M illiy universiteti

K oshifiy  “Axloqi  M uxsiniy”ning  “Adolat  bobida  shunday  yoza-
di:  “Buzurglar,  aytibdurlarki,  hamma  xaloyiq  aqlga  muhtojdir  va
 
aqlni  tajribaga ehtiyoji  bordur.  Nauchunkim tajriba aqlni  oynasidurki
 
anda  ish  saloxi  suvratin  mushohada  qilur”  (O'sha  asar.  14-bet.).
 
Demak,  aqlning  oynasi  tajribada  deb  bilgan  Koshifiy,  o 'z  hayotiy
 
tajribasiga  asoslangani  aniq.  U  notiq  sifatida  nutq  so'zlaganida
 
albatta,  o'z  aqliga  tajribasini  ko'zgu  deb  bilgan.  Shuning  uchun  ham
 
notiqda-gi  odob  axloq  normalariga  qat'iy  amal  qilgan.  Bu  birinchi
 
galda  notiqqa  xos  insoniy  fazilatlarda  nomoyon  bo'lishini  o 'z  tajri-
 
balaridan  degan  xulosaga  kelgan.  Notiqqa  xos  fazilatlar  avvalo  sho-
 
shmaslik,  sabr,  hayo,  iffat,  pokizalik,  rostgo'ylik,  kamtarlik,  shijoat,