|
7-Mashg’ulot. MILLIY G’OYANI RIVOJLANTIRISHNING INSTITUTSIONAL TIZIMI. (2 soat)
“Mafkuraviy tarbiya” tushunchasi, uning yўnalishlari va ijtimoiy funktsiyalari.
Yoshlarda plyuralizm va tolеrantlikni tarbiyalashning ahamiyati.
Ta'lim-tarbiya tizimida adabiyot, san'at, ommaviy axborot vositalari, ma'naviy-madaniy va ma'rifiy muassasalar faoliyatlarini muvofiqlashtirishning ustuvor yo’nalishlari.
Reja:
• Ma’lum qilingan mavzuning muhimlilik darajasi qanday?
Bitiruvchi oldida turgan bir nechta yo’llardan qay birini tanlashda nimalarga e’tibor berish kerakligini o’rganishda juda ham muhim.
• Bu savol bitiruvchi talabalar uchun muhim-mi?
Ha, juda muhim.
• Nima uchun?
Milliy g’oyaning yoshlarni safarbar etish, ilxomlantirish, buyuk kelajak sari chorlash uchun ahamiyati, ta’lim va tarbiyada tutgan o’rni va roli uning hayot haqiqatlariga, real borlik,qa, xalq turmupshga qanchalik mos va muvofiqligiga qarab belgilanganligi uchun.
• Sizda bu holatni anglash bo’yicha qandaydir bir muammolar
bormi?
Hech qanaqangi muammolar yo’q.
4. To’g’ri yo’naltirilgan(frontal) suhbat.
O’qituvchining savollari:
• Sizga ta’lim-tarbiyaning g’oya rivojidagi o’rni haqida nima ma’lum?
Ta’lim-tarbiya g’oyani amalga oshiruvchi kishilarni yo’naltirish uchun xizmat qiladi.
• Siz g’oya va mafkurani rivojlantirishda jamiyatimizdagi qaysi bir ijtimoiy tashkilot orqali o’z o’rningizga ega bo’lishingiz mumkin?
Milliy g’urur va or-nomus tuyg’ularini shakllantirishda xalqning madaniy merosi, milliy qadriyatlarini targ’ib etish orqali yoshlarnibirlashtirayotgan “Yoshlar ittifoqida” deb o’ylayman.
• Bu boradagi tuushunchalar qaerda qayd etilgan?
Yosh avlod ongiga milliy istiqlol mafkurasining ijtimoiy adolat xaqidagi g’oyalarini singdirishda Abu Nasr Forobiyning "Fozil odamlar shahri", Yusuf Xos Hojibning "Qutadgu bilig", Nizomulmulkning "Siyosatnoma", Amir Temur "Tuzuklari", Alisher Navoiyning "Mahbub-ul-kulub" nomli mashhur asarlari tarixiy-ilmiy manba bo’lib xizmat qiladi.
• milliy g’oyamiz rivojlanishida o’zingizning qanday hissangizni
qo’shgansiz?
Ummonda tomchining o’rnichalik.
5. Keys bilan ishlash.
O’qituvchi: Xadyatullo institutning aqilli, tarbiyali va a’lochi talabalaridan edi. U boshqa talabalariga o’xshamas, o’rtoqlari juda kam, qilayotgan ishlari haqida o’rtoqlariga deyarli gapirmasdi. Barcha talabalar uning egallagan xorijiy tillar va kompyuter savodxonligi darajasiga havas qilar edilar. U tez orada xorijiy mamlakatlarning bir institutiga ta’lim grantini yutib oldi(schoolarship). O’qish uchun jo’nab ketdi. Oradan bir yil o’tgach institutga yana o’qishini davom ettirish uchun qaytib keldi. Uning dunyoqarashi o’zgargan, ilgarigidek odamovilik xususiyati yo’qolgan, lekin doimo yurtimizda sodir bo’layotgan o’zgarishlarga salbiy munosabatda bo’lar va tanqid qilishga harakat qilar edi. Ammo, boshqa tengdosh talabalar uning bu gaplarini inkor qilishardi.
• Talabada qanday o’zgarish bo’lgan?
Mafkuraviy o’zgarish.
• Uning dunyoqarashiga qanday omillar ta’sir ko’rsatgan?
O’zida bo’lgan g’oyaviy bo’shliq, til-u amal birligini ta’minlovchi demokratik jamiyat qurish yo’lida borayapmiz deb, ko’zini yumib olganligini anglagandagi alami.
• Uning ongiga aynana kimlar tomonidan g’oyaviy ta’sir bo’lgan?
Ota-onasi, xorijagi voqealar va xorijda orttirgan do’stlari-yu atrof-muhit.
• Talabaning xorijga jo’nab ketishigacha bo’lgan dunyoqarashi,
boshqacha aytganda mafkuraviy imuniteti qay darajada bo’lgan?
O’z tengdoshlariga qiyoslaganda juda yaxshi bo’lgan. Aynan shuning uchun ham xorijdagi bilan tafovutda o’zini qanchalik bexabar ekanligini anglagach, shuncha o’ziga nisbatan ortgan nafrati sabab bo’lgan.
• Kim yoki qaysi ijtimoiy institut buday bo’lishiga javobgar?
Menimcha mahalla. Nimagaki, uning shu holga kelishida asosiy rol o’ynagan ota-onasini ham shu mahalla tarbiyalagan. Ular qo’llaridan kelgan barcha “yaxshi narsa”ni farzandiga berishgan. Mahalla esa ana shu “yaxshi narsa”ni qanday bo’lishini belgilab bergan.
• yoshlar g’oyaviy va mafkuraviy immunitetini mustahkamlashda mahalla va oila institutlarining o’rni qanday?
Ooo… Juda katta. Mahallani qayta sozlovchi, biz orzu qilgandek bo’lishimizga ko’maklashuvchi bo’lishi uchun bizga “antivirus” zarur.
Bilmadim kimga qanday lekin “O’zing amal qilmaydigan narsani maslahat berma” degan xalqimizning purhikmat naqlining borligi mahalla va fuqarolar o’rtasidagi ishonchning yo’qolib borishiga sabab bo’ladi. O’rtada bog’lovchi ishonch bo’lmas ekan, mahalladagilar ham “Shunaqa qilish kerak ekanda” deb, xuddi modaga taqlid qilgandek o’rnak oladi. Nimaga shunaqa, ekanligini bilmasa orzuning nima ekanligini tushunadida maqsadini qo’yishga harakat qiladi, agar hali ham o’limi to’g’risida ma’lumotnoma yozilmagan bo’lsa.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
