Опционнинг мажбурий реквизитлари:
Номи: "ҳарид қилиш учун опцион ёки "сотиш учун опцион";
Давлат рўйхатига олинган сана ва рақам;
Опционни рўйхатдан чиқариш санаси;
Опцион эмитентининг номи, манзили ва банк реквизитлари;
Эмитентнинг базис активини сотиш (ҳарид қилиш опциони учун) ёки сотиб олиш (сотиш опциони учун) мажбурияти,
Опционнинг амал қилиш мудцати ёки ижро этилиш санаси;
Базис активининг ўзига хос хусусияти;
Эмитентнинг имзоси ва мухри.
Опционлар билан операциялар қимматли қоғозларнинг биржа ҳамда биржадан ташқари бозорларида амалга оширилиши мумкин.
Опционнинг турларидан бири варрант (varrant ) ҳисобланади.
Варрант – бу унинг эгаси маълум муддат давомида ёки маълум бир кунда варрантлар эмитенти томонидан дастлабки чиқарилган қимматли қоғозларни ҳарид қилиш ҳуҳуқини олганлигини тасдиқловчи ҳужжат. Шундай қилиб, варрантларни чиқариш базис активини ташкил этувчи қимматли қоғозларни чиқариш билан боғланади. Варрантнинг базис активи бўлган қимматли қоғозларнинг бир нашри фақат варрантнинг битта нашрига хуқуқ беради.
Варрантлар муомалага чиқарилган ва учинчи шахсларнинг қўлида бўлган ёки эмитентнинг ўзи томонидан сотиб олинган қимматли қоғозлар бўйича чиқарилиши мумкин эмас. Базис активининг баҳоси қимматли қоғозлар номиналидан паст бўлган варрантларнин гэмиссияси тақиқанади (облигациялар бундан мустасно).
III БОБ. ТАДҚИҚОТ МЕТОДОЛОГИЯСИ
Диссертация ишини ёзишда индукцион йўналиш танлаган бўлиб, илмий билишнинг диалектик, таҳлил, мантиқийлик ва тарихийлик каби усуллар орқали муаммони очиб беришга ҳаракат қилинади. Тадқиқот муаммоси Ўзбекистон Республикаси бюджети даромадларини шакллантиришда эгри солиқларнинг ўрнининг умумий ҳолатларни кузатиш орқали қўйилган.
Эгри солиқлар товар ва хизматлар нархига устама сифатида қўшилиши уларнинг нархлари ўсиши ҳамда талабнинг пасайишига олиб келади. Аммо, ушбу солиқларни ҳар доим ҳам харидор ва сотувчига юклаб бўлмайди. Солиқ юкининг тақсимоти талаб ва таклифнинг эластиклигига ҳам боғлиқ. Яъни товарга бўлган талаб эластиклиги қанча паст бўлса солиқ юки истеъмолчига ва аксинча таклиф эластиклиги қанча паст бўлса солиқ юки ишлаб чиқарувчига тушади. Ишлаб чиқаришга эгри солиқларнинг салбий таъсирини камайтириш мақсадида таклиф ва талаб эластиклиги паст бўлган товарларни солиққа тортишга эътибор қаратилиш лозим.
Жаҳон амалиётида солиқ тизимининг тўртта: англосаксон, евроконтинентал, лотинамерикаси ва аралаш моделлари ажратилади. Буюк Британия, Финландия, Канада, Япония ва АҚШ каби ривожланган давлатлар солиқ тизимида тўғри солиқларнинг роли ошиб бормоқда.
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак солиқлар давлат бюджетини тўлдирувчи асосий манбадир, шу боис, уларни белгиланган муддатларда ундирилиши ва бюджетга келиб тушишини таъминлаш долзарб масала ҳисобланади. Солиққа тортишнинг моҳияти, мақсади, қоидалари, ставкалари ва базасининг ҳолати ҳамда солиқ тизими шаклланиши ҳар бир давлатнинг ўзига хос хусусиятидан келиб чиқади. Чунки, солиқ тизимида давлатнинг иқтисодий, ижтимоий ва сиёсий манфаатлари ётади. Шу билан бирга, солиқлар иқтисодиётда нечоғлик муҳим бўлмасин, солиқ ставкаларини ҳаддан зиёд ошириб юбориш мамлакатда салбий иқтисодий оқибатларга олиб келади.
Do'stlaringiz bilan baham: |