M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

M a ssa j va d avo fizk u lturasi
M assaj
(u q a la s h ) q im m a tli te ra p e v tik usul b o ‘lib, turli 
kasalliklarda m u v affaq iy at bilan qoN lanadi.
M assaj q o n a y la n ish in i yaxshilaydi, b i n o b a r in , t o ‘q im a la r -
n in g q o n b ila n y a x s h iro q t a ’m in la n is h ig a y o r d a m b e r a d i, 
m o d d a a lm a s h in u v i m a h s u lo tla r in in g te z r o q c h iq ib ketishiga 
im k o n iy a t t u g 'd i r a d i , m u s k u lla r sistem asiga h a m t a ’sir k o ‘r-
satadi. M u s k u lla r a tr o f iy a la n g a n d a massaj a y n iq sa yaxshi y o r ­
d a m beradi.
G i n e k o l o g i k b e m o r l a r d a c h a n o q tub i va q o r in d e v o ri 
m u s k u lla rin in g fu n k sio n a l kam ch ilig i (bo^shashganligi, yaxshi 
q is q a rm a s lig i) d a m assaj tav siy a e tila d i. 
B u n d a y h o lla r d a
m a s s a j b i l a n b i r g a ,
o d a t d a , g i m n a s t i k a m a s h q l a r i h a m
b uy u rilad i. U z o q vaqt o ‘r in d a yotav erib , q u w a t d a n k etg a n va 
k a sa llik d a n tu z a l a y o tg a n b e m o r l a r g a m assaj tavsiya etiladi. 
B u n d a y b e m o r l a r n i n g u m u m i y massaj k u rsid a n keyin k ay- 
fiyati, uyq u si, ishtahasi y a x sh ila n ib qoladi.
G in e k o lo g ik m assaj k a m r o q qoMlaniladi.
G in e k o lo g ik massaj qilish u c h u n k o ‘p bilim va tajriba 
k erak , s h u sababli aksari klinitsistlar g in e k o lo g ik m assajni faqat 
s h ifo k o r qilishi k e ra k d e b hisoblashadi.
K ic h ik c h a n o q a ’zolari bilan t o ‘q im a la r in in g o ‘tk ir va 
y a r im o ‘tk ir y a l l i g ia n i s h ja r a y o n la r id a , b e m o r turli sabablarga
232

---

k o ‘ra, is itm a la g a n d a , k ich ik c h a n o q d a abssesslar p ay d o b o 1 -
g a n d a (garchi bu abssesslar bosilib tu r g a n b o ‘lsa h a m ) g i­
nek o lo g ik massaj tavsiya etilm aydi.
H a r xil y u q u m li kasalliklar, sil, y o m o n sifatli o ‘s m a la r, 
h o m ila d o r lik ( h a tto h o m ila d o rlik k a g u m o n b o i g a n d a h a m )
m a s s a j q i l is h g a
m o n e l i k
b o ‘la d i. 
S h u s a b a b li
m a ssa j 
b u y u r is h d a n o ld in b e m o r n i klinik la b o ra to riy a d a s in ch ik lab
tek sh irish ( q o n i, siydigi, R O E ni tek sh irish ) kerak.
B o la lik d a n b o sh la b fizk u ltu ra b ila n m u n t a z a m sh u g ‘ullanish 
ayol o r g a n iz m i u c h u n , ay n iq sa, k a tta a h a m iy a tg a egadir.
F iz k u ltu r a bilan m u n t a z a m s h u g ‘u lla n g a n a y o lla r o s o n r o q
tu g ‘adi, tu g ‘u ru q va ch illa d av rid a turli kasalliklarga k a m ro q
c h a lin a d i, u la r n in g o rg a n iz m i fizk u ltu ra bilan s h u g ‘u lla n m a g a n
a y o lla r o rg a n iz m ig a q a r a g a n d a c h id a m lir o q b o 'l a d i , sh u sababli 
u la r k a m r o q k asallanadi va kasallikni yen g ilro q o ‘tk aza d i.
M a n a s h u n in g u c h u n h a m tibbiyot x o d im la ri a y o llarn in g
y o s h id a n q a t ’i n a z a r, fizk u ltu ra va sp o rt bilan s h u g ‘ullan ish in i 
d o im t a r g ‘ib qilishlari zarur.
K a s a llik d a n t u z a la y o tg a n b e m o r l a r g a yengil g im n a s tik a
m a s h q l a r d a n ib o rat sh ifo b ax sh fiz k u ltu ra ta y in la n a d i, o p e r a ­
tsiy a d a n keyin tu z a la y o tg a n b e m o r la r g a s h ifo k o rn in g m ax su s 
ruxsati b ila n fizkultura buyuriladi.
M a s h q la r h a r b ir b e m o r u c h u n a lo h id a ta n la n ib , q o ‘l- 
o y o q la rin i yengil h a r a k a tla n tiris h , en g a sh ish , yurish, o ‘tirish 
va s h u n g a o ‘xsh ash m a s h q la r d a n ib o rat b o ‘ladi.
Q u w a t d a n k e tg a n b e m o r l a r n i n g f iz k u ltu r a b ila n s h u -
g ‘ullan ish i u c h u n m o n e lik b o l m a s a , b e g o n a k is h in in g y o rd a m i 
b i l a n passiv h a r a k a t l a r q ilish ( m a s a la n , b e m o r n i n g q o 1 -
o y o g ‘ini q im ir la tish ) , y a ’ni passiv shifobaxsh g im n a s tik a qilish 
m u m k in .