Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

Европа 
валюта 
битими 
(Еuropean 
Monetarian 
Agreement)
– Европа тўлов иттифоқига аъзо бўлган 
мамлакатларнинг валюта муносабатлари, қисқа муддатли 
кредитлаш ва кўп томонлама ўзаро (ҳамкорлик) ҳисоб-
китоблар бўйича ҳамкорлик битими. Бу битим 1955 йил 5 
августда тузилиб, 1958 йил декабрда (1950 йилда тузилган 
Европа тўлов иттифоқи тугатилиб, унга аъзо бўлган кўпгина 
мамлакатларнинг валюталари муомалага киритилгач) жорий 
этилди. Европа валюта битимининг мақсади кўп томонлама 

---

- 110 - 
ҳисоб - китоб ишларини бажариш орқали иқтисодий 
муносабатларни ривожлантириш эди. 1973 йилга келиб, 
Иқтисодий ҳамкорлик ва ривожланиш ташкилоти доирасида 
бўлган Европа валюта ҳамкорлиги фонди ташкил этилди. 
Европа валюта ҳамкорлиги фондига Директорлар кенгаши 
бошчилик қилади. Ҳисоб - китоб ишларини Базелдаги халқаро 
банк бажаради. 
 Европа валюта тизими (ЕВТ)
— ЕИ аъзоларининг 
ҳудудий валюта гуруҳи. 
Европа валюта ҳамкорлиги фонди
(
Еuropean Monetaru 
Coperation Fund) 
– Европа Иттифоқининг махсус фонди 
бўлиб, 1972 йилда Базелда имзоланган тартибга солинадиган 
валюта йўлагини яратиш тўғрисидаги битимни амалиётга 
жорий этиш мақсадида 1973 йилда тузилган. Фонд Халқаро 
ҳисоб-китоблар 
банки 
ёрдамида 
Европа 
Иттифоқи 
мамлакатлари валюта бозорида интервенциялар туфайли 
юзага келадиган ўзаро дебет ва кредит операцияларида 
клиринг агент сифатида фаолият юритади. Бундан ташқари 
фонд Иттифоқ доирасида иштирокчи мамлакатлар тўлов 
балансларида юзага келадиган вақтинчалик қийинчиликларни 
енгиллаштириш имкониятини берувчи қисқа муддатли 
кредитлар тизимини бошқаради. Фонд Европа валюта тизими 
доирасида ҳам шундай вазифаларни бажариб келмоқда.