aytilishiga tayyor bo‘lishi kerak.

Fuqarolik jamiyatining shakllanishi bir vaqtda huquqiy demokratik davlat ham rivojlanib borishini, shaxs va davlat hokimiya huquqning teng subyektlari sifatida maydonga chiqishini taqozo etadi.

Davlat ma’lum kafolatlar tizimini tashkil etganligi tufayli fuqarolik jamiyati faoliyat yuritish va ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘ladi. Fuqarolik jamiyati va huquqiy davlatning o‘zaro bog‘liqligi ana shunda. Demokratik tuzumning zarur sharti hisoblangan huquqiy davlatning asta-sekin rivojlanishida hokimiyatning an’anaviy tarzda uch bo‘g‘inga taqsimlanishigina emas, balki ularni to‘ldiruvchi hokimiyatning fuqarolik jamiyati va davlat o‘rtasida taqsimlanishida namoyon bo‘ladi.