Present Indefinite
|
Houses are built very quickly in our country.
|
Мамлакатимизда уйлар жуда тез қурилади.
Мамлакатимизда уйларни тез қуришади.
|
Қўшма кесим таржимасини солиштиринг:
This house is built of brick. Бу уй ғиштдан қурилган.
|
Past Indefinite
|
The house was built last year.
|
Уй ўтган йили қурилган эди.
Уйни ўтган йили қуришган эди.
|
Қўшма кесим таржимасини солиштиринг:
The house was built, but there was no fence around it yet. Уй қурилган эди, лекин унинг атрофида хали девор йўқ эди.
|
Future Indefinite
|
The house will be built next year.
|
Уй келаси йили қурилади.
Уйни келаси йили қуришади.
|
Қўшма кесим таржимасини солиштиринг:
The house will be built when we return, but the fence won’t be ready. Қайтиб келганимизда уй қурилган бўлади, лекин девори тайёр бўлмайди.
|
Future Indefinite in the Past
|
He said that the house would be build next year.
|
У уй келгуси йилда қурилишини айтди.
|
Present Continuous
|
The house is being built.
|
Уй қурилмоқда.
|
Past Continuous
|
The house was being built when I arrived.
|
Мен келганимда уй қурилаётган эди.
|
Present Perfect
|
The house has (already) been built.
|
Уй (аллақачон) қурилган.
|
Past Perfect
|
The house had been built before I arrived.
|
Уй мен келмасимдан олдин қурилган эди.
|
Future Perfect
|
The house will have been built by January.
|
Уй январгача қуриб бўлинади.
|
Future Perfect in the Past
|
He said that the house would have been built by January.
|
У уй январгача қуриб бўлинишини айтди.
|
§ 75. Ўзбек тилида актив конструкцияларни пассив конструцияларга айлантиришда фақатгина актив конструкциянинг в о с и т а с и з тўлдирувчиси пассив конструкциянинг эгаси вазифасини бажариши мумкин:
Петров [
эга]
бу мақолани [
воситасиз тўлдирувчи] ёзди [
кесим] (актив конструкция).
Бу мақола [
эга] Петров томонидан [
воситали тўлдирувчи] ёзилди [
кесим] (пассив конструкция).
Инглиз тилида эса гапда иккита – воситасиз ва предлогсиз воситали – тўлдирувчи мавжуд бўлганида, нафақат воситасиз, балки (to whom?
кимга? сўроғига жавоб бўлувчи) п р е д л о г с и з в о с и т а л и тўлдирувчи хам пассив конструкциянинг эгаси бўлиши мумкин:
My brother showed
me a new dictionary - актив конструкция;
I was shown a new dictionary (by my brother) – пассив конструкция.
Ўзбек тилида бундай кўринишдаги пассив конструкциялар мавжуд эмас.
Юқорида кўрсатилган турдаги пассив конструкцияларда кўпинча
by предлогли тўлдирувчи тушириб қолдирилади, бу холатда гап ўзбек тилига шахси номаълум гап билан таржима қилинади: I was shown a new dictionary –
Менга янги луғат китоби кўрсатишди. Агар
by предлогли тўлдирувчи тушириб қолдирилмаган бўлса, пассив конструкцияларнинг бундай тури ўзбек тилига тегишли актив конструкция орқали таржима қилинади: I was shown a new dictionary by my brother –
Акам менга янги луғат китоби кўрсатди.
Шундай қилиб, инглиз тилидаги актив конструкцияда кесим иккита – воситасиз ва предлогсиз воситали – тўлдирувчига эга бўлса, бундай актив конструкция учун иккита параллел пассив конструкция мос келиши мумкин: биринчиси – воситасиз тўлдирувчи билан, эга вазифасида; иккинчиси – воситали тўлдирувчи билан.
Воситали тўлдирувчи эга вазифасида келган пассив конструкция кўпроқ ишлатилади:
Актив конструкция
|
Пассив конструкция
|
They showed us a new film.
Улар бизга янги фильм кўрсатишди.
|
We were shown a new film.
Бизга янги фильм кўрсатишди.
A new film was shown (to) us.
Бизга янги фильм кўрсатилди.
|
I gave him an English magazine.
Мен унга инглизча журнал бердим.
|
He was given an English magazine.
Унга инглизча журнал беришди.
An English magazine was given (to) him.
Унга инглизча журнал берилди.
|
Изох: Мажхул нисбатдаги феълдан кейин предлогсиз воситали тўлдирувчи хам, to предлогли тўлдирувчи хам ишлатилиши мумкин:
The documents were sent
(to) the manager yesterday.
Агар тўлдирувчига урғу берилса, у хар доим
to предлоги билан ишлатилади:
The letter was given
to me (and not
to him). Хат (унга эмас,) менга берилган эди.
§ 76. Предлогсиз воситали тўлдирувчи айрим феъллар мавжуд бўлганидагина пассив конструкциянинг эгаси бўлиши мумкин.
Бундай пассив конструкцияларда кенг фойдаланиладиган феъллар қаторига қуйидагилар киради:
Do'stlaringiz bilan baham: 
