М. С.Қосимова, Ш. Ж. Эргашходжаева, А. Н. Самадов, И. Б. Шарипов. Кичик бизнес ва тадбиркорлик. Ўқув қўлланма. – Т.: 2010, – 256бет


 Маҳсулот таннархи ва уни ҳисоблаш усуллари



Download 1,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/196
Sana16.12.2022
Hajmi1,91 Mb.
#888474
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   196
Bog'liq
Кичик бизнес ва тадбиркорлик Қосимова М С ўқув қўлланма 2010

 
7.2. Маҳсулот таннархи ва уни ҳисоблаш усуллари 
 
Таннархда корхона ишлаб чиқариш фаолиятининг сифат кўрсаткичлари - 
ишлаб чиқариш ресурсларидан фойдаланиш самарадорлиги, ишлаб чиқариш 
технологияси ва меҳнатни ташкил этиш даражаси, корхонани тежамкорлик 
билан ва оқилона юритиш омиллари, маҳсулот ишлаб чиқаришни юксалтириш 
шароитлари ўз аксини топади. 
Мяхрулот таннархини ҳисоблашдан кўзда тутилган асосий мақсад - уни 
ишлаб чиқаришга сарфланган ҳақиқий ҳаражатларни тегишли ҳужжатларда ўз 
вақтида, тўлиқ ва ишончли акс эттириш ҳамда моддий, меҳнат ва молиявий 
ресурслардан тежамкорлик асосида, оқилона фойдаланиш устидан назорат 
ўрнатишдир. 
Маҳсулот таннархи корхона ҳаражатлари тушунчасидан фарқ қилади. 
Корхонанинг маҳсулот ишлаб чиқариш, сотиш ва бошқа молиявий-хўжалик 
фаолияти натижасида юзага келадиган барча ҳаражатлари маҳсулот таннархига 
киритилмайди. Маҳсулотгнинг (ишнинг, ҳизматнинг) ишлаб чиқариш 
таннархига уни бевосита ишлаб чиқариш билан боғлиқ бўлган ҳаражатлар 
киритилади. Уларга қуйидагилар тегишли бўлади: 
• бевосита моддий ҳаражатлар; 
• бевосита меҳнат ҳаражатлари; 
• ишлаб чиқариш хусусиятига эга бўлган билвосита устама ҳаражатлар. 
Бу ҳаражатларнинг кўпчилигини натурада, яъни дона, кг, метр ва бошқа 
кўринишларда ҳисобга олиб бориш ва режалаштириш мумкин. Аммо, маҳсулот 
ишлаб чиқаришга сарфланган барча ҳаражатларни биргаликда ҳисобга олиш 
учун уларни ягона ўлчов бирлигига - қиймат-пул кўринишига келтириш талаб 


157 
этилади. 
Айрим турдаги ишлаб чиқариш ҳаражатларини яратилаѐтган маҳсулот 
таннархига тўғридан-тўғри киритиш мумкин. Унга ишлаб чиқаришдаги 
ишчиларнинг иш ҳақини ва истеъмол қилинган моддий ресурслар сарфини 
киритиш мумкин. Бундай ҳаражат турлари бевосита ишлаб чиқариш 
ҳаражатлари деб юритилади. 
Иккинчи бир ҳаражат турлари бир неча хил маҳсулот етиштириш 
жараѐнида иштирок этиши туфайли (масалан, бир неча хил экинларга ўғит 
ташиган трактор амортизацияси) уларга кетган ҳаражатларни шу 
махсулотларни ишлаб чиқаришдаги иштирокига мутаносиб тақсимлашга тўғри 
келади. Бундай ҳаражатлар билвосита ишлаб чицариш ҳаражатлари ѐки ишлаб 
чиқаришга тегишли устама ҳаражатпар деб юритилади. 

Download 1,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   196




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish