M a’ruza 4 murakkab funksiyaning hosilasi. Oshkormas va parametrik ko`rinishda berilgan funksiyalarning hosilasi



Download 207,97 Kb.
Pdf ko'rish
Sana17.12.2019
Hajmi207,97 Kb.
#30622

M A’RUZA 4  

4.4. MURAKKAB FUNKSIYANING HOSILASI. OSHKORMAS VA PARAMETRIK 

KO`RINISHDA BERILGAN FUNKSIYALARNING HOSILASI 

Reja. 

1. Murakkab funksiyaning hosilasi. 

2. Parametrik ko’rinishda berilgan funksiyaning hosilasi. 

3. Oshkormas funksiya hosilasi. 

4. Hosila jadvali (Umumiy hol). 

Tayanch iboralar.Murakkab funksiya, parametrik ko’rinishda berilgan funksiyalarning hosilasi, 

oshkormas funksiya, yuqori tartibli hosila. 



1.Murakkab funksiyaning hosilasi.

 

Agar  y  o’zgaruvchi  u  o’zgaruvchining  y=f(u)  funksiyasi  bo’lib,  u  esa  o’z  navbatida  x  ning 



funksiyasi u= φ (x) boisa, u holda y=f(.p(x)) funksiyani x ning murakkab funksiyasi deyiladi.

 

Teorema. Agar u== φ (x) funksiya o’zgaruvchi x nuqtada u

x

'= φ '(



x

) hosilaga,  y=f(u) funksiya esa 

o’zgaruvchi u bo’yicha y

u

'=f '(u) hosilaga ega bo’lsa, u holda y=f(φ (x)) murakkab funksiya ham   



shu x nuqtada 

y

x

'=f

u

'(u) · φ'(x) 

hosilaga ega bo’ladi. 



2. Parametrik ko’rinishda berilgan funksiyaning hosilasi.

 

Agar  tenglamamizi 





)



(

(t)


t

y

x



  parametrik  ko’rinishda  berilgan  bo’lib,  φ  (t),  ψ(t)  funksiyalar 

differensiallanuvchi  va φ '(t)≠0 bo’lsa y

)

(

'



)

(

'



'

t

t

t

x

x



 ya’ni 


)

(

'



)

(

'



'

t

x

t

y

y

t

t

x

 formula o’rinli bo’ladi. 



3. Oshkormas funksiya hosilasi. 

( ,


)

0

F x y =

  ko’rinishida  berilgan  oshkormas  funksiyaning  hosilasini  hisoblashda,  tenglikning 

chap  tomonini  x  argumentning  murakkab  funksiyasi  deb  qaraladi  va  tenglikning  ikkala 

tomonidan hosila olinadi. Bunda y ning murakkab funksiyasi deb qaraymiz. 

Misol. Oshkormas ko’rinishda berilgan funksiyaning hosilasini hisoblang.   

2

2

2



2

1

x



y

a

b

+

=



 

Yechish. Tenglikning ikkala tomonidan x bo’yicha hosila olamiz: 

'

2

2



2

2

0 ,



x

y y

a

b

+

=



 bundan 

2

'



2

.

x



b x

y

a y

= -


 

4

Hosila jadvali (Umumiy hol).

 

u=u(x), v=v(x) funksiyalar differensiallanuvchi funksiyaiar bo’lsin. 



 

1.C'=0; C-o’zgarmas 

2. x'=1, x-argument 

3. (u


n

)'= nu


n-1

u’. 


(n



,u>0) 

4. 

2

'



'

1

u



u

u







 

5. 


 

u

u

u

2

'



 

6. (a



u

)'= a


u

1na·u'; 


(a>0; a≠1) 

7. (e


u

)'=e


u

u' 


8. (log

a

u)'=



a

n

u

u

1

'



 

(u>0; a>0; a≠1) 



9. (1nu)'=

u

'

 

10. (sinu)'=cosu·u' 



11. (cosu)'=-sinu·u' 

12. (tgu)'=



u

u

2

cos



'

 

13. (ctgu)'=



u

u

2

sin



'

 

14. (arcsinu)'=



2

1

'



u

u

 



15. 

(arccosu)'= 



-

2

1



'

u

u

 



16. (arctgu)’=

2

1



'

u

u

 



17. (arcctgu)'= -

2

1



'

u

u



. 



Mavzuni mustahkamlash uchun savollar: 

1.  Murakkab funksiyaning hosilasi qanday topiladi? 

2.  Oshkormas funksiya hosilasi qanday topiladi? 

3.  Differensialning ta’rifi, geometrik ma’nosi. 



4.  Ikkinchi tartibli hosilani ta’rifi va uning geomrtrik manosi 

 

Download 207,97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish