M. Dáwletov, e. Dáwenov, D. SeyDUllAevA

dógeregine  qaradı.  Hámme  oy  ústinde.  Sonlıqtan,  dógerek 
suw  serpkendey  jım-jırt.  3. ol  adamlardıń  pikirin  tınıq  tıń-
ladı.  4. Jáhángir  kewilli  túrde  yoshıp  ketti.  Kózlerinen  ushqın 
atıp  turǵanday  sezildi.  5. Ol  qáddi-boyı  kelisken,  qarıwlı,  or-
ta  boylı  jigit  edi.  6. Ol  jerlerdi  súrip,  mákke  ekken  jaqsı. 
Biraq,  tez-tezden,  basıp-basıp  suwǵarıp  turıw  kerek.  (Ó.X.) 
7. Jaydıń  ishi  urıp  tıqqanday  adamǵa  tolı.  8. Onıń  gápi 
túyeden  postın  taslaǵanday  boldı.
http://eduportal.uz

---

42
55-shınıǵıw.  Berilgen  sóz  toparlarınıń  qaysısı  qospa  sóz,  qay-
sısı  turaqlı  dizbek  hám  qaysısı  sóz  dizbegi  ekenin  tómendegi  úlgi 
boyınsha  bólip  jazıń.
Aq  boz  at,  sarı  ala,  keń  jawırınlı  jigit,  sóylep  berdi, 
qosıq  ayttı,  shıǵıp  ketti,  jumǵan  awzın  ashpadı,  qulaq  saldı, 
kóz  tikti,  iyni  túsiw,  awzınıń  sarısı  ketpegen,  qulaǵıńdı 
kesse  bilmeyseń,  kópir  arqalı  ótiw,  sulıw  jazıw,  sekirip  túsiw 
(qorqqanınan),  sekirip  túsiw  (joqarıdan),  dize  búgiw,  dizerlep 
otırıw,  zer-zebil  bolıw,  qabaǵın  úyiw.
Úl g i :     1. Qospa  sóz:  uzın  boylı,  alıp  ketti, ...
 
 
2. Turaqlı  dizbek:  kóz  salıw,  salısı  suwǵa   
 
 
 
    ketiw, ...
 
 
3. Sóz  dizbegi:  silpilep  jawdı,  jaqsı  oqıw, ...
56-shınıǵıw.  Berilgen  gáplerdegi  dıqqat  etilgen  turaqlı  dizbek-
lerdiń  ornına  mánisin  beretuǵın  sinonimlerin  qoyıp,  kóshirip  ja-
zıń.  Olardıń  sóz  dizbeginiń  qaysı  sıńarı  (baǵınıńqı  ma  yamasa 
baǵındırıwshı  ma)  bolıp  kelgenin  anıqlań.
1. Túni  boyı  gúzette  bolǵan  ǵarrılar  jón-jónine  kóz ildiriw 
ushın  jambaslap  qıysayıstı.  (Á.T.) 2. 
Kózdi  ashıp  jumǵansha 
hámme  bala  ananı  qorshalay  qaldı.  (Á.T.)  3. Qanday  tap-
sırma  bolar  eken,  ne  aytar  eken  dep  kómandirge  qulaq 
túrdi.  4. Ele  awzınan  ana  súti  ketpegen  balalarǵa  sheyin 
maydanǵa  shıqtı.  (A.B.)  5. Joldasları  jaqqan  ottı  kórip, 
quwanıshı  qoynına  sıymaǵan  Erpolat  áste  ǵana  qosıq  aytıp 
joldaslarına  jetti.  (M.D.)  6. Awıldıń  dógeregi  pıshıq  murnı 
batpaytuǵın  toǵay  edi.  (A.B.)  7. Eki-úsh  ret  qalqıp  shúmdi 
de,  pátli  aǵısqa  aralasıp  kózden  ǵayıp  boldı.  (S.A.)  8. Hawa 
rayı  birden  buzılıp,  kózge túrtse kórgisiz  ala-sapıran  boldı 
da  qaldı.  (N.D.)