Маданият назарияси ва методинаси



Download 13,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet192/249
Sana23.12.2022
Hajmi13,94 Mb.
#894618
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   249
Bog'liq
Жисмоний маданият назарияси ва методикаси II-жилд. Абдуллаев А

м а ш г у л о и а
рини олиб кириш, улар билан шугулланишга одатни шакллан 
тириш вазифасини куяди.
Тестлар куйидаги меъёрларни узида мужассалаштирган:
1. 
Кцсца масофага -30м, 60м. га югуриш.
Ушбу синов тур 
лари тезкорлик, чакконлик сифатларини ривожлантириш: i 
ёрдам беради. Югуриш уйингохнинг югуриш учун керакли 
масофа катьий улчанган ёки хар кандай текис жойда старт u.i 
финиш чизиклари тортилган йулкада утказилади. Паст стар: 
дан туриб югуришда (30м. дан таищари) йулакчалар соншл 
Караб 4-6 нафар мусобакадош катнашади. Машгулотлар вак, 
тида хам мусобакаларда хам старт хакам томонидан старт 
пне
толетини отиш ёки байрокчалар ёрдамида берилади. Финиима 
натижа хакамлар томонидан 0.1 сония аникликка эга булган 
секундомер ёрдамида кайд этилади.
Тайёргарлик пайтида кис1ча масофани югуриб 
утиим 
а 
мулжалланган барча югуриш машклари кулланади.
-стартдан -15-20м . га (45-сониядан 1 дакикагача вакт 
да
вомидаги оралик билан 2-3 марта) такрорий югуриш;
-огирликлар билан 2-Зм. га (45- сонияан 1 дакикагача дам 
олиш оралиги билан 2-3) такрорий югуриш;
- 3 0 8 -


-аста-секин тезлашиб борадиган 20-25м. га (4 сониядан 1 
дак,ик,агача дам олиш оралиги билан 2-3 марта) такрорий югу- 
риш ва финиш;
-масофаларни вак,тга югуриш;
1-2-уринларни аникутш учун назорат югуришлари ва энг 
кучлиларни якуний югуришлари билан к.искд масофани бажа- 
ришга тайёргарлик цилишингизни тавсия циламиз.
2. 
Урта масофага- 1000м, 2000м, 3000м
. га югуришлар 
чидамлиликни тарбиялашга ёрдам берувчи меъёрий югуриш­
лар. Булар югираш масофасига мос равишда к;атъий улчами 
старт ва финиш чизик^ари тортилган уйинго^нинг югуриш 
й^лагида ёки текиз жойда кабул ьушинади. Югуришлар юк,ори 
стартдан бошланади. Югуришда бир вацтда тегишлича рацам- 
ланган 12-15 киши катнашиши мумкин. Хакамлар \айъати то- 
монидан югуриш катнашчилари устидан к,агыш назорат урна- 
тидадн. Фииишда вак,т I сониягача анюушк билан к,айд этила- 
диган секундомерда улчанади.
Машгулот (тренировка) жараёнида узок, муддатли югуриш- 
га дойр барча турдаги югуриш маш*ушридан, шунингдек, паст- 
баланд жойларда, парклар, \иёоондар, кум ли ва болща жои- 
ларда югуришлардан фойдаланилади. Машк, жараёнида масо- 
фанинг ярмини тезликни аста-секинлик билан ошириб бориш 
билан югуриб утиш, сунгра бутун масофани югуриш суръатини 
Узгартирган \олда босиб утиш тавсия к,илииади.
3. 
Куп сакрашлар.
Бу тезлик, чакконлик, куч каби жисмо­
ний сифатларни ва сакровчанликни, ривожлантиради. Бунда 
Укувчиларнинг бир оёкда охирги кучи к,олгунича сакраб тухта- 
шигача ёки иккинчи оёк;к,а утиб кетишигача булган сакрашлар 
\исобга олинади. Магшутрни спорт залда ёки текис майдонда 
бажариш мумкин. Сакраш саногини болаларнинг узлари мус- 
так,ил ёки шериги санаши мумкин. Куп сакраш турини топ- 
ширишлари учун тайёргарликни аргамчида сакраш, харакатли 
Уйинлар да (куён, кенгуру, курбака, кушлар ва бошк,алар) так,- 
лид килиб сакрашларни бажаришлари орк,али муваффациятли 
топширишлари мумкин. Куп сакраш да фак,ат бир оёкда сакра- 
ган саноги х^исобга олинади.
4. 
Жойидаи туриб узунликка сакраш.
Тезкор-куч сифатла­
ри ни ривожлантиришга ёрдам берувчи меъёр. Ушбу меъёр те-
-
3 0 9
-


