M. R. Usmanov Turizm geografiyasi udk 911. 3(575. 13)

 
5.2.Xalqaro turizmning rivojlanish tendensiyasi 
 
Butunjahon turistik tashkiloti BMT qoshidagi maxsus bo‗lim 
bo‗lib, hukumatlararo universal xarakterga ega tashkilotdir. Uning 
shtab-kvartirasi Ispaniyaning Madrid shahrida joylashgan. Unga
dunyoning 156 davlati a‘zo hisoblanadi. 1993 yildan O‗zbekiston 
shu tashkilotga a‘zoligiga qabul qilingan. Jahon turizmida YAIM 
9%, jami 11 ish o‗rinlaridan 1 tasi, eksportda 1,3 trln AQSH dollari,
jahon eksportining 6% ortig‗ini tashkil etmoqda. 
«Butunjahon turistik tashkiloti» (WTO) l974- yili tashkil 
topgan xalqaro sayyohlik tashkiloti. Markaziy qarorgohi Madrid 
shahrida joylashgan. l980- yili Manila shahrida bo‗lib o‗tgan 
turizm 
bo‗yicha 
Butunjahon 
konferensiyasida 
sayyohlik 
sohasidagi huquqiy asoslar ko‗rib chiqildi. Shuningdek, bu 
anjumanda turizm sohasiga tegishli huquqiy normalar ishlab 
chiqishga katta e‘tibor berildi. «Manila deklaratsiyasi» nomini olgan 
jahon turizmi bo‗yicha muhim hujjat qabul etildi. UNWTO ning 
rasmiy tillari ingliz, ispan, rus va fransuz tillari hisoblanadi.
«Sayohat va turizm bo‗yicha xalqaro kengash» (WTCC) turizm 
sohasidagi 
xalqaro 
nodavlat 
tashkiloti. 
Bu 
tashkilot 
mehmonxona, aviayo‗nalish hamda sayyohlik biznesining 
boshqa turlari bo‗yicha faoliyat ko‗rsatadi. 
«Turistik agentliklarning Butunjahon Federatsiyasi» - 
qarorgohi Bryussel shahrida bo‗lgan xalqaro turistik tashkilot. 
Asosan, milliy turistik kompaniyalarga yuridik, moliyaviy va texnik 

---

61 
yordam ko‗rsatadi. Boshqaruv organi General Assambleya.
 
«Ekskursion xizmat va turlar bo‗yicha Xalqaro tashkilot» 
asosiy faoliyati: sayyohlik sohasi bo‗yicha har yili chop etiladigan 
turli hisobotlar bilan shug‗ullanadi. Qarorgohi Lissabon shahrida. 
Rasmiy til ingliz tili.
«Shengen vizasi» Yevropaning 22 mamlakatiga tegishli 
shartnoma. Shartnomaga ko‗ra bu mamlakatlarda o‗zaro tashrif 
uchun viza talab etilmaydi.