M. M. Abralov payvandlash materiallari

Payvandlash vannasini atmosfera ta’siridan fizik jihatdan ajrat- ib qo‘yish. Flyusning ajratib qo‗yuvchi ta‘siri uning zarralari o‗lchamiga (mayda yoki yirikligiga) va fizik tuzilishiga (shishasimonligi yoxud pemzasimonligiga) bog‗liq. Mayda donli zarralari zich tuzilgan (shishasimon flyus) va ularning zich joylashuvini ta‘minlaydigan har xil granulometrik tarkibli zarralari muayyan nisbatda bo‗lgan aralashma eng yaxshi ajratib qo‗yish qobiliyatiga ega.
Pemzasimon flyus (hajmiy og‗irligi 0,7 – 1,0kg/dm³) zarralari g‗ovakdorligi tufayli payvandlash vannasini atmosfera ta‘siridan etarli darajada himoyalamaydi, shu bois bunday flyusdan foydalanilganda chokdagi azot miqdori 0,025 – 0,35% ga etishi mumkin, bu esa pemzasimon flyus bilan hosil qilingan chokdagi azot miqdoridan 10 – 15 barovar ko‗pdir. Bundan tashqari, pemzasimon flyus payvandlash yoyining ustuni zonasiga talay miqdorda vodorod olib kiradi, bu vodorod chok metallida g‗ovaklar yuzaga kelishiga sabab bo‗ladi. Shuning uchun, agar pemzasimon flyuslar texnologiya nuqtai nazaridan shishasimon pemzalarga nisbatan bir qancha afzalliklarga ega bo‗lsa

(chok yaxshiroq shakllanadi, yoy barqarorroq yonadi), metallurgiya nuqtai nazaridan, yaxshi sifatli chok olish zarur bo‗lgan hollarda ulardan foydalanish maqsadga muvofiq bo‗lmaydi.
Payvandlanayotgan metall sirti ustidagi flyus qatlamining qalinligi muayyan darajada bo‗lgandagina payvandlash vannasi atmosfera ta‘siridan ancha samarali himoyalanadi.
Flyus qatlamining zarur qalinligi payvandlash uchun foydalaniladigan yoyning quvvati bilan aniqlanadi (7.1- jadval).


7.1-jadval

Payvandlanayotgan metall sirti ustidagi flyus qatlamining zarur qalinligi

Payvandlash toki, A	200-400	400-800	800-1200
Flyus qatlamining qalinligi, mm	25-35	35-45	45-60