M uh am m ad yo qub o sto n a q u lo V budjet hisobi

Zak. 211
385

---

topshiriqnom alari « to ‘lov m aqsadi»da xarajatlam ing bo ‘limi, bobi, 
paragrafi va qaysi 
oy uchun m oliyalashtirilganligi k o ‘rsatiladi. 
ToMov topshiriqnom asidagi jadvalda xarajatlar gunihlar b o ‘yicha 
k o ‘rsatiladi, bunda birinchi guruh xarajatlari turi, hisobi va analitik 
hisobi yoyilm alari b o ‘y ich a k o ‘rsatiladi. R espublika budjetida turuvchi 
budjet tashkilotlari o ‘z tasarrufidagi quyi budjet tashkilotlariga pul 
m ablag‘larini o ‘tkazish uchun taqdim etgan to ‘lov topshiriqnom alari 
« to ‘lov m aqsadi»da xarajatlam i b o ‘limi, bobi, paragrafi va qaysi oy 
uchun m oliyalashtirilganligi ko‘rsatiladi. T o ‘lov topshiriqnom asidagi 
jadvalda xarajatlar guru h lar b o ‘yicha ko‘rsatiladi, bunda birinchi guruh 
xarajatlari turi, hisobi va analitik hisobi bo‘yicha k o ‘rsatiladi.
Respublika b u d jetid a turuvchi budjet tashkilotlarini kirim qilish 
m aqsadida R espublika budjetida turuvchi budjet tashkilotlariga 23404- 
«Respublika budjetida turuvchi budjet tashkilotlarining m ablag‘lari» 
hisobvaraqlari budjet xarajatlari tasnifiga asosan ochiladi.
Respublika budjetida turuvchi budjet tashkilotlari Respublika 
budjetidan m oliyalashtirilgan m ablag‘lar hisobidan xarajatlam i 23404- 
«Respublika budjetida turuvchi budjet tashkilotlarining m ablag‘lari» 
hisobvarag‘idagi qold iq sum m a doirasida, tasdiqlangan va M oliya vazirligi 
tom onidan ro ‘y xatga olingan smetaga asosan am alga oshiriladi.
R espublika budjetidan tegishli budjet tashkilotlariga m oliyalashtirish 
jarayonida ularga belgilangan limitdan ortiqcha m ablag‘lar o ‘tkazilgan 
hollarda, ushbu ortiqcha o ‘tkazilgan m ablag‘lar budjet tashkilotining 
to ‘lov topshiriqnom asiga yoki 0 ‘zbekiston R espublikasi M oliya vazirligi 
tom onidan q o ‘yilgan inkasso topshiriqnom asiga asosan qaytarilishi 
m um kin. R espublika budjetida turuvchi budjet tashkilotlari budjet 
hisobvaraqlariga boshqa m anbalardan mablagMar o ‘tkazishga ruxsat 
etilmaydi. Q uyidagi hollar bundan mustasno:
1. M aktabgacha yoshdag i bolalar tashkilotlaridagi bolalam ing ota- 
onalari tom onidan b o lalar ovqatlangani uchun to ‘lanadigan badallar.
2. Budjet tashkilotlarining oldingi yillardagi debitor qarzlarning 
jo riy m oliyaviy yilda kelib tushgan sum m alari, jo riy yilning debitor 
qarzlar qaytarilgan kabi kirim qilinadi va tashkilotlar uchun belgilangan 
lim itning qoldig‘iga, xarajatlam ing tegishli guruhi b o ‘yicha, qo‘shiladi
386

---

ham da bir vaqtda am alga oshirilgan kassa xarajatlari ushbu m iq d o rg a 
kam aytiriladi.
O kzbekiston Respublikasi lchki ishlar vazirligi, M illiy x av fsizlik
xizm ati, Favqulodda holatlar vazirligi, D avlat bojxona q o ‘m itasi, 
M udofaa vazirligi, Davlat chegarasini q o ‘riqlash qo ‘m itasi va u la m in g
tasarrufidagi 
tashkilotlarning hisob-kitob 
pul 
hujjatlarida 
t o ‘lov 
maqsadlari k o ‘rsatilm aydi.
R espublika budjetida turuvchi budjct tashkilotlariga ish haqi m o liy a 
organlari tom onidan ro ‘yxatga olingan x od im lar ro ‘yxati (shtatlar) ja d v a li 
va xarajatlar sm etasiga asosan, belgilangan m uddatlarda beriladi. B u djct 
tashkilotlari va budjetdan m ablag‘ oluvchi boshqa tashkilotlar o ‘z larig a 
xizm at ko‘rsatuvchi banklarga m oliya organlari tom onidan ro ‘y xatd an
o ‘tkazilgan xodim lar ro ‘yxati jadvali va xarajatlar sm etasining nusxasin i 
taqdim ctadi.
X o ‘jalik yurituvchi subycktlarga R espublika budjetidan ajratilg an 
m ablag‘lar, ulam ing 23405-«Nobudjet m uassasalarga Respublika b u d jeti 
hisobidan ajratilgan m ablag‘!ar» hisobvaraqlarida hisobga olinadi. 
X o‘jalik yurituvchi subyektlarga R espublika budjeti hisobidan ajratilg an
m ablag‘lar hisobidan ish haqi, 0 ‘zbekiston Respublikasi M oliya vazirligi 
tom onidan ro ‘yxatga olingan xarajatlar sm etasi ham da xodim lar ro 'y x a ti 
(shtatlar) jadvali o ‘m iga tuzilgan kalkulatsiya asosida b elgilang an 
m uddatlarda beriladi. X o ‘jalik yurituvchi subyektlar xarajatlar sm etasiga 
ilova qilinadigan xarajatlam ing iqtisodiy tasnifi asosidagi yoyilm ani va 
xodim lar ro‘yxati (shtatlar) jadvali o ‘m ig a tuzilgan kalkulatsiyalarda, 
ish haqi uchun rejalashtirilgan mablagM ar m iqdori aniq k o ‘rsatiladi. 
X o‘jalik yurituvchi subyektlam ing 23405 «N obudjet m u assasalarga 
Respublika budjeti hisobidan ajratilgan mablagMar» hisobvaraqlaridan 
am alga oshiriladigan boshqa xarajatlar, ushbu kalkulatsiyada k o ‘rsatilg an
m aqsadlar bo‘yicha am alga oshiriladi.
Respublika budjetida turuvchi bu djet tashkilotlarining 23 404 - 
«Respublika budjetida turuvchi budjet tashkilotlarining m ablag‘lari»
hisobvaraqlaridan, ulam ing budjetdan tashqari talab qilib olgun g ach a 
depozit hisobvaraqlariga pul m ablag‘larini o ‘tkazishga ruxsat etilm aydi. 
Quyidagi hollar bundan mustasno:
387

