Магистрлик иши

1.
Ulamo mansablar
. 
Qozikalon – tamomi qozilarning hukmlarin yozubliqdin
33
qiluvchi ham 
ulamo, amaldorlarni suluk
34
nasab qilishda xonga maslahat beruvchi. 
Qozi idora – xonning oldida bo’ladurg’an na yerga safar qilsa hamroh 
yurub, xon oldidagi arzdorlarni muhokama qiladur.
Qoziyu xos – xonning, xon vazirlari va eng katta amaldorlarning nikoh 
taqsimotiga da’vochilarni muhokama qiluvchidur.
A’lamul ulamo – muftilar tomonidan da’vochilar haqida berilgan fatvolarni 
tasdiqlovchi hamda qozilarg’a shariat qonunlari yo’licha rahbarlik qiluvchi. 
29
Эшов Б. Ўзбекистонда давлат ва маҳаллий бошқарув тарихи. ... – Б. 399-400.
30
Bu o’rinda shuni ta’kidlash kerakki, muallif diniy va harbiy unvon va mansablarni biroz aralashtirib yuborgan. 
31
Сафаров Бобожон. “Хоразм тарихи”. ЎРШИ-1, №10231, XII-XVI-бетлар 
32
Quyida asar matnini asl tilida havola qilib, tushunarsiz so’zlar ma’nosiga izoh berib boramiz. 
33
Yozubliq – tasdiq etuvchi. 
34
Suluk – tasavvufiy shajara, nasl-nasab.

---

15 
Rais – masjidlarga imom, muazzin
35
tayin qiladur hamda xalqlarni va kosib 
hunarmandlarni shariat yo’li bilan tekshirib, xilofi shar’
36
qiluchilarning qo’llarin 
bog’lab, urib jazo beradi.
Mufti – (9 ta) xalqlarning da’vochilarin suhbatlariga muvofiq ko’rub, shariat 
qonunicha fatvo yozib beradilar. Qozilar shu fatvo bo’yicha da’voni muhokama 
qiladilar.
Oxunlar – (70 ta) bular madrasalarda vaqf g’alla maosh olib, toliblarga
37
arabiy kitoblardan ta’lim beradilar. 
Xatib – (2 ta) xonning masjidida xon oldida va katta masjidi jome’da namozi 
juma va iydi namozlarida imomatlik qiladurlar.
Voiz – (2 ta) xon masjidida va masjidi jome’da xalqqa din yo’li bilan nasihat 
qiluvchi. 
Musaddir (sadr) – (4 ta) ular xon masjididagi namozlarda, amaldorlarning 
maraka, yig’ilishlarida har ikkovlari birlashib, navbatli Quron o’qiydilar.
Muxbir – (4 ta) bu xon amaldorlari bilan ulamolar orasida xabar 
yurituvchilardir.