Magnit maydoni. Toklarning o’zaro ta’siri

Magnit induksiya chiziqlari deb, shunday egri chiziqlarga aytiladiki, uning har bir nuqtasiga magnit induksiya vektori urunma  ravishda yo’nalgandir. Uning yo’nalishini Parma qoidasiga  asosan aniqlash  mumkin. (15-rasm).

Magnit maydondagi   tokli o’tkazgichga  ta’sir qiluvchi  kuch quyidagigan teng, ya’ni Amper kuchi: =B^.I^.l^.sinα - bu Amper  qonuning matematik ifodasidir. Bundan quidagi ta’rifni aytish mumkin, ya’ni gap qo’l qoidasi bo’yicha: «Agar ochiq chap qo’lning kaftiga ()  indeutsiya vektorining  utkazgich uzunligi (1) ga proporsional  tashkil etuvchisi tushayotganda, to’rt barmoq (I)  tokning yo’nalishi bilan mos tushsa, 90 ga kirilgan bosh barmoq o’tkazgichga  ta’sir qiluvchi () Amper kuchining  yo’nalishini ko’rsatadi». Bu Amper qonuni ta’rifidir.

      Amper qonunida magnit maydon  induksiya vektorining son qiymatini aniqlash mumkin: yoki   (H- magint maydon kchlanganligi vektori).

       Magnit maydon xarakatlanayotgan   zaryadli  zarraga ta’sir qiluvchi kuch - 

Kuchi deb ataladi,  ya’ni magnit maydondagi quvatli o’tkazgichga tasir qiluvchi Amper kuchining vujudga kelishini  Lorens quyidagicha  tushuntirdi:  o’tkazgichda toknihosil qiluvchi tartibli  harakrerlanayotgan  zaryadlarga magnit maydon ta’sir qiladi. Amper qonunida  foydalanib,  maginit maydonda  harakatlanuvchi zaryadga tasir etuvchi kuchni topish mumkin. Ya’ni  Amper qonunidagi tok  kuchi I ni I= j. S=q…v.n.S deb yozish mumkin. Bunda: j-tokning zanjirli, S-vtkazgichning ko’ndalang kesim yuzasi, q -zaryad, n -zaryadlar konsentraksiyasi, v -zaryadning tezligi. Uni e’tiborga olsak.

=q.v.n.s.l.sinα=q.v.Nsinα, (bunda Nqn..s.l=n.V).

Bunda==q.v.B sinα. Lorens  kuchini xisoblash  mumkin .

Demak Lorens kuchi quyidagicha taьriflanadi . “Bir jismli  magnit maydonda xarakatlanayotgan zaryadga ta’sir qiluvchi  Lorens  kuchi  darajaning zarrachaning zaryadiga (q) ga,  uning tezligiga (v) magnit maydoning induksiyasiga () va  v tezlik bilan induksiya vektorlari orasidagi  burchakning sinusiga to’g’ri proporsional. kuchining yo’nalishi chap ql qoidasi asosida  aniqlanadi.       «Agar ochiq chap qo’lning kaftida induksiya vektrning zaryad tezligiga (v) perpendikulyar tashkil etuvchisi tushayotganda to’rt barmoq musbat zaryadining yo’nalishi bilan mos tushsa 90⁰ kerilgan bosh barmoq zaryadga ta’sir qiluvchi  Lorens kuchining yo’nalishini ko’rsatadi»