M u h a m m a d y o q u b o s t o n a q u L o V budjet hisobi

Xodim larning davlat yoki jam oat vazifalarini bajarishlari, 
shuningdek, ularning jam iyat manfaatlariga doir harakatlarni 
amalga oshirishlari bilan b o g ‘liq kafolatli t o ‘lovlarni berish tartibi
Xodimlar tomonidan davlat yoki jamiyat manfaalariga doir bajari- 
ladigan vazifalar:
- saylov huquqini amalga oshirish;
- deputatlik vazifalarini bajarish;
- tibbiy-mehnat ekspertiza komissiyasi ishida ishtirok etish;
- harbiy burchni bajarish;
- surishtiruv organlariga, tergovchi, prokuror huzuriga, sudga guvoh, 
javbrlanuvchi, ekspert, mutaxassis, tarjimon, xolislar tariqasida 
(chaqiriq bo‘yicha) borish;

---

- xalq maslahatchilari,jamoat ayblovchilari vajam oat himoyachilari, 
jam oat birlashmalari va mehnat jamoalari vakillari sifatida sud 
majlislarida, shuningdek, qonun bilan nazarda tutilgan boshqa 
hollarda ishtirok etish hisoblanadi.
Xodimlar tomonidan davlat manfaatlari yo'lida qilinadigan hara- 
katlar:
- avariyalar, tabiiy ofatlarlaming oqibatlarini tugatish;
- inson hayotini saqlash;
- quyish uchun qon topshirish va boshqa hollar hisoblanadi.
Davlat yoki jamoat vazifalarini bajarish vaqtida (qonun bilan
belgilangan yoki tcgishli organning chaqiriq qog'ozida, xabamomasida 
ko‘rsatilgan vaqtda) ish beruvchi xodimning ish joyi (lavozimi)ni 
saqlagan holda uni ishdan ozod qilishi shart.
Xodimning davlat yoki jamoat vazifalarini bajarishi, shuningdek, 
uning jamiyat manfaatlariga doir qilayotgan harakatlari vaqtida ushbu 
vazifalami bajarish uchun qonun bilan belgilangan vaqtdagi yoki 
tegishli organ tomonidan berilgan m a’lumotnomada k o ‘rsatib o'tilgan 
muddatdagi limitga muvofiq o‘rtacha ish haqi saqlab qolinadi.
Xodimlaming davlat yoki jam oat vazifalarini bajarish, shuningdek, 
jamiyat manfaatlariga doir harakatlar qilishlari vaqtidagi ulaming o ‘rtacha 
ish haqini saqlab qolish bilan bog‘liq xarajatlar budjet tashkilotlarida 
budjetdan moliyalashtiriladigan m ablag1 hisobidan qoplanadi.
Xodimlarning davlat yoki jam oat vazifalarini bajarishlari bilan 
bog‘!iq kafolatli to'lovlar tashkilotlaming ish haqi fondi hisobidan 
amalga oshiriladi.
Mehnat haqidan faqat tegishli nizomlarda ko‘zda tutilgan ushlan- 
malargina ushlanishi mumkin.
Mehnat haqidan (daromad solig‘i, pensiya fondiga majburiy sug‘urta 
va kasaba uyushmasini to‘lovidan tashqari) quyidagilami ushlanishiga 
yo‘l q o ‘yiladi:
1) mulkni (maxsus kiyim, asboblar va hokazolar) yo'qotgani yoki 
o'zlashtirgani uchun;
2) xizmat binolarining umumiy va yong'inga qarshi saqlash 
qoidalarini va xizmat hujjatlarini saqlash qoidalarini buzgani uchun 
jarima, hamda m a’muriy tartibda (pasport rejimini, jam oat tartibini va 
hokazolami buzgani uchun) solingan jarimalar;
251

---

3) oilani saqlashga (alimentlar);
4) tashkilotlaming mol-mulkini o‘g ‘irlanishidan, kamomaddan va 
o ‘zlashtirilishidan ko‘rgan zararlari.
Biroq, barcha ushlanmalar ushlangandan so‘ng, mchnat haqini qanday 
qismi qolayotganidan qatiy nazar, budjet tashkiloti quyidagilarni:
1) mchnat haqi hisobidan berilgan bo'nakni, xodim bo ‘nak va 
ushlanma miqdori bo'yicha e ’tiroz bildirmaganda, qaytarish uchun;
2) yo‘l qo‘yilgan arifmetik xatolar natijasida ortiqcha to‘langan 
summalarni qaytarish uchun;
3) xizmat safariga berilgan b o ‘nakning sarflanmagan qismini, ushlan- 
maning asosligi yoki miqdori bo ‘yicha xodimning e ’tirozi b o ‘lmaganda, 
qaytarib olish uchun amalga oshirish huquqiga ega.
Yuqorida ko‘rsatilgan ushlanmalar bo‘nakni qaytarish yoki qarzni 
uzish uchun belgilangan muddat tugagandan e ’tiboran bir oydan 
kechikmasdan qilinishi mumkin. Agar tashkilot m a’muriyati bir oylik 
muddat davomida bu summalarni ushlab qolish haqida farmoyish 
bermagan bo‘lsa, u holda tashkilot tegishli summani undirib olish 
huquqini yo'qotadi.
Ishchi va xizmatchilar tomonidan krcditga olingan tovarlar uchun 
ulam ing majburiyatlari b o ‘yicha tegishli summalar ham ushlanadi.
Oilani saqlashga (alimentlar) da’vogar foydasiga m as’ulning 
m ehnat haqini daromad so lig‘i summasi chcgirilgandan keyin qolgan 
sum m asidan ijro varaqasida k o ‘rsatilgan miqdorda ushlanm a amalga 
oshiriladi. Bu sum m alar boshqa hududga o ‘tkazib berish lozim 
b o ‘lganda, pul o ‘tkazish b o ‘yieha xarajatlar d a ’vogar hisobidan 
am alga oshiriladi.
Ishchi va xizmatchilarga hisoblangan mehnat haqi summalari, 
navbatdagi mchnat va o ‘quv ta ’tillari haqi summalari, moddiy yordam 
summalari, mukofot summalari va boshqa to'lovlar summalariga 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
Debet 200 - «Tashkilotni saqlashga va boshqa tadbirlarga budjet bo'yicha 
xarajatlar» subschyoti (G'aznachilikka o'tish sharoitida: 214-