M tojiyev, I. Nigmatov

tizim ining vazifalari y o n g ‘indan ogohlantirishga, yonayotgan ashy о yoki
obyektni o ‘z vaqtida bilib olishga. o ‘t o ‘chirish tizim ini chaqirishga va
y o n g ‘in ofatini bartaraf etishga qaratilgan.
Y ong‘in darakchilari y o n g ‘in o ‘ch o g ‘ini boshlanish jarayonida
aniqlash, uning sodir b o ‘lgan vaqti va jo y in i xabar qilish uchun
hamda zarur b o ‘lganda tutun s o ‘rgich yok i o ‘tni o ‘chiruvchi uskunalari
ishlashin avtom atik tarzda boshqarish uchun xizm at qiladi. Y ong‘in da­
rakchilari tizim i asosan y o n g ‘inning dastlabki belgilari b o ‘lm ish tutun,
yorug‘lik yoki u yerdagi haroratni elektr xabarlariga aylantira oladigan
xabarlagich m oslam alardan iborat b o ‘ladi. Bu xabarlagich m oslam alar
aloqa tarm og‘iga ulangan b o iib , qabul punktiga o ‘zig a xos tovu sh yoki
yorug‘lik signallari orqali darak beradi hamda avtomatik o ‘t o'chirish
v a tutun haydash uskunalarini zudlik bilan ishga tushirishni ta’m inlaydi.
Y ong‘in darakchilari o ‘zlarining ishlash uslubiga binoan shartli ravish-
da 4 ta guruhga, y a ’ni issiqlik, yorug‘lik, gaz va tutunda ishlaydigan
turlarga b o ‘linadi. Ular sanoat korxonalari, bino hamda inshootlarning
xususiyatlariga qarab tanlanadi v a o'm atiladi. Shuningdek, ulam ing ish
qobiliyati vaqti bilan tekshirilib turiladi. 
Issiqlik ta’sirida y en gil erib
ketuvchi «Vuda» qorishm asi asosida ishlaydigan DTL rusumli y o n g ‘in
daraklagichisi 12-rasm da tasvirlangan.
214

---

12-rasm. 
DTL rusumli yong‘in daraklagichi
DTL bir marta qo‘llanishga m o‘ljallangan bo‘lib, xonaning haro-
rati 72°C dan oshgandan keyin, uning markazida joylashgan, spiralsi-