M e t r o L o g I y a V a s t a n d a r t L a s h t I r I s h

t\
suyuqlik zichligi p; va ish suyuqligi zichligi p '; 
ortiqcha bosim
p;
atrof-m uhitning barom etrik bosimi Pb; tru b o p ro ­
vod diam etri 
D;
truboprovod va toraytiruvchi qurilm a m ateriali; 
suyuqlikning maksimal sarfida toraytiruvchi qurilmadagi bosim ning 
yo*l qo'yiladigan yo'qolishi 
P.
^ qovushoqlik~piyoki v т а h .k .
Toraytiruvchi qurilm a, d ifm anom etm ing tipi va xili, unig 
yuqorigi o'lch ash chegarasi 
tanlanadi. D ifm an o m etr n o m in al 
bosim farqi chegarasi aniqlanadi. Bunda ikki hoi yuz berishi m um kin.
1. 
T o ray tiru v ch i q u rilm a d a b o sim n in g y o 'l q o 'y ila d ig a n
yo'qolishi P sarf 
bo 'lg an d a berilgan. 
Qch
sarfda b o sim ning b u
yo'qolishi quyidagicha topiladi:
(4.28)
Q o 'sh im cha qiym at 5*, va 
S2
lar hisoblanadi:
1 
0 ,01252D2 ’
(4.29)
С -
2
 
0 ,0 1 2 5 2
D 2 ’
(4.30)
83

---

b u n d a
Qhch — Qch
sarfiiing hisoblangan qiym ati; 
Qmch — Qci}
sarfning m aksim al qiym ati. 
С
ning hisoblangan va u c h ta m a ’noli 
raqam gacha yaxlitlangan qiymati bo'yicha ham da berilgan P qiymat 
b o 'y ic h a izlangan APn n i va 
m
ning taqribiy qiym ati topilgan.
2. 
T o ray tiru v ch i q u rilm ad a b o sim n in g y o 'l q o 'y ilad ig an
yo'qolishi berilmagan. Y ordam chi C, m iqdom i yuqorida ko'rsatilgan
(4 .2 9 ) fo rm u la b ila n h is o b la n a d i. N o m o g ra m m a b o 'y ic h a
(qoidalam ing 32-34-ilovasi) nisbiy yuza 
m
= 0 ,2 ga m os kelgan 
A P n i topiladi. Agar bunda Cqiym atga mos kelgan 
m
= 0,2 chiziqdagi 
n u qta ikki egri chiziq APKch va Pn orasida joylashgan bo'lsa, u holda 
APn ning yaqin qiym atini qabul qilinadi va o 'sh a