---

1. B udjet ta sh k ilo tla rin in g budjet h iso b v arag ‘ida cho rak lar oxirida 
q o lgan (fo y d alan ilm a g an ) tcjab qolingan (k ap ital q o ‘yilm alarni 
m ablag* bilan t a ’m in la sh uchun nazarda tutilgan m a b la g ‘!ar bundan 
m u stasn o ) b udjet m ablagM ari hisobot ch o rag in in g oxirgi ish kuni 
o x irid a budjet ta sh k ilo tla rin in g to ‘lov to p sh iriq n o m asig a asosan 
u larn in g riv o jla n tirish
fondi 
(budjetdan 
tash qari 
m a b la g ‘lari) 
h iso b v a ra g ‘iga o ‘tk a z ila d i.
2. Budjet tashkilotlarining rivojlantirish fondi (budjetdan tashqari 
m ab iag ‘lari) hisobidan u larning budjet xarajatlarini qoplash uchun 
o ‘tkazilgan m ablag‘lar budjet hisobvarag‘idan jo riy m oliya yiliga 
belgilangan xarajatlar lim iti doirasida rivojlantirish fondi (budjetdan 
tashqari m ablag‘lari) h iso b v arag ‘iga o‘tkazila'di.
Budjet tashkilotlari tom onidan taqdim etilgan to* lov topshiriqnomalari 
to ‘g ‘ri to ‘ldirilganligi b an k tomonidan tekshirilgandan keyin, budjet 
hisobvaraqlarida mablagMari mavjud b o ‘lgan holda, ijroga qabul 
qilinadi.
B udjet m ablag‘larini bosh tasarruf qiluvchilarga budjet mablagMari 
hisobidan m arkaziy boshqaruv apparatini saqlash, markazlashtirilgan 
tadbirlam i am alga oshirish uchun xarajatlar qilishga, shuningdek M oliya 
vazirligi tom onidan o ‘tkazilgan m ablag‘lami o ‘zining tasarrufidagi quyi 
daraja budjet m ab lag ‘larini tasarruf qiluvchilar o ‘tkazib berish huquqi 
berilgan.
R espublika budjeti mablagMari hisobidan M udofaa vazirligi, Ichki 
ishiar vazirligi, M illiy xavfsizlik xizmati, Favqulodda holatiar vazirligi, 
D avlat bojxona q o ‘m itasi va boshqa vazirliklam ing nafaqaxo‘rlariga 
nafaqa to ‘lash uchun X alq banki filiallariga m ab lag ‘lar 0 ‘zbckiston 
R espublikasi 
M oliya 
vazirligining tayinlash 
sertifikatiga asosan 
o ‘tkaziladi.
R espublika budjetida turuchi budjet tashkilotlarining moliyaviy yil 
oxiridagi budjet m a b la g ‘lari qoldiqlari oJib q o ‘yilm aydi va ular budjet 
tashkilotlarining rivojlantirish fondi (budjetdan tashqari m ablag‘lari) 
hisobvarag‘iga budjet tashkilotlarining to‘lov topshiriqnom alariga 
asosan o ‘tkazi!adi (kapital q o ‘yilmalami m oliyalashtirish uchun nazarda 
tutilgan m ablag‘lar bun d an mustasno).
388

---

K a p ita l q o ‘y ilm a la r x a r a j a t l a r i
Respublika budjctidan kapital q o ‘yi!m alarga ajra tm a la r 0 ‘zbekiston 
Respublikasi M oliya vazirligi tom onidan jo riy b ud jet yili uchun 
tasdiqlangan R espublika investitsiya dasturiga m uvofiq qurilishlam ing 
aniq ro ‘yxatlariga va am aldagi qonun hujjatlariga m uvofiq ajratiladi.
0 ‘zbekiston Respublikasi M oliya vazirligi tom onidan kapital 
q o ‘yilm alar xarajatlarini m oliyalashtirish uchun ajratilg an mablagMarni 
kirim qilish m aqsadida, vazirlik va m uassasalarga u lam in g tegishli raqami 
va soliq toMovchining idcntifikatsiya raqami b ilan 23422-«R espublika 
budjctidan 
m oliyalashtirish» 
hisobvaraqlari 
faqat 
0 ‘zbekiston 
Respublikasi M arkaziy bank Toshkcnt shahar B osh boshqarm asi, hisob- 
kitob kassa m arkazida va R espublika tijorat b an k larin in g am aliyot Bosh 
boshqarm alarida ochiladi.
Respublika budjctidan kapital qo ‘yiim alar xarajatlarini m oliya­
lashtirish uchun mablagMar 0 ‘zbekiston R espublikasi M oliya vazirli- 
gining to‘lov topshiriqnom asiga asosan vazirlik v a budjet tashkilotla- 
rining 23422-«Respublika budjetidan m oliyalashtirish» hisobvaraqlariga 
o ‘tkaziladi. Investitsiya dasturlarini m oliyalashtirish uchun ajratilgan 
mablagMar bo‘yicha 12-shakldagi «Tayinlash sertifikati» 0 ‘zbekiston 
Respublikasi M oliya vazirligi tomonidan tasd iq lanad i. Vazirlik va 
muassasalar (buyurtm achilar) M oliya vazirligi tom o n id an tasdiqlangan 
12-shakldagi «Tayinlash sertifikati»ni 23422 -« R espu blik a budjetidan 
m oliyalashtirish» hisobvarag‘i ochilgan banklarga taq d im etadi.
V azirlik va budjet tashkilotlari 12-shakldagi « T ay in lash scrtifikati»ga 
asosan 23422-«Respublika budjctidan m oliyalashtirish» hisobvarag‘idan 
pul mablagMarni toMov topshiriqnom alari bilan ish bajaruvchilarga 
ulam ing 23422-«R espublika budjetidan m oliyalashtirish» hisobvarag‘iga 
o ‘tkazib beradi. V azirlik va budjet tashkilotlarining hisobvaraqlaridan 
12-shakldagi «Tayinlash sertifikati»da ko‘zd a tu tilm ag an toMovlami 
am alga oshirishga ruxsat etilmaydi.
K apital qo‘yilm alar xarajatlarini m oliyalashtirish b ud jet mablagMari 
ham da tashkilotlam ing mablagMari hisobidan am alg a oshirilsa, tash- 
kilotlar hisobidan 
ajratilgan mablagMar u la m in g
23422 balans
389

