M uh am m ad yo qub o sto n a q u lo V budjet hisobi

Zak. 2 a
225

---

va m ehnat haqini sm etaning boshqa m oddalari hisobidan toMashga y o i
q o ‘yilm asligini t a ’m inlashga m ajburdirlar. M ehnat haqi fondining to ‘g ‘ri 
s a rf qilinishi, belgilangan stavkalar va shtatlarga rioya etilishi uchun 
jav o b g arlik b u d jet tashkilotlarining rahbarlari va bosh buxgalterlari 
zim m asiga yuklatilgan.
B ir n ech ta hisob-kitob-to‘lov vedomostlari yoziladigan budjet 
tashkilotlarida bu vedom ostlam ing jam lanm alari b o 'y ich a m ehnat 
haqiga doir m em orial-order boMadigan «5-mem orial-order. M ehnat haqi 
va stipend iyalar b o ‘yicha hisob-kitob vedom ostlarining y ig ‘m asi» (405- 
shakl) tuziladi.
A yrim h ujjatlar bo‘yicha m a ’lumotlar, xatolarni aniqlash bilan 
b o g ‘liq b o ‘lgan turli xildagi q o ‘shim cha operatsiyalar va s to rn o
yozuvlari, hujjatlam i to ‘ldirishda kelib chiqqan xatolar va shunga 
o ‘xshash m a ’lum otlam i yozishga buxgalteriya m a’lum otnom asini (433- 
m ex-shakl) to ‘ldiradi.
B ud jet tashkilotlarining ishchi va xizm atchilariga m ehnat haqi 
b elg ilangan m uddatlarda, budjet tashkilotlarining ko‘pchiligida oyda ikki 
m arotaba, ayrim larida e s a - b i r m arta beriladi. M ehnat haqini hisoblash 
oyda b ir m arta am alga oshiriladi. M ehnat haqini va boshqa to ‘lovlam i 
hisoblash b o ‘y ich a hisob-kitob vedom osti ishga kelganlam i hisobga olish 
tabellari, ishchi va xizm atchilam i ishga qabul qilish, ishdan b o ‘shatish 
va x izm at yuzasidan bir jo ydan boshqa joyga o ‘tkazish haqidagi budjet 
tashkiloti b o ‘yicha chiqarilgan buyruqlar asosida tuziladi va oyning 
oxirgi k u nida hisobda qayd qilinadi. Tabel belgilangan shakl b o ‘yicha 
yuritiladi. O yning oxirida tabel b o ‘yicha ishlangan kunlam ing um um iy 
soni h am da m e ’yoridan ortiqcha ishlangan soatlar aniqlanadi. Tabel 
oyning oxirgi kuni budjet tashkilotining buxgalteriya xizm atiga m ehnat 
haqini hisoblash uchun beriladi. M ehnat haqini hisoblash b o ‘yicha 
hisob-kitob vedom osti m ehnat haqiga doir oylik hisob-kitoblar uchun 
xizm at qiladi.
M ehnat haqini to ‘lash vedom ostlari budjet tashkilotining rahbari 
va b osh buxgalteri tom onidan imzolanadi. Kassadan pul berishga 
rux satnom a ham budjet tashkilotining rahbari va bosh buxgalteri 
tom on idan im zolanadi.
226

