M tojiyev, I. Nigmatov

Favqulodda vaziyatlar xavfining tarqalish tezligiga k o ‘ra, ular quyidagi
guruhlarga boTinadi:
a) tasodifiy FV - yer silkinishi, portlash, transport vositalaridagi
avariyalar v a boshqalar;
b) shiddatli FV - y o n g ‘inlar, zaharli gazlar otilib chiquvchi portlashlar
va boshqalar;
d) m o ‘tadil (o ‘rtacha) FV - suv toshqinlari, vulqonlam ing otilib
chiqishi, radiofaol moddalar oqib chiquvchi avariyalar va boshqalar;
e) ravon FV - sekin-asta tarqaluvchi xavflar: 
qurg‘oqchilik,
epidem iyalam ing tarqalishi, tuproqning ifloslanishi, suvning kim yoviy
moddalar bilan ifloslanishi va boshqalar.
Favqulodda vaziyatlar у ana tarqalish m iqyosiga (shikastlanganlar
soniga v a moddiy y o ‘qotishlar m iqdoriga qarab) k o ‘ra 4 guruhga boTinadi:
1. Lokal (obyekt m iqyosidagi) FV.
2. M ahalliy FV.
3. Respublika (m illiy) FV.
4. Transchegaraviy (global) FV.
Lokal favqulodda vaziyat 
- biror obyektga taalluqli b o ‘lib, uning
m iqyosi o ‘sha obyekt hududi bilan chegaralanadi. Bunday vaziyat
natijasida 10 dan ortiq b o ‘lmagan odam jabrlangan yoki 100 dan ortiq
b o ‘lmagan odam ning hayot faoliyati sharoitlari buzilgan, yoxud moddiy
zarar favqulodda vaziyat paydo boTgan kunda eng kam oylik ish haqi
miqdorining 1 m ing baravaridan ortiq boTmagan m iqdom i tashkil etgan
hisoblanadi. Bunday FV oqibatlari shu obyekt kuchi va resurslari bilan
tugatiladi.
70

---

Mahalliy tavsifdagi favqulodda vaziyat 
— aholi yashaydigan hudud
(aholi punkti, shahar, tuman, viloyat) bilan chegaralanadi. Bunday vaziyat
natijasida 10 dan ortiq, biroq 500 dan kam b o ‘lmagan odamning hayot