---

hisobvarag‘iga k irim qilinadi. Pudratchi va boshqa ish bajaruvchilar 
ham da m ol y etk az ib beruvchilar bilan hisob-kitoblar 23422 hisobvarag‘i 
orqali am alga oshiriladi. Bunda kapital q o ‘yilm alam i m oliyalashtirishga 
ajratiladigan m a b la g ‘lar hisobidan xarajatlar, birinchi navbatda, korxona 
va tashk ilotlarning m ablag‘lari hisobidan, keyinchalik esa R espublika 
budjeti hiso b id an ajratilgan m ablag‘lar hisobidan toMovlar am alga 
oshiriladi.
M arkaziy b an k Toshkent shahar Bosh boshqarm asi, hisob-kitob kassa 
m arkazi va tijo rat banklarining am aliyot Bosh boshqarmalari R espublika 
budjetidan ajratilg an kapital q o ‘yilm alar xarajatlarini m oliyalashtirish 
to ‘g ‘risidagi hisobotni o ‘m atilgan tartibda 0 ‘zbekiston Respublikasi 
M oliya vazirlig ig a taqdim etadi.
R espublika budjetidan kapital q o ‘yilm alam i m oliyalashtirish uchun 
ajratilgan m a b la g ‘lar qoldiqlari m oliya yili oxirida olib qo ‘yilm aydi va 
keyingi m o liy a yilida, budjetdan m oliyalashtiriladigan lim it doirasida 
ishlatiladi. 
K ey in g i m oliya yili uchun tasdiqlangan R espublika 
investitsiya d asturiga budjet m ablag‘lari qoldiqlari mavjud b o 'lg an
obyektlar kiritilm ag an bo‘lsa, ushbu m ablag‘lar qoldiqlari ishlatilm asdan 
R espublika b u d jetig a qaytariladi. K apital q o ‘yilm alam i m oliyalashtirish 
uchun ajratilgan m ab lag ‘lar qoldiqlarini keyingi m oliya yilida ishlatish 
uchun m o liy a organlarining alohida ruxsati b o ‘lishi lozim.
M u d o fa a vazirligi tizim iga a jra tilg a n b u d je t 
m ablagM ari hisobi
0 ‘zbek isto n Respublikasi banklarida M udofaa vazirligining tizim iga 
R espublika budjetid an ajratilgan m ablag‘lam i hisobga olish va tasarru f 
etish uchun 23404-«R espublika budjetida turuvchi budjet tashkilotlarining 
mablagMari» hisobvaraqlari m oliya organlarining maxsus ruxsatnom asiga 
va M arkaziy b ankning « 0 ‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi, 
M illiy x av fsiz lik xizm ati, Favqulodda holatlar vazirligi va D avlat 
bojxona q o 'm ita si, M udofaa vazirligining harbiy qismlari, korxonalari, 
tashkilotlari v a m uassasalariga bank hisobvaraqlarini ochish qoidalari»ga 
asosan ochiladi.
390

---

Mudofaa vazirligining tashkilotlari, muassasalari va harbiy qism lari 
23404-«Rcspublika budjetida turuvchi budjet tashkilotlarining mablagMari» 
hisobvaragMdan faqat xarajatlar smetasida belgilangan xarajatlami am alga 
oshiradi. Respublika budjctidan ajratilgan m ablag‘lam¡, qonunchilikda 
belgilangan holatlar bundan mustasno, budjetdan tashqari mablagMar 
hisobvarag‘iga o ‘tkazishga va bu hisobvaraq orqali budjet mablagMari 
hisobidan to‘lovlam i amalga oshirishga ruxsat etilmaydi.
Mudofaa vazirligining tashkilotlari, muassasalari, harbiy qismlari va 
ta ’minlovchi m oliya bo‘limlariga budjet m ablag‘lari hisobidan ish haqi, 
safar xarajatlari va boshqa maqsadlar uchun naqd pullar to‘lov m aqsadi 
ko‘rsatilmagan chck (oluvchining ismi va familiyasi ko‘rsatiladi) bilan 
beriladi. Budjet mablagMari hisobidan xarajatlam i amalga oshirish uchun, 
Mudofaa vazirligining tashkilotlari, muassasalari, harbiy qismlari va 
ta’minlovchi moliya bo‘limlari tom onidan banklarga taqdim qilinadigan 
to‘lov topshiriqnomalari «to‘lov m aqsadi»da «harbiy» so‘zini ko‘rsatadilar.
M udofaa vazirligining tashkilotlari, m uassasalari, harbiy qism lari va 
ta ’m inlovchi m oliya b o ‘limlari budjetdan tashqari mablagMari h iso bidan
toMovlami am alga oshirish uchun taqdim etgan toMov topshiriqnom alari 
« to io v m aqsadi»da schyot-faktura raqam i va sanasi k o ‘rsatiladi, to v a r 
va xizm atlam ing nomi yozilmaydi. B udjet m ablag‘lari hisobidan harb iy
qism lam ing 23404 budjet hisobvaragM ga mablagMar ta ’m inlovchi 
m oliya boMimlari tomonidan taqdim etilgan toMov topshiriqnom alariga 
binoan o ‘tkaziladi.
M udofaa vazirligining ta ’m inlovchi m oliya boMimlari to m on idan
harbiy qism lam ing 23404 budjet h iso b v arag ‘iga ortiqcha m ablagM ar 
o ‘tkazib yuborilganda, ortiqcha budjet mablagMari harbiy q ism la r 
tom onidan toMov topshiriqnomasi bilan qaytariladi. T a ’m inlovchi m o liy a 
boMimlari ortiqcha o ‘tkazilgan budjet mablagM arini qaytarib olish u ch u n
banklarga uch ta nusxada tuzilgan yozm a farm oyishni taqdim etadi. B u 
farm oyishning birinchi nusxasi b anklarda nazorat uchun qo ldiriladi, 
ikkinchi va uchinchi nusxalari esa b an k lar imzosi va m uhri bilan 
tasdiqlanib, harbiy qismlarga xizm at k o ‘rsatuvchi banklarga yuboriladi. 
Banklar mablagMami chaqirib olish to ‘g ‘risidagi yozm a farm oyishni 
olgandan keyin, farm oyishdako‘rsatilgan mablagMami harbiy qism lam ing
391

