M. E. Jumayev, Z. G'. Tadjiyeva


Masofa va tezlik bo'yicha vaqtni topish



Download 3,82 Mb.
bet59/63
Sana13.06.2022
Hajmi3,82 Mb.
#665295
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   63
Bog'liq
BOShLANG‘ICh SINFLARDA

Masofa va tezlik bo'yicha vaqtni topish
Masala Nodira 1 soatda 3 km yo‘l yuradi. U shunday tezlik bi­lan yursa, 6 km masofani qancha vaqtda o‘tadi?
Masalani yechish uchun «6 ning ichida 3 dan nechtasi bor?» de- gan savolga javob berish kerak. Bu savolning javobi 6:3 = 2. Demak, masalaningjavobi 6 km : 3 km/soat = 2 soat bo'ladi.
Berilgan masofani berilgan tezlik bilan o'tishga qancha vaqt sar- flanganini bilish uchun shu masofani tezlikka bo'lish kerak. Umu­man, S masofa, v tezlik berilsa, t vaqt ushbu t=S:v formulaga ko‘ra hisoblanadi.

  1. Tosnkent va Jizzax shaharlari orasidagi masofa 330 km. Avtobus soatiga 55 km tezlik bilan yursa, bu masofani necha soatda o‘tadi?

  2. Kamolaning uyidan maktabgacha 1 km. Kamola I soatda 4 km yuradi? U uyidan maktabga qancha vaqtda boradi?

  3. Toshkent va Nukus orasidagi masofa 1200 km bolsa, samolyot 600 km/soat tezlik bilan uchib, qancha vaqtda Nukusga yetib boradi?

Masofa va vaqtga ko'ra tezlikni topis
Masala. Nargizaning uyidan maktabgacha 1 km 200 m. U bu masofani 20 minutda o‘tsa, Nargiza 1 minutda qancha yo‘l yuradi?
Yechish. I km 200 m = 1 000 m + 200 m = 1200 m. I minutda bosib o'tilgan yo'J 20 minutda o'tilgan yo'ldan 20 marta kam bo‘ladi.
Demak, 1200 metmi 20 minutga bolamiz:
1200 m : 20 min = 60 m/min.
Javob, Nargiza 1 minutda 60 metr yo'l bosadi yoki Nargizaning yurish tezligi 60 m/min.
Berilgan masofani berilgan vaqtda qanday tezlik bilan o'tilgan- ini bilish uchun shu masofani vaqtga bo'lish kerak. Umuman, S masofa, t vaqt va v tezlik bo'lsa, tezlik v = S ■ t formulaga ko‘ra hisoblanadi.
I. Ikki shahar orasidagi masofa 300 km. Poyezd bu masofani 5 soatda o'tdi, Poyezdning tezligini toping.
Sirdaryo bo'yida joylashgan ikki qishloq orasidagi masofa 72 km. Kater bu masofani daryo oqimi bo‘ylab 4 soatda o'tdi. Kateming turg'un suvdagi tezligi 15 km/soat. Daryo oqimining tezligini toping.
Amudaryo bo'yida joylashgan ikki qishloq orasidagi masofa 42 km. Kater bu masofani daryo oqimiga qarshi yurib, 3 soatda bosib o'tdi. Katerning turg'un suvdagi tezligi 18 km/soat. Daryo oqimining tezligini toping.
Jadval tuzing va uni to'ldiring

  1. kateming turg"un suvdagi tezligi =

- (kateming daryo oqimi bo'yicha tezligi +
+ kateming daryo oqimiga qarshi tezligi) : 2;

  1. daryo oqimining tezligi ~ (kateming daryo oqimi bo'yicha tezligi - kateming daryo oqimiga qarshi tezligi): 2

  1. Kateming daryo oqimi bo'yicha tezligi 21 km/soat, oqimga qarshi tezligi 15 km/soat. Kateming turg'un suvdagi tezligini va daryo oqimining tezligini toping.

  2. Kater daryo oqimi bo'ylab 60 km masofani o'tish uchun 4 soat sarfladi. Oqimga qarshi o'sha masofani bosish uchun 5 soat sar- fladi. Daryo oqimining tezligini toping.

  3. Daryo bo'yida joylashgan ikki qishloq orasidagi masofa 48 km. Kater bu masofani oqim bo'yicha 2 soatda va oqimga qarshi 3 soatda bosib o'tdi. Bu masofani sol necha soatda o'tadi?

  4. Zarur hisoblashlami baj arib, jadvalni toldiring:


Kateming turg'un suvdagi tezligi (km/soat)

Daryo oqimi- ning tezligi (km/soat)

Kateming oqim bo'ylab tezligi, (km/soat)
_

Kateming oqimga qarshi tezligi (km/soat)

15

3







18




21




20







16







25

15







34

26







  1. Remaning turg'un suvdagi tezligi 16 km/soat, daryo oqimi- ning tezligi 2 km/soat. Remaning oqim bo'ylab va oqimga qarshi tezligini toping.


Download 3,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish