M. J. Mut alipova

AHMAD  YASSAVIY
 
(1041-1167)
XII  asrda  Markaziy  Osi- 
yoda  paydo  bo‘lgan  ilk  tasav- 
v'ufiy  tariqatning  asoschisi  Xoja 
Ahmad  Yassaviy  1041  yilda 
Sayramda  Shayx  Ibrohim  oi- 
lasida  dunyoga  kelgan.  Yoshli- 
gida  ota-onasidan  ajralgan  Ah- 
madni  bobosi  Arslonbobo  tarbiyalab,  voyaga  yetkazadi.  U  dastlab 
Yassida,  so‘ngra  Buxoroda  Yusuf  Hamadoniy  qo‘lida  ta’lim  oladi.  U 
erda  tasaw uf ilmini  o‘rganib,  o‘z  yurti  Turkistonga  qaytadi,  shogirdlar 
tayyorlay boshlaydi.
Ahmad 
Yassaviy 
madaniyatimiz 
tarixida 
ilk 
turkiyzabon 
mutasawuf  shoir  sifatida  tanildi.  Alisher  Navoiy  unga  «Turkiston 
mulkining ulug‘  Shayx-ul-mashoyixi» deb ta’rif beradi.
27

---

«Yassaviya»  tariqatining  barcha  aqidalari  Ahmad  Yassaviyning 
asosiy asari bo‘lmish «Hikmatlar»da to‘liq bayon etilgan. Asarda poklik, 
halollik, 
to‘g‘rilik, 
mehr-shafqat, 
mehnatsevarlik 
kabi 
ilg‘or 
umuminsoniy qadriyatlar o‘z ifodasini topgan.
Xoja  Ahmad  Yassaviy  nafaqat  Xuroson  va  Movarounnahr,  balki 
turkiyzabon  xalqlaming  ma’naviy  tarixida  taniqli  bo‘lgan,  m utasawuf 
donishmand,  insonparvar shoir hisoblanadi.