Magmatik jinslarning yer yuzasida tarqalishi

Gavayi guruhidagi vulkanlar. Bunga Gavay orollaridagi va Islandiyadagi vulkanlar kiradi. Gavayi orolida bir qancha vulan kraterlari bor. Masalan, Xualalai (2521 m). Mauna - Loa va boshqalar, yer yorig’i ustida joylashgan. Bular ichida eng balandi Mauna-Loa vulkani bo'lib, dengiz sathidan 4166 m. baland. Bu vulkan 1843 yildan boshlab 1896 yilgacha har 2-3 yilda, ba’zan har yili, otilib, og’zidan va yon yoriqlaridan juda ko'p olivinli bazal't lava chiqarib turgan. Islandiyadagi so'nmagan vulkanlardan Kodlouttading'ya (1180m) bor, bu vulkan uncha baland emas. Mahsuloti va harakati bilan boshqa vulkanlardan farq qiladi. Vulkandan harorati 1200°S ga yetadigan suyuq bazal't lava oqib chiqib turadi. Qiya joylarda lava sekundiga 4-5 m, tik joylarda 8 m gacha harakat qilib, 80 km gacha masofaga oqib boradi. Lava suyuq bo'lganligidan balanddan pastga qarab xuddi daryo sharsharasidek sharillab turadi. Bu xil vulkanlardan bomba, kul chiqmaydi va ular portlamaydi. Bunday vulkanlar qavat - qavat bo'lib, qiyaligi 5-8, ustidan qalqonga o'xshab ko'rinadi.

2.