---

T o ‘lash m uddati tugagandan s o ‘ng kassir vedom ostni kassa hisobo ti 
bilan birga buxgalteriyaga topshiradi. V edom ostda m ehnat h aqini 
olm agan shaxslam ing fam iliyalari q arshisiga «D eponentlashtirilgan» 
tam g‘a(shtam p)ni bosadi yoki q o 'ld a yozib q o ‘yadi. V cdom ostning o x irid a 
haqiqatda to ‘langan m ehnat haqi su m m asi va deponentlashtiriladigan 
sum m a k o ‘rsatiladi.
Xodim lar mehnat haqining deponentlashtirilgan summalari haqi- 
dagi m a’lumotlami kassir D e p o n en tlash tirilg an m eh n at h a q i v a 
stipen d iy alarn in g analitik hisobi k itobig a (441-shakl) yozishi kerak. 
Kassir tomonidan vedomostda qilingan belgilar va Deponentlashtirilgan 
mehnat haqi va stipendiyalarning analitik hisobi kitobida yozuvlar 
tekshirilgandan hamda to‘langan va deponentlashtirilgan sum m alam i qayta 
hisoblab chiqilgandan keyin buxgalteriya shu kunning o ‘zida haqiqatda 
to‘langan m ehnat haqi summasiga chiqim orderi yoziladi va kassaga bu 
summani kassa bo‘yicha xarajatga chiqarish uchun, ya’ni, kassir hisobotiga 
qo ‘shish uchun bcriladi. Deponentlashtirilgan summalar m ehnat haqi 
to‘lash muddati tugagandan so‘ng keyingi kuni bank muassasasiga budjet 
tashkilotining tegishli depozit hisobvarag‘iga topshiriladi.
B udjet tashkilotining buxgalteriya xizm ati hisob-kitob v ed om o sti 
asosida m em orial-order tuzadi. M em orial-orderga m ehnat h aqini 
hisoblashga va boshqa to‘lovlar b o ‘y ich a asos bo ‘lib xizm at q ilg an
barcha hujjatlar ilova qilinadi. M em orial-order asosida m ehnat h aqini 
hisoblash, undan ushlash va to ‘lash b o ‘y ich a operatsiyalar yozuvi b o s h
ju m al kitobiga va boshqa hisob registrlariga qayd qilinadi.
Hom iladorlik va tuqqanidan key ingi davrlar uchun n afaq alari 
bo‘yicha nafaqa, bir martalik nafaqalar (vafot etganda beriladigan, b o la
tu g ‘ilganda beriladigan va boshqalar) v a o ‘tgan oy uchun ish lay d ig an
pensionerlarga pensiyalar h o m ila d o rlik va tu q q a n id a n k e y in g i 
d a v r la r u c h u n n a fa q a la r, b ir m a r ta lik n a f a q a la r v a is h la y d ig a n
p e n sio n e rla rg a
p en siy alar 
to ‘la sh
v ed o m o sti 
b o ‘yicha 
b u d jet 
tashkilotining buyurtm asiga m uvofiq ijtim oiy ta’m inot b o ‘lim idan k elib
tushgandan s o ‘ng to ‘lanadi.
H om iladorlik va tuqqanidan keyingi davrlar uchun nafaqalar, b ir 
m artalik nafaqalar va ishlaydigan pensionerlarga pensiyalar to ‘lash
22 7

---

vedom osti budjet tashkilotining rahbari va bosh buxgalteri hamda 
m azkur budjet tashkilotining kasaba uyushmasi tashkiloti raisi tom onidan 
im zolanadi va kasaba uyushm asi qo'm itasining m uhri tushiriiadi. 
K asaba uyushm asining raisi tom onidan im zolanm agan hom iladorlik va 
tuqqanidan keyingi d av rlar uchun nafaqalari b o ‘yicha nafaqa, bir m artalik 
nafaqalar va ishlaydigan pensionerlarga pensiyalar to ‘lash vedomostlari 
qonuniy kuchga ega em as, d eb hisoblanadi va bu vedom ostlar b o ‘yicha 
to ‘langan sum m alar ijtim oiy su g ‘urtaga qilingan ajratm alar hisobiga 
qabul qilinmaydi.
Ishchi va xizm atchilar ham da stipendiya oluvchilar bilan hisob- 
k itoblar hisobi uchun quyidagi subschyotlar qo‘llaniladi:
171 
- «V aqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik b o ‘yich a nafaqaga doir 
hisob-kitoblar» subschyoti;
173 - «B udjet to ‘lovlarig a doir hisob-kitoblar» subschyoti;
175 - «Yagona ijtim oiy to‘lov bo‘yicha hisob-kitoblan> subschyoti;
177 - «D cponentlar bilan hisob-kitoblar» subschyoti;
180 - «Ishchi va xizm atchilar bilan hisob-kitoblar» subschyoti;
181 
- «Stipendiya o luvchilar bilan hisob-kitoblar» subschyoti;
182 - «K reditga sotilgan m ollar uchun ishchi va xizm atchilar bilan
hisob-kitoblar» subschyoti;
185 - «K asaba uyushm asiga a’zolik to ‘lovi sum m alarini naqd 
pulsiz o ‘tkazishlar b o ‘yicha kasaba uyushm a a ’zolari bilan 
hisob-kitoblar» subschyoti;
187 - «Ijro hujjatlari v a boshqa ushlanm alar b o ‘yicha hisob-
kitoblar» subschyoti;
188 - «Ijtim oiy to ‘lo v lar b o ‘yicha hisob-kitoblar» subschyoti;
190 - «Xodimlar bilan shaxsiy jam g‘arib boriladigan pensiya
hisobvarag‘iga to ‘lovlar bo‘yicha hisob-kitoblar» subschyoti;
198/1- «S ug‘urta to ‘lovlari (2,5%) b o ‘yicha pensiya fondi bilan 
hisob-kitoblar» subschyoti;
198/3- «Ijtim oiy to ‘lovlar b o ‘yicha pensiya fondi bilan hisob- 
kitoblar» subschyoti;
200 - «Tashkilotni saqlashga va boshqa tadbirlarga budjet bo‘yicha 
xarajatlar» subschyoti