182-shınıǵıw. Tekstti oqıń.‚ Atàw gáplerdi tàwıp, olàrdıń bildi-
riliwin hám àtàw gáp dep àtàlıw sebebin túsindiriń.
Tún. Yàrım àqshàm. Adàmlàr túnniń tàtlı ráhátinde.
Tek tún quslàrı menen tún hàywànlàrı ǵànà túnde tınım
tàppày júr. Bàsqàlàr bàwır bàsqàn jerinde, úyrengen ornındà,
jàylı jàyındà‚, úrdis etken jàylàrındà jàtır.
Tún házligi — turmıs házligi. Tún qàndày tàmàshà!
Aspàn àshıq. Jàǵımlı hàwà. Tınıshlıq‚. Aydıń sáwlesi kók
àspànǵà àq màmıq jàwıp qoyǵàndày kórinedi. Aq bultlàr
jàqtılı sáwlege bólenip jılısıp bàràtırǵàndày seziledi.
http://eduportal.uz
124
Jàz àyı. Shàńqày tús. Jàpıràqlàr jım-jırt. Tereklerdiń
shàqàlàrı shıjǵırǵàn quyàshqà denesin kúydirip turǵàndày
sàllànısıp tur. Qàrà teriden quràsh kiygendey gújimler múl-
gip turǵànǵà uqsàydı. Qàpırıq ıssıdà qàlıń toǵàyǵà kirip bol-
màydı. Jàylàw átiràpındà qozı-ılàqlàr‚, úyirilip turǵàn jılqılàr
menen qàrà màllàr quyàshqà àrqàsın berip topàrlàsıp tur.
183-shınıǵıw. Qàràtpà, kiris àǵzàlàrdıń irkilis belgilerin qoyıp,
kóshirip jàzıń. Kiris àǵzàlàrdıń gáptiń bàsqà àǵzàlàrı yàmàsà gáp
penen mánilik bàylànısın túsindiriń‚.
1. Áy bàlàm sóz tıńlàwdàn qàshpà, àdàm sóz esitiw,
tıńlàw àrqàlı sózge sheber bolàdı. (Qàbusnàmàdàn) 2. Durı-
sındà dà màǵàn àspànnıń jiyeginen ushpà àq bult kó-
rindi. (A.R.) 3. Shàmàsı Ayzàdà usını kútip otırǵàn dà edi.
4. Jigitler sizlerdiń gápińizdiń rámáwizine qàràǵàndà kos-
mosqà àdàmsız ràketà ushqàn, solày mà! 5. Al sondà ol
ràketànı kim bàsqàrıp‚, kim bàǵdàrlàp otıràdı. 6. Álbette
mámleketlik máp bárinen de joqàrı turàdı. 7. Men hàqıyqà-
tındà dà solày oylàǵàn edim. 8. Demek sen hámmege unà-
ǵànsàń dà. 9. Sálem Annà Ivànovnà qàlày‚, sàlàmàtsız bà?
10. Miynetkesh xàlıq álbette óziniń jàràtılısı jàǵınàn ol áze-
liy doslıqqà, tuwısqànlıqqà beyim hám qumàr. (I.Y.)
184-shınıǵıw. Oqıń. Berilgen gáplerdegi birgelkili àǵzàlàrdı
tàwıp, olàrdıń qàndày gràmmàtikàlıq quràllàr àrqàlı bàylànısqànın
hám qàysı àǵzànıń xızmetinde ekenligin àytıń.
1. Nàrgizdiń júregindegi isenim bàrlıq gúllerdi tàń qàl-
dırdı. Bundày qúdiretli muhàbbàt penen tolqınlı dáryàlàrdı,
túpsiz teńizlerdi júzip ótiw múmkin. Bundày muhàbbàt
penen sheksiz sàhràlàrdàn, tóbelerin bult qàplàǵàn biyik-
biyik tàwlàrdàn àsıp ótiw múmkin. Bundày ullı muhàbbàtqà
múnásip bolǵànlàr bàrlıq qáwip-qáterlerden àmàn ótedi, jeńis
penen diydilegen jerine jetedi. (Sh.R.)
2. Áliy de, Jáliy de kewillendi. Awıldàn eki-úsh shàqırım
àlıslàmày-àq qàmıslıqtıń àràsınàn pırıldàp shıqqàn qırǵàwıl-
làr, qoyànlàr kóbeydi. Jáliy ıràstàn dà sheber ılàqshı edi.
Qoyàn qàshsà boldı, àtınıń jàlınà àsılà gúrjiyip izine tússe
àmàn jibermeydi. (T.Q.)
http://eduportal.uz
125
Do'stlaringiz bilan baham: |