M. M. Abralov payvandlash materiallari

Flyuslarning shakllantiruvchi qobiliyati. Yuqori haroratlarda flyuslarning qovushqoqligi, shuningdek shu qovushqoqlikning haroratga bog‗liqligi ularning shakllantiruvchi qobiliyatiga ta‘sir qiladi. Ammo flyusning shakllantiruvchi qobiliyati payvandlash texnologiyasiga va birinchi navbatda, payvandlash yoyining quvvatiga ham bog‗liq. Uncha katta bo‗lmagan toklarda chok yaxshi shakllanishini ta‘minlovchi flyuslar quvvatli yoylar bilan payvandlashga mutlaqo yaroqsiz bo‗lib chiqishi mumkin. Kichik va o‗rtacha toklarda (taxminan 1000 – 1100A gacha) suyuq holatda oquvchan flyuslar (OСЦ-45, AН-348 va
boshqalar) chokning eng yaxshi shakllanishini ta‘minlaydi, chunki ularning qotish harorati nisbatan yuqori (1150...1250 °С) bo‗ladi. Quvvatli toklar (1300 – 3000A) bilan payvandlashda qotish egri chizig‗i yotig‗roq bo‗lgan nisbatan qovushqoq flyuslargina chokning yaxshi shakllanishini ta‘minlaydi.
Flyusning gaz singdiruvchanligi chokning shakllanishiga jiddiy ta‘sir ko‗rsatadi. Bu gaz singdiruvchanlik flyusning fizik holati (pemzasimonligi yoki shishasimonligi) ga, shuningdek granulometrik tarkibi (mayda yoxud yirik donligi) ga ko‗p darajada bog‗liq. Quvvatli yoylar bilan payvandlashda pemzasimon (hajmiy og‗irligi 0,8 – 1,0kg/dm³) yirik donli (donalarining o‗lchami 2,0 – 2,5mm) flyuslar yaxshi shakllangan choklar hosil qiladi.
7.2-jadvalda turli payvandlash usullari va rejimlari uchun tavsiya etiladigan donalar o‗lchamlari keltiriladi.


7.2-jadval

Payvandlash usullari va rejimlariga bog‘liq holda flyuslarning donadorligiga qo‘yiladigan talablar

Flyusning vazifasi	Donalar o‗lchamlari, mm		To‗g‗ri oid davlat standarti (ГОСТ)
	eng katta	eng kichik
Avtomatik payvandlash: 600 A gacha tokda	1,6	0,25	3584-83
600 – 1200 A tokda	2,5	0,4	3584-83
1200 A dan katta tokda	3,0	1,6	5336-80
2 mm va bundan kichik diametrli sim bilan avtomatik va yarimavtomatik payvandlash	1,6	0,25	3584-83
Izoh: Flyusning hajmiy og‗irligi 1,3-1,7 kg/ds^3 ni tashkil etish kerak.

3.