---

budjct hisobvarag‘idagi m ablag‘lari hisobidan ta ’minlovchi moliya 
bo‘limlarining budjct hisobvarag‘iga o'tkazadi. Farm oyishning ikkinchi 
nusxasi kunlik hujjatlarga tikiladi, uchinchi nusxasi harbiy qism laming 
budjct hisobvaraqlari ko‘chirm asiga ilova qilinadi.
5. Q O R A Q A L P O G ‘IS T O N RESPU B LIK A SI B U D JE T I VA M A H A LLIY
B U D JE T L A R D A R O M A D LA R IN IN G KASSA IJR O S I
Q oraqalpog‘iston R cspublikasi budjeti va m ahalliy budjetlar 
d arom adlarigaO ‘zbekiston R cspublikasining«B udjettizim i to‘g ‘risida»gi 
qonunda belgilangan m ab lag ‘lar kirim qilinadi.
O lzbekiston R espublikasi banklari tom onidan m ahalliy budjet 
m ablagllarining hisobini yuritish uchun Q oraqalpog‘iston Respublikasi 
M oliya vazirligiga23432-«M ahalliy budjet m ablag‘lari-Q oraqalpog‘iston 
Respublikasi», T oshkent shahar hamda viloyat m oiiya boshqarm alariga 
23430-«M ahalliy b udjct m ablaglari-V iloyat» va tum an (shahar) 
m oliya organlariga 23426-«M ahalliy budjct m ablagiari-T um an/shahar» 
hisobvaraqlari ochiladi.
Q oraqalpog‘iston R espublikasi budjeti va m ahalliy budjet hisobida, 
m oliya yilining oxiriga qolgan m ablag‘laming qoldig‘i yangi yil hisobiga 
qoldiq sifatida o ‘tkaziladi.
6. Q O R A Q A L P O G ‘IS T O N RESPU B LIK A SI B U D JE T I VA M A H A LLIY
B U D JE T L A R X ARAJA TLA RliN IN G KASSA IJR O S I
Q oraqalpog‘iston R espublikasi budjeti va m ahalliy budjetlar 
xarajatlari tasdiqlangan budjetdan ajratiladigan m a b la g ia r doirasida 
am alga oshiriladi. Q o ra q alp o g ‘iston Respublikasi budjeti va m ahalliy 
budjetlar xarajatlariga O ‘zbckiston R espublikasining «Budjet tizimi 
to ‘g ‘risida»gi qonunida belgilangan xarajatlar qilinadi.
Inkasso to‘lov topshiriqnomalari faqat yuqori moliya organlari tomonidan 
quyi moliya organlarining budjet hisobvaraqlariga qo‘yilishi mumkin.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Moliya Vazirligi, hokimiyatning 
boshqarm a va bo'lim lari tom onidan ro‘yxatga olingan yuridik shaxslar 
budjct m ablag‘larini tasarru f qiluvchilar hisoblanadi. Budjet m ablag‘larini 
bosh tasarruf qiluvchilar, budjet tashkilotlarining budjet hisobvaraqlariga,
392

---

ulam i saqlash xarajatlari uchun, bevosita ular tom onidan m arkazlashtirilgan 
tadbirlam i am alga oshirish uchun, boshqaruv apparatini saqlash ham da 
m oliyaviy reja va smetalarda k o ‘rsatilgan boshqa m aqsadlar uchun 
m ablag‘lar o ‘tkazish huquqiga ega.
M ustaqil ravishda buxgallcriya hisobini yuritadigan Q o ra q alp o g ‘iston 
R cspublikasi budjcti va mahalliy b udjetlar turuvchi budjct tashkilotlariga, 
ulam ing tegishii raqami va soliq to ‘lovchining idcntifikatsiya raqam i 
bilan 23426 «M ahalliy budjct m a b la g blari-T um an/shahar», 23430- 
«M ahalliy budjet m ablag‘lari-V iloyat» ham da 23432-«M ahalliy budjet 
m ablag‘lari-Q oraqalpog‘iston R cspublikasi» hisobvaraqlari ochiladi.
B udjct m a b la g ‘larini b o shqarish m ark a zlash tirilg an tartib d a a m a l­
ga o sh irilad ig an tashkilot v a m u a ssa sa la rg a h iso b v ara q la r, u sh b u
m ark azlash tirilg an b o ‘lim no m ig a, u larn in g tegishii ra q am i va so liq
to ‘lo v ch in in g identifikatsion ra q a m i b ila n 2 3 4 2 6 -« M a h alliy b u d je t 
m a b la g ‘lari-T um an/shahar», 2 3 4 3 0 -« M a h a lliy b ud jet m a b la g ‘lari- 
V ilo y at» h am d a2 3 4 3 2 -« M ah alliy b u d je t m ab lag ‘la ri-Q o ra q a lp o g ‘isto n
R esp ublikasi» hisobvaraqlari o c h ila d i. B u h iso b v a ra q la r b o ‘y ic h a
toM ovlarni am alga oshirish u ch u n ta q d im etilgan to ‘lo v h u jja tla rig a
birinchi im zo q o ‘yish huquqi m a rk a z la sh tirilg a n b o ‘lim b o s h lig ‘iga 
va ikkinchi im zo q o ‘yish huquqi m ark a zlash tirilg an b u x g a ltc riy a n in g
bosh b u x g altcrig a beriladi.
X o‘ja lik yurituvchi subycktlarga Q oraqalpog‘iston R cspublikasi 
budjetidan va mahalliy budjctlardan ajratilgan m ablag‘lam i kirim qilish 
uchun 23427-«N obudjet m uassasalarga tum an/shahar budjeti hisobidan 
ajratilgan m ablag‘lar», 2343 l-« N o b u d jet m uassasalarga v ilo y at budjeti 
hisobidan ajratilgan m ablag‘lar» v a 23433-«N obudjet m u assasalarg a 
Q oraqalpog‘iston Respublikasi bu djcti hisobidan ajratilgan m a b la g ‘lar» 
hisobvaraqlari ochiladi. X o‘jalik yurituvchi subyektlargaQ oraqalpog‘iston 
R cspublikasi budjeti va mahalliy b u d jet hisobidan ajratilgan m ab lag ‘lar 
hisobidan ish haqi, moliya organlari tom onidan ro ‘y x atg a olingan 
xarajatlar smctasi hamda xodim lar ro ‘yxati (shtatlar) ja d v a li o ‘m ig a 
tuzilgan 
kalkulatsiya 
asosida 
bclgilangan 
m uddatlarda 
beriladi. 
X o‘jalik yurituvchi subycktlar x arajatlar sm etasiga ilova qilinadigan 
xarajatlam ing iqtisodiy tasnifi asosidagi smetani va x od im lar ro ‘yxati
393

