M. A. Xujamberdiyev

17-masalaga javob. 
1. Bemor o‘pkasining o‘rta bo‘lagida korong‘ilashgan joy borligi, 
o‘pkaning .hajmi kichrayganligi hamda auskultatsiyadagi o‘zgarishlar o‘pkada atelektaz borligini 
ko‘rsatadi. O‘pkaning o‘rtasida joylashgan atelektaz anatomik jihatdan kichik bo‘lgan bronxlarni 
kisadi. O‘pkadagi spetsifik va nospetsifik yallig‘lanish xamda o‘sma kasalligida limfa tugunlari 
kattalashadi. Shunday qilib, doimiy yoki qaytalanib turuvchi o‘pkaning o‘rta bo‘lak atelektazi 
«o‘rta bo‘lak sindromi» deb ataladi. Bu kasallikni surunkali o‘pka yallig‘lanishi, limfa bezlari 
sili, bronxlar raki va limfa bezlariga tarkalgan rak kasalligidan farqlay olish kerak. 
2. Bemorning anamnezida surunkali bronxit, sil kasalligi bo‘lmaganligi, u ilgari sog‘lom 
bo‘lganligi va unda o‘rta bo‘lak sindromi borligi birinchi navbatda o‘pkaning o‘rta bo‘lagida rak 
kasalligi borligini ko‘rsatadi. Bu aniq tashxis qo‘yish uchun bronxoskopiya va biopsiya qilish 
kerakligini taqozo etadi. 
18-masalaga javob. 
1. Bemor G. ning o‘pka yuqori bo‘lagida qorong‘ilashgan joyning 
bo‘lishi, klinik belgilarning yo‘qligi va qondagi o‘zgarishlarga asoslanib birinchi o‘rinda 
o‘pkaning infiltratli sili bor deyish mumkin. 
2. Rentgen ma’lumotlariga asosan, o‘zgarish bo‘lgan joyning o‘pka ildizi bilan tutashishi 
sil kasalligi borligini ko‘rsatadi. 
19- masalaga javob. 
O‘pkada yumaloq qorong‘ilashgan joy borligi exinokokk 
kasalligiga o‘xshaydi. Qorong‘ilashgan joyda ohak o‘rnashib qolishi shu kasallik borligini 
tasdiklaydi. Agarda o‘pkadagi exinokokk o‘lgan bo‘lsa kasallik belgilari (isitma, eozinofiliya) 
bo‘lmaydi. O‘pka tuberkulomasida ohaklar o‘rnashishi mumkin, parazitsiz (tekinxo‘rlarsiz) 
kistalar bo‘lganda esa, ohak o‘rnashmaydi. 
BPOHXLAP OBSTRUKSIYASINI DIFFERENSIATSIYA QILISH
20-masalaga javob. 
1. Bemor G. da kuchli yo‘taldan keyin nafas qisish xuruji 
boshlanishi, spirogrammada jadallashgan nafas chiqarish hayotiy sig‘imida «xavo tutqichi» 
borligi traxeyada ekspirator stenoz bor deyishga asos bo‘ladi. Anamnezida allergiya belgilari, 
yo‘tal, infeksiya yo‘qligi, bronxial astma va astmatoidli bronxit kasalliklari yo‘qligini 
tasdiqlaydi. O‘pkadagi koldiq xavo hajmining normada bo‘lishi va havo yetishmasligi belgilari 
yo‘qligi birlamchi o‘pka emfizemasi yo‘kligini bildiradi. Rentgen tekshirish ma’lumotlari o‘pka 
rakini istisno qiladi. Traxeyada ekspirator stenozning bo‘lishi traxeyaning membranoz qismi 
bo‘shashganligidan va uning torayishi yoki nafas chiqarganda yopishib qolishi tufaylidir. 
Bunday kasallik asosan tugma va bir xil kasbdagi (musiqachilar, shisha puflovchilar) kishilarda 
bo‘ladi. Yana traxeya shilliq qavatining qaytalanuvchi yallig‘lanishida va bronxial astma 
kasalligida ko‘krak ichidagi bosimning ortishi natijasida o‘pka emfizemasi kelib chikishk 

---

mumkin. 
2. O‘pkani chuqur nafas oldirib turib va havoning hammasini chiqarib, o‘ng tomonga 
qiyshaytirgan holda rentgenda tekshirish kerak. Traxeya membranoz qismining bo‘shashishi 
nafas chiqarayotganda yo‘qolib ketadi. Rentgenologik tekshirishga qo‘shimcha qilib traxeoskosh 
(endoskop) bilan tekshirilsa, traxeyaning orqa devoriga joylashgan va nafas chiqarayotganda 
kattalashadigan polipni ko‘rish mumkin.