М. Ф. Хакимова н. Х. Лутфуллаева

9
. 
Маслаҳатли-маъруза 
турли сценариялар бўйича ўтказилиш мумкин. 
Биринчи вариант
―савол-жавоблар‖ тури бўйича амалга оширилади. Маърузачи 
маъруза вақти мобайнида талабалар бўлим ѐки бутун курс бўйича саволларга 
жавоб беради. 
Иккинчи вариант 
―савол-жавоб-мунозара‖ шаклида ўтказилади, 
яъни маърузачи томонидан янги маълумотни баѐн эти ш, саволларни берилиши 
ва берилган саволларга жавоб излаш мақсадида мунозарани ташкиллаштириш. 
Агар биз маъруза шаклида таълим беришнинг ўзига хос хусусиятларини 
изоҳламоқчи бўлсак, қуйидаги чизмага мурожаат қилсак бўлади (-жадвал
). 
 
12-жадвал
 
Маъруза шаклида таълим беришнинг ўзига хос хусусиятлари 
Маъруза 
шакллари
Ўзига хос хусусиятлари 
Маълумотли
Маърузанинг энг анъанавий тури. 
Педагогик вазифалар: 
ўқув маълумотини баѐн қилиш ва 
тушунтириш 
Умумлашти-
рувчи қисқа 
маълумотли 
Курсни ѐки унинг катта бўлимларини баѐн этилган назорат 
ҳолатлари негизини, аввалом бор илмий-тушунчавий ва 
концептуал асос ташкил этади. 
Педагогик 
вазифалар:
Илмий 
билимларни 
тизимлаштиришни амалга ошириш. Ички ва фанлараро 
алоқаларни ѐритиб бериш. 
Муаммоли 
Янги билимлар савол / вазифа / вазиятларни муаммолиги 
орқали амалга оширилади. Бунда талабалар билими ўқитувчи 
билан ҳамкорликда ва суҳбатда тадқиқотчилик фаолиятига 
олиб келинади. 
Педагогик вазифалар:
янги ўқув маълумотини ѐритиб 
бериш; муаммони аниқлаш уни ечиш / жамлаш ва анъанавий 
ва 
замонавий 
нуқтаи 
назарни 
таҳлил 
қилишни 
ташкиллаштириш 
Кўргазмали
Бундай 
маърузани 
олиб 
борилиши 
кўрилаѐтган 
материалларни очиқ ҳолда ва қисқа шарҳлашга олиб 
келинади. 
Педагогик вазифалар:
маълумот мазмунини таълимнинг 
техникавий воситалари ѐки аудио техникалар ѐрдамида ѐритиб 
бериш 
Бинарли 
Бундай маърузани олиб борилиши икки ўқитувчи / 2-мактаб 
вакиллари / олим ва амалиѐтчилар, ўқитувчи ва талабалар 
ўртасидаги суҳбатни намоѐн қилади
 
Педагогик вазифалар:
янги ўқув маълумотларни икки томон 
нуқтаи назарларини таққослаш орқали ѐритиб бериш