M u h a m m a d y o q u b o s t o n a q u L o V budjet hisobi

o'tish 
sharoitida: 
292-«Budjet 
m ablag'lari 
oluvchilarning 
xodimlarini ijtimoiy to'lovlari budjetdan tashqari pensiya fo n d i 
mablag'lari hisobidan qoplanadigan nafaqa va pensiyalarni 
to ‘lash uchun kelib tushgan mablag ‘lar» subschyoti) yoki 
Debet 100 - «Tashkilot xarajatlari uchun talab qilib olgunga qadar depozit 
hisobvarag'i» subschyoti (G'aznachilikka o'tish sharoitida:
292-«Budjet mablag'lari oluvchilarning xodimlarini ijtimoiy 
t o 'lovlari budjetdan tashqari pensiya fo n d i mablag ‘lari hisobidan 
qoplanadigan nafaqa va pensiyalarni to 'lash uchun kelib tushgan 
mablag'lar» subschyoti)\

---

Kredit 198/3 -«Ijtimoiy toMovlar bo'yicha pensiya fondi bilan hisob-kitoblar» 
subschyoti.
Haqiqatda ishchi va xizmatchilarga hisoblangan mehnat haqi, yagona 
ijtimoiy to‘lov b o ‘yicha pensiya fondiga hisoblangan to‘lov va tashkilotni 
saqlashga hamda boshqa tadbirlarga qilingan xarajatlar summalari 200- 
«Tashkilotni saqlashga va boshqa tadbirlarga budjet bo‘yicha xarajatlar» 
subschyotida (G‘aznachilikka o ‘tish sharoitida: 214-«Budjet mablag'lari 
hisobidan qoplanadigan budjet mablag‘lari oluvchilaming xarajatlari» 
subschyotida) hisobga olinadi. Bu aktiv subschyotdir.
Haqiqatda maxsus m ablag‘lar bo‘yicha ishchi va xizmatchilarga 
hisoblangan mehnat haqi, yagona ijtimoiy to‘lov va boshqa xarajatlar 
summalari 211-«Maxsus m ablag‘lar bo'yicha xarajatlar» subschyotida 
hisobga olinadi. Bu aktiv subschyotdir.
Amaldagi qoidalarga muvofiq, budjet tashkilotining ixtiyorida 
qoladigan va budjet bo‘yicha mablag‘lardan ortiqcha ravishda m a’lum 
maqsadlarga xarajat qilish mumkin bo‘lgan maxsus mablag'lar bo ‘yicha 
daromadlar 400-«Maxsus va budjetdan tashqari mablag'lar bo'yicha 
daromadlar» subschyotida hisobga olinadi. Bu passiv subschyotdir.
2. HISOBDOR SHAXSLAR BILAN HISOB-KITOBLAR H1SOBI
Xarajatlarni naqd pul bilan to'lash uchun bo'nak berilgan budjet 
tashkilotining xodimlari hisobdor shaxslar deb ataladi. Bo'naklar 
hisob berish sharti bilan muayyan tashkilotda ishlovchi shaxslargagina 
beriladi.
Hisobdor 
shaxslarga beriladigan bo'nakning 
miqdori 
uning 
tayinlanishiga bog'liq bo'ladi. Bo'nak olish uchun hisobdor shaxslar 
budjet tashkiloti rahbariga bo'nakning maqsadi va summasini ko'rsatib 
yozma ariza beradi. Agar hisobdor shaxsning avval olgan bo'nak 
bo'yicha qarzi y o 'q bo'lsa, u holda budjet tashkilotining buxgalteriyasida 
bu haqda arizaga belgi qiladi va xarajat qo'shilishi kerak bo'lgan modda 
qo'yadi. Keyin ariza bo'nak berish haqida farmoyish beradigan budjet 
tashkilotining rahbariga beriladi. Hisob berish sharti bilan berilgan 
summalami, bo'nak qanday maqsadga berilgan bo'lsa, faqat shu 
maqsadlargagina sarflash mumkin. Bo'nak hisobidan qilingan xarajatlar
264