---

(shtatlar) jadvali o ‘m iga tuzilgan kalkulatsiyalarda, ish haqi uchun 
rcjalashtirilgan m ablag‘lar m iqdorini aniq ko‘rsatishi lozim. X o ‘jalik 
y urituvchi subycktlam ing 23427, 23431 va 23433 hisobvaraqlaridan 
am alga oshiriladigan boshqa xarajatlar, ushbu kalkulatsiyada k o ‘rsatilgan 
m aqsadlar bo ‘yicha qilinadi.
M ahalliy budjct hisobidan kapital qo‘yilmalar xarajatlarini moliya- 
lashtirish maqsadida ajratilgan m ablag‘lar investitsiya dasturida belgilangan 
har bir y o ‘nalish bo‘yicha alohida-alohida ochilgan 23424 «Mahalliy 
budjetdan moliyalashtirish» hisobvarag‘iga o ‘tkaziladi va o ‘matilgan 
tartibda to‘lovlar amalga oshiriladi. QoraqaIpog‘iston Respublikasi budjeti 
va mahalliy budjetlardan ajratilgan kapital qo‘yilmalar xarajatlarini 
moliyalashtirish to‘g ‘risidagi hisobot banklar tomonidan o'm atilgan tartibda 
tegishli moliya organlariga taqdim etiladi.
7. D AV LA T B U D JE T IN IN G KASSA IJR O S I T 0 ‘G ‘RJS1DAGI 
H IS O B O T L A R N I TU ZISH T A R TIB I
D a v la t b u d je tin in g k a s s a ijro s i to ‘g ‘risidag i h iso b o tla rn i tuzish
O ‘zbekiston R espublikasi davlat budjetining kassa ijrosi to ‘g‘risida 
tezkor, oylik va yillik hisobotlam ing hajmi va shakli 0 ‘zbekiston 
R espublikasi M oliya V azirligi bilan kelishilgan holda o ‘m atiladi.
B an k lar tom onidan d av lat budjetining kassa ijrosi to ‘g ‘risidagi 
hisob o tlar o ‘m atilgan tartib d a v a muddatda tuziladi. 
M arkaziy 
b ankning hududiy Bosh boshqarm alari banklardan olingan hisobotlar 
aso sid a y ig ‘m a hisobotlarni tuzadi. Markaziy bankning hududiy Bosh 
boshqarm alari ham da tijorat banklari uchun hisobotlarni topshirish 
tartibi va m uddati 0 ‘zbekiston Respublikasi M arkaziy banki va M oliya 
vazirligi bilan kelishilgan h o ld a o ‘matiladi.
D a v la t b u d je tin in g k a s s a ijro s i to ‘g ‘risid ag i te z k o r hisoboti
0 ‘zbekiston R espublikasi d avlat budjetining kassa ijrosi to‘g ‘risidagi 
tezk o r hisoboti 2234 GBS «R espublika budjeti ham da m uassasalam ing 
b u d jet v a budjetdan tashqari m a b la g ‘lari b o ‘yicha tezkor hisobot» shakli 
b o ‘y ich a har ish kuni uchun quyidagi tartibda tuziladi:
394

---

- davlat budjcti daromadlari sum m asi (23402-balans h iso b v arag ‘i 
kredit aylanm asi b o ‘yicha);
- davlat budjcti daromadlari h iso b v arag ‘idan Q oraqalpog‘iston 
R espublikasi budjeti va m ahalliy budjetlarga qilingan ajratm alar 
ham da R espublika budjeti hisobidan qilingan xarajatlar sum m asi 
(23402-balans hisobvarag‘i débet aylanm asi b o ‘yicha);
- respublika budjetida turuvehi budjet tashkilotlariga ajratilgan
budjet m ab lag iarin in g qoldiq sum m asi (23404 va 23405-balans 
hisobvaraqlari bo‘yicha);
- respublika budjeti hisobidan kapital q o ‘yilm alam i m oliyalashtirish 
uchun ajratilgan m ablag‘lar (23422-balans hisobvarag‘i d ébet v a 
kredit aylanm alari hamda qoldiq b o ‘yicha);
- tum an va shahar budjctlarining mablagMari (23426-balans h isob - 
varag‘idagi qoldiq bo‘yicha);
- tum an va shahar budjctlarida turuvehi budjet tashkilotlarining 
m ablag‘lari (23426 va 23427-balans hisobvaraqlaridagi q o ld iq
bo ‘yicha);
- viloyat budjetining m ab lag iari (23430-baians hisobvarag‘id agi 
qoldiq b o ‘yicha);
- viloyat budjetida turuvehi budjet tashkilotlarining mablagM ari 
(23430 va 23431-balans hisobvaraqlaridagi qoldiq b o ‘yicha);
- Q oraqalpog‘iston Respublikasi budjeti m ab lag ‘lari (23432-balans 
hisobvarag‘idagi qoldiq b o ‘yicha);
- Q oraqalpog‘iston Respublikasi budjetida turuvehi budjet tash k ilo t­
larining m ablag‘lari (23432 va 23433-balans hisobvaraqlaridagi 
qoldiq b o ‘yicha);
- m ahalliy budjet hisobidan kapital q o ‘yilm alam i m oliyalashtirish 
uchun ajratilgan m ablag‘lar (23424-balans hisobvarag‘i debet v a 
kredit aylanm alari va qoldiq b o ‘yicha);
- respublika va mahalliy budjetda turuvehi budjet tashkilotlarining 
budjetdan tashqari m ablag‘lari (M arkaziy bankda 21504, 2 1 50 6, 
Tijorat banklarda 20203 va 20204-balans hisobvaraqlaridagi 
qoldiq b o ‘yicha);
395

