M etning nom i tilga olinmasa, ulardan saqlanish mumkin, deb o ‘ylashgan



Download 0,64 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/26
Sana29.08.2021
Hajmi0,64 Mb.
#158457
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26
Bog'liq
Tilshunoslik asoslari. Yo'ldoshev I, Sharipova O

tadhir bo 'tar edi»

Hulatdan lasliqari,  «Qutadg'u bilig»da «vasiyatnoma, pandnoma va nasi- 



halnoma

»  m a’nolarida birikma shaklidagi qumaru /;/% termini ishlatilgan: 

«Ayloldi  cligka qumaru  bitig  qodmishin  ayur.  Ya’ni:  Oyto‘ldi eligga  nasi- 

h at noma yozib qoldirishini aytadi».

  Ushbu term in tarkibidagi  qumaru so‘zi 

qadimgi turkiy tilda  «vasiyai; pand-nasihat,  о ‘git» m a’nolarini ifodalagan.

Asarda  Yusuf Xos  Hojib  birikma  shaklidagi  k a g ‘az  bitig term inidan 

ham  foydalanadi.  Bu term in yozuv qog‘ozini ifodalaydi:  «1327.  Bitigunla 

aldi bu kag‘az bitig,  Bayat ati birla bitidi bitig.  Ya’ni:  Siyohdon bilan yozuv 



qog‘ozi oldi,  Xudo  nomi bilan  ( y a ’ni bismillo  deb) xatyozishga  kirishdi».

Taxminan XVJ-XVII  asrlardan e’tiboran bitik mustaqil term in sifatida 

iste’m oldan  chiqib,  uning  «пота»,  «maktub»,  «yozuv» m a’nolari  o'rnida 

arab  va  fors-tojik  tillaridan  o'zlashgan  xat,  kitobat,  kitob,  noma  kabi 

terminlar manbalarda faol qo'llana boshlandi.

Bitik

 terminining kelib chiqishi haqida tadqiqotchi olimlar tom onidan 

turlicha fikrlar bildirilgan.  Eski o ‘zbekchada faol, hozirda kam b o isa-d a, 

iste’molda  bo'lgan  «yozuv»,  «kitob»,  «xat»  m a’nolarini  ifodalovchi  bitik 

terminining  bitmoq fe’lidanyasalganligi hammamizga yaxshi m a’lum.  Bu 

haqda tilshunos olim E.V.Sevortyan o'zining «Этимологический словарь 

тюркских языков» nomli kitobida atroflicha to'xtalib o'tgan.  U nda b it// 

biti

 fe’Harming etimologiyasiga oid turli ko'rinishdagi  fikr va farazlar b e­

rilgan.  Lug'atda biti fe ’lining quyidagi  m a’nolari bayon qilinadi:  yozmoa, 


Download 0,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish