M. F. Ziyayeva, O. Z. Rizayeva

 
Kardiogen shok
 
 
Miopatik kasalliklar natijasida va qonning qorinchaga oqimi 
va uning otilishi mexanik buzilishi sababli kelib chiqadi. O‘tkir 
miokard infarkti yoki dilatatsion kardiomiopatiya miopatik shok 

---

 
277 
sabablarini  keltirib  chiqarishi  mumkin.  Boshqa  tomondan 
massiv mitral regurgitatsiya yoki qorincha anevrizmi kardiogen 
shokning mexanik sababi bo‘lishi mumkin.
 
S
аbаbi
 
-  Aritmiyalar,  kardial  mexanik  omillar,  regurgitatsiyadagi 
buzilishlar  (o‘tkir  mitral  yoki  aortal  regurgitatsiya,  qorincha-
lararo  to‘siq  nuqsoni,  chap  qorincha  anevrizmasi,  qorincha 
erkin devorining yorilishi).
 
Obstruktiv kasalliklar, chap qorincha tashlash fraksiyasining 
pasayishi (aorta klapani stenozi, idiopatik gipertrofik subaortal), 
chap qorinchaga qon kelish obstruksiyasi (mitral stenoz, chap 
bo‘lmacha miksomasi va boshqa yurak o‘smalari)
 
– Kardiomiopatiyalar.
 
Birlamchi  nasos  funksiyasining  buzilishi  kam  uchraydi. 
Ikkilamchi quyidagi hollarda rivojlanadi:
 
– gipoksiyada;
 
– asidozda;
 
– gipoglikemiyda;
 
– gipotermiyada;
 
– prepatlarning toksik ta’sirida.
 
Shoshilinch yordam va hamshiralik parvarishi.
 
Yuqorida  ko‘rsatilgan  punktga  mos  keladi.  Lekin  yurak 
zo‘riqishlarini  bartaraf  qilish  uchun  gorizontal  holat 
qo‘llaniladi. (1 punkt almashtiriladi)
 
 
Metabolik shok
 
 
Grammanfiy  infeksiyalarda  endotoksinlar  va  I  tip  allergik 
reaksiyalardagi  anafilaktik  shok  chaqiradigan  shok  m
еtabоlik 
shokning sababi bo‘ladi.
 
S
аbаbi
 
Sepsis  yoki  endotoksemiya  bolalarda  har  qanday  yoshda 
kuzatiladi  va  ko‘pincha  grammanfiy  (ichak  tayoqchasi,  kleb-
siella) ba’zan grammusbat (pnevmokokk, tillarang stafilokokk, 
yashil  streptokokk  B)  mikroorganizmlar  va  ularning  toksini 
chaqiradi.
 
Metabolik  omillar  (o‘tkir  nafas  yetishmovchiligi,  o‘tkir 
buyrak  yetishmovchiligi,  jigar  yetishmovchiligi,  og‘ir  asidoz 
yoki alkoloz, dori moddalar dozasini oshirib yuborish).
 

---

 
278 
Endokrinologik  buzilishlar  (qandli  diabet  ketoasidoz  bilan, 
giperosmolyar  ketonsiz  giperglikemik  koma,  buyrak  usti  bezi 
yetishmovchiligi, qandsiz diabet, gipoglikemiya)
 
Mikrosirkulatsiya buzilishi (chin polisitemiya, qon ivishining 
oshish sindromi, yog‘ emboliyasi)
 
Neyrogen omillar.
 
Anafilaksiya.
 
Shoshilinch holat va hamshiralik parvarishi.
 
* yuqorida ko‘rsatilgan 1) punktga mos keladi.