---

- budjetdan tashqari Pensiya fondi (M arkaziy bankda 21508 va 
Tijorat bankda 20205-balans hisobvaraqlari debet va krcdit 
aylanm alari h am da qoldiq b o ‘yicha);
- respublika y o ‘l fondi (M arkaziy bankda 21508 va Tijorat bankda 
20205 balans hisobvaraqlari debet va krcdit aylanm alari hamda 
qoldiq bo‘yicha);
- 0 ‘zbckiston Respublikasi Davlat mulkini boshqarish va tadbirkorlikni 
qo‘llab-quw atlash 
davlat qo‘mitasining 
maxsus hisobvarag‘i 
(Markaziy bankda 21508 va Tijorat bankda 20205 balans 
hisobvaraqlari dcbct va krcdit aylanmalari hamda qoldiq bo‘yicha);
- ish bilan ta ’m inlashga k o ‘m aklashuvchi davlat fondi (M arkaziy 
bankda 21508 v a T ijorat bankda 20205-balans hisobvaraqlari 
debet va kredit aylanm alari hamda qoldiq b o ‘yicha);
- jam i nazorat sum m asi.
0 ‘zbckiston Respublikasi davlat budjetining kassa ijrosi to‘g ‘risidagi 
kunlik tezkor hisobotlar banklar tomonidan M arkaziy bankning hududiy 
Bosh boshqarmalariga taqdim etiladi. Banklar tomonidan kunlik tezkor 
hisobotlar moliya va soliq organlariga ulaming so‘roviga asosan bcriladi.
D a v lat b u d je tin in g k a ssa ijro si to ‘g‘ris id a g i oylik hisoboti
0 ‘zbekiston R espublikasi davlatbudjeti darom adlari vaxarajatlarining 
kassa ijrosi to ‘g ‘risidagi o ylik hisobot 2204 G R E, 2214 GER va 2224 
G C R hisobot shakllari b o ‘yicha har oyning birinchi sanasiga tuziladi. 
hisobotlar budjet darom adlari va xarajatlari tasnifi b o ‘yicha tuziladi.
Davlat budjetining darom adlar bo‘yicha 2204 G R E oylik hisoboti, 
yil boshidan o 'sib boruvchi tartibda tuziladi:
1) davlat budjeti darom adlari hisobvaraqlariga kelib tushgan 
m ablag‘lar hisobotning «Tushum » ustunida k o‘rsatiladi (23402-balans 
hisobvarag‘i kredit aylanm asi b o ‘yicha);
2) davlat budjeti darom adlari hisobvarag‘idan m ahalliy budjetlarga 
qilingan ajratm alar sum m asi hisobotning «Ajratm a» ustunida ko'rsatiladi 
(23402-balans h isobvarag‘i debet aylanmasi bo‘yicha);
3) davlat budjeti darom adlari hisobvarag‘idan Respublika budjeti 
darom adlari 
h isobvarag‘iga 
o ‘tkazilgan 
m ab lag ‘lar 
hisobotning
396

---

«R espubiika budjetiga o ‘tkazilgan m a b la g 1» ustunida k o ‘rsatiladi 
(23402-balans hisobvarag'i debet aylanm asi b o ‘yicha);
D avlat budjetiga joriy yil hisobot oyining oxirgi ish k u n id a
kelib tushgan soliq va yig‘im lar hisobidan R espubiika b u d jetig a, 
Q oraqalpog‘iston Respublikasi budjetiga va m ahalliy budjetlarga ajra tm a 
qilinm agan b o ‘lsa, bu hisobotning «T ushum » ustunida k o ‘rsatiladi. 
Banklar tom onidan tuzilgan hisobotning «A jratm a» va « R esp ub iika 
budjetiga o ‘tkazilgan m ablag1» u stunlarida R espubiika b u djetiga, 
Q oraqalpog‘iston Respublikasi b u d jetig a va m ahalliy b u d jetlarg a 
haqiqatda o ‘tkazib berilgan m ablag‘lar sum m asi aks ettiriladi.
Banklar 2204 GRE oylik hisobotni keyingi oyning birinch i ish 
kunidan kechiktirm asdan joylardagi m oliya, soliq va bojxona o rg an larig a 
hisobot m a ’lum otlaridagi darom adlarning to ‘g ‘riligini tekshirib k o ‘rishi 
uchun taqdim ctadi va ular taqdim etilgan hisobot m a ’lum o tlarin ing
to ‘g ‘riligini tekshirib k o ‘rishi va h isobot m a ’lum otlarining to ‘g ‘riligini 
im zo qo‘yib m uhr bilan tasdiqlashlari lozim .
R espubiika budjeti xarajatlari to ‘g ‘risidagi 2214-G R E oylik hiso- 
botda R espubiika budjetida turuvchi tashkilotlam ing 23404 b u d jc t 
hisobvaraqlaridagi m ab lag lar q o ld ig ‘i sum m asi ko ‘rsatiladi. B an k lar 
2214-G RE oylik hisobotni keyingi oyning birinchi ish ku n id an
kechiktirm asdan joylardagi m oliya organlariga taqdim ctadi. xMoliya 
organlari taqdim etilgan hisobot m a ’lum otlarining to ‘g ‘riligini teksh irib
k o ‘rishi va hisobot m a ’lum otlarining to ‘g ‘riligini im zo q o ‘yib m u h r 
bilan tasdiqlashlari lozim.
Moliya vazirligi va Markaziy bank tomonidan berilgan k o ‘rsatm aga 
asosan Respubiika budjeti xarajatlari to‘g ‘risidagi 2224-GCR «Q o‘shim cha 
hisobot» oylik hisoboti banklar tom onidan tuziladi va o ‘m atilgan tartibda 
Markaziy bankning hududiy Bosh boshqarmalariga taqdim ctiladi.
Davlat budjetining kassa ijrosi 
to ‘g ‘risidagi d arom ad lar 
va 
xarajatlar b o ‘yicha oylik hisobotlam i b an k lar keyingi oyning 8 -k un idan 
kechiktirm agan holda M arkaziy bankning hududiy Bosh boshq arm alarig a 
taqdim etadi. M arkaziy bankning hududiy Bosh boshqarm alari oylik 
hisobotlam i olgandan keyin R espubiika budjetiga kclib tushgan so liq lar 
va darom adlardan mahalliy budjetlarga qilingan ajratm alar o ‘rnatilgan 
foizlar m iqdorida to ‘g ‘ri am alga oshirilganligiga, shuningdek, D avlat
397

