M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

BACHADONNING NO T O ‘G ‘RI HOLATI
Jin siy a ’zolarn i tu tib tu ru v c h i a p p a ra tla rn i b o ylash, pay, 
c h a n o q o s ti m u s k u lla rin in g n o r m a l h olati b a c h a d o n va q in n in g
fizio lo g ik q o ‘z g ‘a lu v c h a n lig ig a x a la q it b e r m a y d i. A g a r sh u
a p p a r a t l a r d a b ir o r p a to lo g ik h o l a t v u ju d g a kclsa, c h a n o q
a ’z o l a r i n in g to p o g ra fiy a si o ‘z g a ra b o s h la y d i. 
B a c h a d o n va 
q i n n in g pastga siljishi va tu sh ish ig a q u y id ag ilar sab a b b o i a d i :
1) 
ic h k i ji n s iy a ’z o l a r n i n g e m b r i o n a l t a r a q q i y o ti d a g i
n u q s o n la r , c h a n o q o s ti in n crv a tsiy a sin in g b u z u lish i, b a c h a d o n
ostidagi m u s k u lla rn in g tu g ‘m a gipoplaziyasi va b o sh q a la r;
2) jin s iy a ’z o l a r n i n g riv o jla n is h id a n t o ‘x tash i q a r ilik d a
b a c h a d o n naylari c h a n o q ostidagi m u s k u lla rin in g atrofiyasi;
3) hom iladorlik va tu g ‘u ru q patologik h o latd a kechganda 
qorin devori muskullarining asteniyasi va q u w a tsiz la n ib qolishi; 
k o ‘p suv, k o ‘p h om ila , to r c h a n o q , osilgan va o ‘tkir uchli qorin 
va boshqalar;
4) t u g ‘u r u q ja ra y o n id a g i sh ik a s tla n is h la r o q ib a tid a c h a n o q
tu b id a g i m u s h a k la r n in g b o ‘shashishi yoki ja r o h a tla n is h i.
Q o r i n b o ‘s h l i g 1 d a g i b i r o n a ’z o n i , j u m l a d a n , c h a n o q
vaziyatini a lo h id a k o ‘z d a n k ec h irish y a ra m a y d i. B a r c h a a ’zo lar 
b ir-b irig a y a q in jo y la s h g a n , b ir-b irin i suyab turganligi u c h u n
u lar o z m i - k o ‘p m i d o im iy m u v o z a n a td a b o i a d i .
D ia fra g m a , 
q o rin devori va c h a n o q tu b i n in g o ‘z a ro t a ’siri tufayli q o rin
b o ‘s h l i g ‘i d a s h u n d a y m u v o z a n a t v u j u d g a k e la d i.
K i c h i k
c h a n o q b o y la m la ri, b irik tiru v c h i t o ' q i m a va m u s k u l la r d a n
tu z ilg a n a p p a r a t tufayli c h a n o q a 'z o la ri c h a n o q d a o ‘z o ‘rnini 
saqlab tu r a d i va fiziologik yoki p ato lo g ik sh aro it ta q o z o s i bilan 
q o rin b o ‘shlig‘ida vujudga k elgan b o sim g a m a ’lu m d a ra ja d a
qarshilik k o ‘rsatadi.
Q o ‘s h n i a ’z o la r (q o v u q va ich ak ) h olati h a m b a c h a d o n ­
n in g vaziyatiga t a ’sir etadi.
B a c h a d o n c h a n o q n i n g o ‘rta sid a jo y la s h g a n , tubi o ldinga 
va y u q o rig a q a r a g a n , q in d ag i qism i e sa p a stg a va o rq a g a
y o ‘n a lg a n b o i a d i (50, 5 1 - r a s m la r ) .
B a c h a d o n n i n g b u n d a y
v a z i y a t i
o g 'ish
d e b a t a l a d i .
B a c h a d o n
t a n a s i
q a y o q q a
q a r a g a n ig a q a ra b , b a c h a d o n n i n g quyidagi vaziyatlari tafo v u t 
qilinadi:
• 
anteversio —
n o r m a l ( t o ‘g ‘ri, tipik) vaz iya t — b a c h a d o n
tan asi o ld in g a q a r a g a n ;
75

---

50-rasm .
B a c h a d o n n i n g
t e p a g a
k o ‘t a r i l i s h i .
51-rasm .
B a c h a d o n n i n g
p a s t -
g a
t u s h i s h i v a q i n o l d i
d e v o -
r i n i n g t a s h q a r i g a c h i q i s h i .
•
lateroversio 
—
c h a n o q n i n g y o n dev o rig a q a r a g a n ;
•
retroversio 
—
o r q a g a q a ra g a n .
B a c h a d o n b o ‘yni ta n a sig a o ‘ta d ig a n jo y d a o ld in g a q a r a g a n
o ‘t m a s b u r c h a k b o r, b u r c h a k n i n g tepasi ich k i te s h ik sohasiga 
m o s keladi. B a c h a d o n b o ly n in in g b a c h a d o n ta n a sig a n isb a ta n
b u n d a y j o y l a s h u v i e g i l i s h ,
f le k s iy a