M. N. Musayev

loy tortish quvuri;

chuqurcha.

164

Tinitgichlar. Ushbu qurilma tabiiy suvlarni tozalash va ba’zi korxonalaming oqova suvlarini boshlang‘ich tozalash bosqichida tinitish uchun ishlatiladi. Buning uchun dastlab koagulant bilan ishlov berilgan oqova suvni cho'kma qatlami orqali o‘tkaziladi (17.6-rasm).

Tinitgichga koagulant bilan ishlov berilgan oqova suv apparatning quyi qismidan beriladi. Koagulant pag‘alari va u bilan birga ko‘tariladigan zarralar suvning ko‘tariluvchi oqimiga qo‘shiladi. Bu ko‘tarilish I-I kesma yuzasigacha davom etadi va undan keyin zarralaming muallaq holati vujudga keladi. Ushbu qatlamdan o'tadigan suv tinib o‘tadi. Yig‘ilgan zarralar va koagulant pag'alari cho‘knidi yig‘gich bo‘lmasidan ajratib olinadi. Tiniqqan suv esa qurilmaning yuqori qismidan ariqcha orqali keyingi tozalash bosqichiga uzatiladi.

Nazorat uchun savollar:

1. 
   Oqova suvlar tarkibidagi yirik aralashmalar qaysi usullar yordamida zararsizlantiriladi?
   
2. 
   Oqova suv tarkibida muallaq qattiq moddalarning qovushqoqligi va zichligi qanday aniqlanadi?
   
3. 
   Qumushlagichlarning tuzilishi qanday va ular nima maqsadda ishlatiladi?
   
4. 
   Tindirgichlammg necha turlari bor, tuzilishi qanday va ular nima maqsadda ishlatiladi ?
   
5. 
   Tinitgichlaming tuzilishi qanday va ular nima maqsadda ishlatiladi ?
   

Suv yuzasida suzib yuruvchi aralashmalardan tozalash

Bu usul oqova suv tarkibida neft, moy, smola va shu kabi yog‘simon mahsulotlar uchraganda qo'llaniladi.

Ushlanadigan aralashma zichligi suvdan kam bo'lgani uchun suv yuzasida qalqib turadi. Uni suvdan ajratish uchun neft ushlagichlar ishlatiladi (17.7-rasm).

Neft va neft mahsulotlarini suv yuzasiga qalqib chiqishi tindirish kamerasida ro‘y beradi. Suv yuzasidagi neft kurakli mexanizm yordamida neft yig‘gich tomoniga yo'naltiriladi va u yerdan neft yig‘gich yordamida so'rib olinadi. Suv bu neft ushlagichlarda 0,005-0,01 m/s tezlikda harakat