---

budjeti darom adlarining kassa ijrosi to ‘g ‘risidagi tezkor hisobot 
m a ’lum otlari bilan to ‘g ‘riligini tckshiradi.
M arkaziy bankning hududiy Bosh boshqarmalari banklardan olingan 
oylik hisobotlar asosida o ylik y ig ‘m a hisobot tuzadilar v a 0 ‘zbckiston 
R cspublikasi M arkaziy bank ig a elektron pochta orqali, keyingi oyning 
10-kunidan kechiktirm asdan, yuborishadi.
M arkaziy bankning hududiy Bosh boshqarmalari oylik hisobotlam ing 
nusxasini o ‘m atilgan tartib d a tcgishli moliya va soliq boshqarm alariga, 
ularning so ‘roviga asosan beradi.
0 ‘zbekiston R espublikasi M arkaziy banki o ‘z hududiy Bosh boshqar- 
m alaridan olingan oylik y ig ‘m a hisobotlar asosida hisobot tuzadi va 
0 ‘zbekiston R espublikasi M oliya vazirligiga keyingi oyning 12-kunidan 
kechiktirm asdan taqdim ctadi.
0 ‘zbekiston R cspublikasi M arkaziy bankining buxgalteriya hisobi, 
hisoboti va davlat b u djctining kassa ijrosi departam cnti M arkaziy 
b anknin g hududiy B osh boshqarm alari tom onidan davlat budjctining 
k assa ijrosi to ‘g ‘risidagi o y lik hisobotlami o ‘z vaqtida topshirilishini va 
ularning to 'g ‘ri taqdim etilishini nazorat qilib boradi.
D a v la t b u d je tin in g k assa ijrosi to ‘g ‘risid a g i 
y illik hisoboti
D avlat budjetining k assa ijrosi tolg ‘risidagi yillik darom adlar 
va xarajatlar b o ‘yicha h iso b o t banklar tom onidan tuziladi. Banklar 
d arom adlar b o ‘yicha yillik hisobotni joriy yilning ikkinchi ish kunidan 
k cchiktinnasdan joylardagi m oliya, soliq va bojxona organlariga hisobot 
m a ’lum otlaridagi d a ro m a d lam in g to ‘g ‘riligini tek sh irib k o ‘rishi vahisobot 
m a ’lum otlarining to ‘g ‘riligini im zo qo‘yib m uhr bilan tasdiqlashlari 
u chun taqdim etadi va u la r taqdim etilgan hisobot m a ’lum otlarining 
to ‘g ‘riligini tekshirib k o ‘rishi va hisobot m a’lum otlarining to ‘g ‘riligini 
im zo q o ‘yib m uhr bilan tasdiqlaydi.
B anklar xarajatlar b o ‘y icha yillik hisobotni jo riy yilning birinchi ish 
kunid an kechiktirm asdan joylardag i moliya organlariga taqdim ctadi. 
M o liy a organlari taqdim etilgan hisobot m a’lum otlarining to ‘g ‘riligini
398

---

tckshirib k o ‘rishi va hisobot m a’lum otlarining to 'g 'rilig in i im zo q o ‘yib 
m uhr bilan tasdiqfaydi.
B anklar darom adlar b o 'y ic h a y illik hisobot tegishli organlar 
tom onidan tasdiqlangandan kcyin jo riy yilning sakkizinchi kunidan 
kechiktirm asdan M arkaziy bankning hududiy Bosh boshqarm alariga 
taqdim qiladi.
M arkaziy bankning hududiy B osh boshqarm alari davlat budjetining 
kassa ijrosi b o ‘yicha yillik hisobotini 0 ‘zbekiston R espublikasi M arkaziy 
bankiga o ‘m ati!gan tartibda taqdim qiladi.
Savo) va to psh iriq la r
1. 0 ‘zbekiston Respublikasi davlat budjetining tarkibini aytib bering.
2. Davlat budjeti daromadlarining kassa ijrosini tushuntirib bering.
3. Nazorat qiluvchi organlar tomonidan hisoblangan jarima summalarini 
qabul qilish tartibini aytib bering.
4. Davlat bojini to'lash tartibini aytib bering. Daviat budjeti daramadlari 
hisobidan ajratmalar qilish tartibini aytib bering.
5. Budjetga noto'g'ri yoki ortiqcha o'tkazilgan mablag'lami qaytarish va 
o'zaro boshqa to’lovlar hisobiga o'tkazish tartibini tushuntirib bering.
6. Respublika budjeti xarajatlarining kassa ijrosini tushuntirib bering.
7. Mudofaa vazirligining tashkilotlari, muassasalari va harbiy qismlariga 
ajratilgan budjet mablag'lari hisobini tushuntirib bering.
8. Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahaliiy budjetiari daro­
madlarining kassa ijrosini tushuntirib bering.
9. Davlat budjetining kassa ijrosi to'g'risidagi hisobotlarni tuzish tartibini 
tushuntirib bering.
10. Davlat budjetining kassa ijrosi to’g'risidagi oylik hisoboti tuzish tartibini 
va tarkibini aytib bering.
11. Davlat budjetining kassa ijrosi to'g'risidagi yillik hisobotini tuzish tartibini 
va tarkibini aytib bering.
12. Davlat budjetining kassa ijrosi to‘g‘risidagi tezkor hisobotini tuzish tartibini 
aytib bering.
399