кис жойда (майдончада) имкон к,адар юмшок ерга туш алт . н 
Килиб бажариладц. Шунга мос келадиган майдончада crapi 
чизиш тортилади. Рулетка (сантиметрли лента, линейка) ёрд i 
мила сакраладиган жой томонига 5(10) см. булинишлар асосм 
да белгилар туши рил ад и. К,атнашувчи старт чизигини боем 
ган холда туриши лозим. Иштирокчи ярим чук,цайган таяпч 
Ходатидан кулларни олдинга-юк,орига эркин силкитиб, икки 
оёцлари билан кескин итарилиб (сакраб), ерга тушишни баж. 
ради, натижасини улчаш старт чизигидан якинрок товонл:.р 
(ёки гавда)гача булган масофа улчанади. Бордию куллар (га' 
да)нинг бирор кисми оркарокка ерга тегса, улчаш старт чизи 
идан старт чиздаига якинрок булган (гавда) масофа улчанади
Сакраш пайтида старт чизигини оёкучи билан босиб олиг 
са, сакраш хисобга олинмайди. Машк У4 уринишда бажарилi 
ди ва энг яхши натижа сантиметрларда баённомага ёзиладч 
Натижа 1 см. гача аншушк билан кайд этилади.
Машгулот жараёнида куйидаги сакраш машклари бажари 
лади: аргамчида сакраш, огирликни оширган холда бир жой. и 
туриб сакрашлар, кутариб куйилган таянчга ва таянч оша cai 
раш, жойидан гуриб натижага сакраш. Айнан шу талаблар юг 
риб келиб узунлнкка сакрашга \ам таълукди.
5. 
Туп ёки гранатаулщтириш.
Бундай машклар харакатларни 
м у воф и К'1 аш ган и.' пни ни, аникдогини ривожлантиришга х” ш i 
Киладиган меъёр. Улокдириш гранатани ёки 150гр. огиликдаги туи 
(копток)ни текис майдончада узокка отиш хамда баландлиш 150см 
булган, 100x100см. катталикдаги нншонга белгиланган масоф ■
лардан тупни огиб текказиш билан амалга оширзшади.
Улоктиришлар старт чизигидан бажарилади. Нишон i 
Караб 
отиш учун нишон 8, 10, 12, 15, 20м. ли керакли масоф.! 
га урнатилади. Мусобакалашувчи
ла
р турган жойлардан нишон i 
а
2 марта отиб маищти бажариб курадилар, сунгра 5 марта хисоб! а 
одинадиган улоктиришни бажарадилар. Нишонга тегиши «тегдп» 
ёки «тегмади» деб кайд килинади.
Туи ёки гранатани улоктириш пайтида туп ёки граната 
тушган жой метр ва сантиметрларда 1см. аниклик билан кант 
этилади. Машгулотлар жараёнида улоктириш машклариниш 
узидан фойдаланилади. Умумий ривожлантирувчи машкларни 
барча мушакларга куллаш лозим: елка бутинларида кулларниш
-
3 1 0
-


аник, ^аракатлари, так^идий машкдар, мавда тошлар отиш, тен­
нис коптокчаларини узснда, нишонга к,ара6 отиш, масофани 
камайтириб ёки купайтириб отиш (улокди риш)лар, тур га н 
жойдан улоцтиришлар, югуриб келиб улоктириш, мулжалснз 
улок,тириш меьёрини бажариш. Машк«лар унг х,амда чап чап 
кул билан бажарилади, такрорланади.
6. 
Чидамлиликни тарбиялаш учун 6 дацицага югуриш.
Югу­
риш йулкаси, волейбол майдонмнинг чизиклари буйлаб утади. 
Майдонни бурчак ларига ва майдон марказининг чизик,ларига 
(50см. узок,к,а) рангли устунчалар урнатилади. Йулакчанинг 
узунлиги 54 м булиб, шугулланувчилар 6 дакик;а давомида ило- 
жи борича куп маротаба майдон буйлаб югуришлари керак.
Масофада 10 кишилик гурух, булиб югурилади. 6 дак,ик,а 
давомида юриш ва югуришга рухсат берилади ва шугулланув­
чилар з^ар бир вак^итни \ис этиб, 6 да ки^адан сунг жойида 
тухтаб к,олади. Бунда натижа шугулланувчилар орасидаги ора- 
лик, яъни шугулланувчилар 6 дацица давомида югуришган ай- 
лана сони (бир айлана 54м) ва шу билан бирга охирги бош 
ланган масофа оралиги билан ашиуганади.
7. 
Мокисимон югуриш
-спорт майдонининг югуриш йулак- 
часида 10 метрлик масофа улчанади. Югуриш «старт» чизиги- 
дан юк,ори старт билан бошланиб, 10 м.ли чизик^ача югурила­
ди. Тезкорлик билан орк,ага бурилиб, «старт» чизигига к,айти- 
лади, к,айта бурилиб яна югуриш давом эттирилади, сунг 10 
метирлик масофадан орк,ага бурилиб «финиш» чизигигача югу­
риб масофа тугатилади. Старт \акамнинг вацтни белгилаши 
билан бошланади.
8. 
Арцонга тирмашиб чщиш.
Меъёрий талаблар стандарт 
арцонларда цабул к,илинади. Оёк; ва куллар ёрдамида хрмда 
оёкдинг ёрдамисиз тирмашиб чик,ишга рухсат берилади.
9. 
Гимнастика деворининг зиналарини навбатма-навбат ба­
сив тепа ва пастга тирмашиб чициш.
Тирмашиш машк^дари 
махсус гимнастика деворларида утказилади.
10. 
Гимнастика уриндит буйлаб юриш.
Гимнастика урин- 
диганинг утирадиган к,исми полга ёткдзшшб, ингичка кисмн- 
ни юк;орига к,аратилади ва мувозанат сак^таб юриш машк^пари 
бажарилади.
11. 
Кулларни букиш ва ёзиш
- шугулланувчилар кулларига
- 3 1 1
-


таяниб ётган холда дастлабки холатни эгаллайдилар, ишора бе 
рилиши билан шугулла нувчилар кулларини букиб, сунг 
ку

ларини ёзадилар. Шутулланувчиларнинг машщни бажаришил i 

Download 13,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   249




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish