M a ‘ ruza №28 zamonaviy chiziq-burchak o‘lchovchi elektron geodezik asboblar

Tarixiy yodgorliklarning geometrik parametrlarini geodezik usulda aniklash texnologiyasi
Ulcham olish ishlari amaliyotida tarixiy yodgorliklarning bir kator asosiy parametrlarini aniklash muammosi paydo buladi. Tarixiy ansambllarning geometrik parametrlarini geodezik usulda aniklash texnologiyasini bir necha boskichlarga ajratish mumkin.
Optimal nlanli-balandlik geodezik tarmoklarini barpo etish
Ma’lumki tarixiy ulchamlarni olishdan maksad tarixiy yodgorliklarning ulcham olish chizmala- rini tuzishdan iborat. Agar ulcham olish ishlari inshootning ichida yoki atrofida joylashgan duch kel- gan nuktalaridan boshlab ulchansa, ulcham olishning anik chizmasini tuzishning imkoni bulmaydi. SHu- ning uchun s’yomka kilish nuktalari bir-biri bilan uzaro boglangan bulishi zarur: joyda tarixiy yod­gorliklarning ulchamlarini olishda bu bogliklik inshootning ichki va tashki tomonlarida, turli usullar orkali belglangan shartli nul va vertikal chiziklar orkali amalga oshiriladi.
G
eodezik usulda tarixiy yodgorliklarning geometrik ulchamlarini olishda geodezik tayanch gar- moklari sifatida yodgorlikning atrofidan, agar sharoig gakozo etsa, ichkarisidan x,am utkaziladigan teodolit-nivelir yuli xizmat kiladi Juda katta bulmagan inshootlarni s’yomka kilishda uchburchak yoki turtburchak shaklidagi teodolit yuli bilan chegaralanish mumkin. Ayrim xollarda, alox,ida fasad yoki kurinishlarni s’yomka kilish paytida ishlarni bitta yoki ikkiga stansiyadan turib bajarish kifoya kiladi. Bunda orientirlash bussol yordamida amalga oshiriladi.