---

G L O S S A R I Y
A y la n m a k assa m a b la g ‘i m e ’y o ri-m o liy a yilida Q oraqalpog‘iston 
R espublikasi budjcti va m ahalliy budjctlar hisobvaraqlarida íurishi 
m um kin b o ‘lgan pul m ablag4 iarining qonun hujjatlari bilan belgilanadigan 
eng kam miqdori.
A k tiv sc h y o t-a k tiv la m i qayd qilish uchun m o ‘jallang an schyot 
b o ‘lib, iqtisodiy resurslar qold ig ‘i va k o ‘payishi schyotning debctida, 
kam ayishi esa kreditida aks ettiriladi.
A k tiv la r va m a jb u riy a tla rn in g h aq iq iy b ah o lan ish lig i p rin - 
s ip i- a k tiv la r va raajburiyatlarning asosiy baholanishi ulam ing tannarxi 
yoki sotib olingan qiymati boMishidir.
A so siy v o s ita la r- u z o q vaqt m obaynida (bir yil va lindan ortiq) 
xizm at qiladigan ham da h ar biri (kom plekti)ning qiym ati 0 ‘zbekiston 
R espublikasida belgilangan (m uayyan moddiy aktivni sotib olish 
vaqtida) eng kam ish haqining ellik baravari m iqdoridan kam 
b o ‘lm agan m oddiy aktivlar. Q iym ati va xizm at qilish m uddatidan q a t’iy 
na
2
ar, qishloq x o ‘jaligi m ashinalari va qurollari, ishchi hayvonlar va 
m ahsuldor hayvonlar (m aydalari ham), kutubxona fondlari, muzey 
qiym atlik)ari(m uzey eksponatlaridan tashqari), hayvonot olam ining 
cksponatlari v a nam unaviy loyihalash bo‘yicha hujjatlar asosiy vositaJar 
tarkibiga kiradi.
A sosiy 
v o sita la rn in g
q o ld iq
q iy m a ti-a so s iy
vositalam ing 
bo shlang'ich (qayta tiklash) qiym atidan yig ‘ilgan cskirísh sum m asini 
chcgirish natijasid a hosil bo‘lgan qiym at.
Asosiy v o sita n in g b o sh la n g ‘ich q iy m a ti-a s o s iy vositani barpo 
etish(qurish va oxirigacha qurib yetkazish) yoki asosiy vositalarni 
sotib olish, ulam i olib kclish va m ontaj qilish, o ‘m atish, foydalanishga 
topshirish va ularni tayinlanishiga m uvofíq foydalanish uchun ish holatiga 
kcltirish bilan b o g ‘liq b o ‘lgan har qanday boshqa haqiqatda qilingan 
xarajatlar qiym ati. B udjet tashkilotlarida asosiy vositalarni olib kclish va 
montaj qilish, o ‘m atish, foydalanishga topshirish va ulam i tayinlanishiga 
muvofiq foydalanish uchun ish holatiga keltirish bilan bog‘liq b o ‘lgan 
har qanday b o sh q a haqiqatda qilingan xarajatlar asosiy vositaning
400

---

boshlang‘ich qiym atiga qo‘shilm aydi va bunday xarajatlar bevosita 
budjet tashkilotlarining haqiqiy xarajatlariga birdaniga q o 'sh ilad i.
A sosiy v o sitan in g q a y ta tik la s h q iy m a ti-a s o s iy v o sitanin g qayta 
baholashni hisobga oigan holdagi qiym ati.
A sosiy m e h n a t h a q i-is h c h i va xizm atchilam ing ishlagan vaqti 
uchun yoki bajargan ishlarining m iqdori va sifati uchun hisoblanadigan 
to ‘lovlar.
A sosiy s c h y o tla r - x o ‘jalik yurituvchi subyekt qanday m a b la g ‘larga 
ega va ular qanday m anbalardan tashkil topganligi ham d a hisob- 
kitob m unosabatlari haqidagi m a ’lum otlar bilan x o ‘ja lik yurituvchi 
subycktlam i ta ’minlovchi schyotlar.
B alan s 
sch y o tlarin in g
y illik
y a k u n la n is h i-b u d je t 
b o ‘yicha 
sm etalar va m axsus m ablag‘lar b o ‘y ich a sm etalarning ijrosi jara y o n id a yil 
davom ida am alga oshirilgan b arch a xarajatlar hamda kapital qurilishga 
qilingan xarajatlam ing ular am alga oshirilgan m anbalar hisobidan 
hisobdan chiqarilishi. Schyotlar yakunlanganda budjet m a b la g ‘larining 
foydalanilm agan barcha qoldiqlari bcrkitiladi.
B a ia n sd a n ta s h q a ri s c h y o tla r-k o rx o n a g a tegishli b o im a g a n , lekin 
vaqtincha uning ixtiyorida boMgan aktivlar, shartli huquq va m ajbu riy atlar 
qoldig‘i 
va harakati to ‘g‘risidag i 
m a ’lum otlam i 
um um lashtirish 
uchun moMjallangan schyotlar. B u schyotlar boshqa sch y o tlar bilan 
korrespondensiyalanm aydi va h o ‘ja lik yurituvchi subyekt m oliyaviy 
hisobotida k o ‘rsatilmaydi.
B o sh la n g ‘ich hisob h u jja tin in g k o ‘r s a tk ic h (re k v iz it)Ia ri-h u jja td a
qayd etilgan x o ‘jalik operatsiyasini xarakterlovchi va u n g a yu ridik kuch 
bcradigan k o ‘rsatkichlar.
BoshlangM ch hisob h u jja tla r i - operatsiyalar am alga oshirilganligini 
qayd qiluvchi boshlang‘ich h u jjatla r va ulam i am alga o shirishg a doir 
farm oyishlar. Buxgalteriyaga tushgan boshlang‘ich hujjatlar, albatta, sh a k l 
b o ‘y icha (boshlang‘ich hujjatlam ing rasm iylashtirilishini, k o ‘rsatkich 
(rekvizit)lar to ‘ldirilganligining to ‘laligi va to ‘g ‘riligi) ham da m a z m u n i 
b o ‘y icha (hujjatlashtirilayotgan opcratsiyalam ing qonuniyligi, ayrim
olingan k o ‘rsatkichlam ing m antiqan o ‘zaro bog‘liqligi) tekshiriladi.
26 -