---

haqida hisobdor shaxslar ulami tasdiqlovchi hujjatlar ilova qilingan 
hisobot taqdim etadi. Bo‘nak hisoboti buxgalteriyada tckshiriladi, 
bosh buxgaltcr tomonidan imzolanadi va budjet tashkilotining rahbari 
tomonidan tasdiqlanadi.
Hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar hisobi uchun 160-«Hisobdor 
shaxslar bilan hisob-kitoblar» subschyoti xizmat qiladi. Bu subschyot 
hisobdor shaxslar bilan ularga xizmat safari xarajatlariga va, agar budjet 
tashkilotida shtat jadvali bo‘yicha kassir lavozimi ko ‘zda tutilmagan 
b o ‘lsa, mehnat haqi to ‘lashga va boshqalarga berilgan bo‘naklarga doir 
hisob-kitoblar hisobi uchun tayinlangan. 160-«Hisobdor shaxslar bilan 
hisob-kitoblar» subschyotining debetiga hisobdor shaxslarga berilgan 
summalar yoziladi, bu subschyotning kreditiga esa bo ‘nak hisobotlariga 
asosan hisobdor shaxslar tomonidan qilingan xarajatlaming hisobdan 
chiqarilgan summalari hamda hisobdor shaxslar tomonidan budjet 
tashkilotining kassasiga yoki to‘g ‘ridan-to‘g ‘ri bank muassasasiga 
qaytarilgan b o ‘nakdan qolgan summalar yoziladi.
Budjet tashkilotining xodimlarini xizmat safariga yuborish budjet 
tashkiloti rahbarining buyrug‘i va xizmat safari guvohnomasini berish 
bilan rasmiylashtiriladi. Xodimlami yuqori tashkilotga xizmat safariga 
yuborish bu tashkilotning chaqirishi yoki ular bilan kelishilishiga 
muvofiq amalga oshiriladi.
Xizmat safariga yuborilgan xodimga boriladigan joygacha va 
u yerdan doimiy ish joyigacha yo ‘l xarajatlari va turarjoy xonasini 
ijaraga olish xarajatlari qoplanadi, hamda sutkalik pul to‘lanadi. Xizmat 
safariga yuborilgan xodimlarga xizmat safari bilan bog‘liq qo'shim cha 
xarajatlar (telefon orqali so'zlashuvlar, telegraf xarajatlari va boshqalar), 
tasdiqlovchi hujjatlar mavjud bo‘lganda qoplanadi.
Xizmat safariga yuborilgan xodimga boriladigan joygacha va u 
yerdan doimiy ish joyigacha yo ‘l xarajatlari, taksidan tashqari, umumiy 
foydalanishdagi barcha transport turlarida (shu jumladan, ijaradagi va 
tijorat transportida ham) yurish qiymati, shuningdek, transportdagi 
majburiy davlat sug‘urtasiga doir toio vlar, y o ‘lda yurish hujjatlarining 
oldindan sotilganligi bo'yicha xizmatlar haqi, tasdiqlovchi hujjatlar 
mavjud bo‘lganida samolyot va poezddagi o'rinlam i bron qilish uchun 
xizmatlar ko'rsatilgani uchun haq o ‘m i qoplanadi.

