M tojiyev, I. Nigmatov

bular nafaqat insoniyatga, balki butun jonli tabiatga, atrof m uhitga juda
katta ziyon yetkazadi. 1990-yilgacha biz dunyoni ikki tizim ga (kapitalistik
va sotsialistik) b o ‘lib kelgan edik va har ikkalasida ham umumiy qirg‘in
qurollari yaratilganligini yaxshi bilamiz. Bunday qurollam ing ba’zi
birlari ayrim davlatlar tomonidan sinab k o ‘rildi ham va hozirgi kungacha
ulam ing asoratlari to ‘g ‘risida eshitib kelyapmiz. Masalan, 1945-yilda
Yaponiyaning N agasaki va X erosim a shaharlariga A Q SH ning yadro quroli
tashlandi. K eyinchalik Koreyaga, Vyetnamga turli xildagi napalmlar
(dirildoq holdagi yondiruvchi modda), oskolkali (parchali), yondiruvchan
bombalar tashlandi.
Yuqoridagi qurollar yer yuzida mavjud ekan, albatta, har bir davlat
bunday qurollardan saqlanish vositalarmi izlaydi, omillarini ishlab chiqadi.
Shuning uchun har bir davlatning mudofaa qudratining asosini fuqarolar
m uhofazasi tashkil etadi.
Fuqarolar muhofazasi - umumdavlat m udofaa siyosatlaridan biri
b o ‘lib, u har qanday favqulodda holatlarda fuqarolami. xalq x o ‘jaiigi
tarmoqlarini m uhofaza qilishda, ularning muttasil ishlashini ta'minlashda
hamda qutqarish va tiklash ishlarini bajarishda katta ahamiyat kasb
etadi. Albatta, fuqarolar mudofaasi oldiga q o ‘yilgan yuqoridagi ishlar
1945-yildan to 
1990-yillargacha yetib keldi, lekin shu davrgacha
yuqoridagi ishlam i bajarish uchun ehtiyojlar b o ‘lmadi. Afsuski, bu
davrlarda (tinchlik davrlarida) tabiiy ofatlar, ishlab chiqarish avariyalari,
turli xil halokatlar yuz berdiki, xalqim iz, xalq x o ‘jaligim iz bundan jiddiy
zararlandi. Bunday holatlarda biz bir-birimizga yordam berishga tayyor
66

---