---

Agar stansiya, pristan, aéroport aholi punktidan tashqarida 
joylashgan bo‘lsa, u holda ularga umumiy foydalanish transportida 
kelish b o ‘yicha xarajatlar ham qoplanadi. Ayrim hollarda (kech kelishi, 
um um foydalanish transport™ yo ‘qligi va hokazolarda) budjet tashkiloti 
rahbariga taksida kelish xarajatlarini ham to‘lashga rozilik berish huquqi 
berilgan.
Y o ‘lda yurish hujjatlari bo‘lmaganida budjet tashkiloti rahbariga, 
har bir muayyan holatda, xizmat safariga yuborilgan xodimga yo‘lda 
yurishdagi transport haqini to ‘lash haqidagi masalani hal qilish huquqi 
beriladi. Lekin budjet tashkiloti rahbarining ruxsati bilan beriladigan 
y o ‘l puli summasi temir y o ‘l transport! bo‘yicha ehipta qiymatidan ortiq 
b o ‘lmasligi hamda bu beriladigan summa aviachipta qiymatining 30 
foizidan oshib ketmasligi kerak.
Ayrim holatlarda safarga yuborilgan xodimga, tegishli tasdiqlovchi 
hujjatlar taqdim etilganda, budjet tashkiloti rahbarining ruxsati 
bilan yuklarini havo yo'llari, ternir yo'llar, suv y o ‘llari va umumiy 
foydalanishdagi avtomobil tarnsportlarida tashish xarajatlari ham 
qoplanadi.
Xizmat safarida bo'lingan joydagi turarjoy xonasini ijaraga olishga 
doir xarajatlar xizmat safariga yuborilgan xodimga yetib kelgan 
kunidan boshlab, chiqib ketgan kunigacha haqiqiy qilingan xarajatlar 
(luks toifadagi xonalardan tashqari), shu jumladan, mehmonxonalarda 
ko'rsatiladigan q o‘shimcha xizmatlar, joylarning bron qilinganligi uchun 
xarajatlar bo‘yicha tasdiqlovchi hujjatlar mavjud bo'lganida qoplanadi. 
Luks toifadagi xonalarda yashaganlikni tasdiqlovchi hujjatlar taqdim 
etilganda turarjoy xonasini ijaraga olganlik uchun haq to'lanishi bunday 
xonalar umumiy qiymatining 70 foizi miqdorida amalga oshiriladi.
Tasdiqlovchi hujjatlar taqdim etilmagan taqdirda xizmat safariga 
yuborilgan xodimlarga turarjoy xonasini yollaganlik uchun haq, har 
bir kun uchun, belgilangan eng kam ish haqining 2 foizi miqdoridagi 
summa qoplanadi.
Xizmat safarida bo‘lgan va y o ‘lda yurgan vaqtdagi sutkalik xarajatlar 
xizm at safariga yuborilgan xodimlarga quyidagi m iqdorda-O 'zbekiston 
Respublikasida belgilangan eng kam ish haqi miqdorining koeffitsientlarida

---

qoplanadi: Toshkent shahrida, 0 ‘zbekiston Respublikasi shaharlarida- 
viloyat m arkazlarida-0,1; boshqa shaharlarda va aholi yashaydigan 
punktlarda-0,08. 
Yuqorida k o ‘rsatilgan xarajatlaming qoplanishi 
haqiqiy xarajatlaming hujjatlar asosidagi tasdig'isiz amalga oshiriladi.
Safarga yuborilgan xodim har kuni o ‘zi doim yashaydigan joyiga 
qaytib kclish imkoniyati bo‘lganda, unga sutkali pul io ‘lanmaydi. 
Xodim har kuni safarga borgan joydan o ‘zi yashaydigan joyga kelishi 
mumkinligi, har bir aniq holda, oraliqning uzoq-yaqinligini, transport 
qatnashuvining holatini, bajariladigan topshiriqning xaraktcrini, xodimga 
dam olish uchun sharoit yaratish kerakligini hisobga olgan holda safarga 
yuborgan budjet tashkiloti rahbari hal qiladi.
Xodimlarga hisobot berish sharti bilan kassadan pul berilganda, 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
Debet 160 - «Hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar» subsehyoti;
Kredit 120 - «Kassa» subsehyoti.
Hisobdor shaxslar tomonidan qilingan haqiqiy, tasdiqlangan bo ‘nak 
hisobotlariga va tasdiqlovchi hujjatlarga asosan, xarajatlar summasiga 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
Debet 200 - «Tashkilotni saqlashga va boshqa tadbirlarga budjet b o ‘yicha 
xarajatlar» subsehyoti (G'aznachilikka o'tish sharoitida: 214-