Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

Меҳнат бирлигининг бозор баҳоси
– бу, иш ҳақининг 
миқдори (ставкаси) бўлиб, у шартномада белгилаб қўйилади 
ва муайян вақт бирлиги ичида бажариладиган ва муайян касб-
малака хусусиятларига эга бўлган меҳнатга тўланадиган ҳақ 
даражасини белгилаб беради. 
Меҳнат бозори 
– бу, меҳнатга қобилиятли аҳолининг иш 
билан банд бўлган ва банд бўлмаган қисмлари ва иш 
берувчилар ўртасидаги муносабатларни ҳамда уларнинг 
шахсий манфаатларини ҳисобга олувчи контрактлар (меҳнат 
келишувлари) асосида “меҳнатга қобилиятларини” харид 
қилиш - сотишни амалга оширувчи, шунингдек, ишчи кучига 
талаб ва таклиф ўртасидаги нисбатларни бевосита тартибга 
солувчи, бозор иқтисодиётининг мураккаб, кўп аспектли, 
ўсувчи ва очиқ ижтимоий-иқтисодий тизимчасидир. 
Меҳнат иқтисодиёти ва социологияси - 
бу, иш берувчи 
ва ёлланма ходимларнинг меҳнат жараёнида юзага келадиган 
иқтисодий ва ижтимоий муносабатларини ифода этадиган 
фандир.
 
Меҳнат интенсивлиги
– вақт бирлигида меҳнатнинг 
сарфланиш тезлиги ёки жадаллиги. 
Меҳнат 
кооперацияси 
–
бу 
меҳнат 
фаолияти 
жараёнидаги 
алоҳида 
ихтисослаштирилган 
ижрочилар 
ўртасидаги 
алоқаларнинг 
ўрнатилиши 
ва 
меҳнат 

---

- 244 - 
фаолиятининг ташкил этилишидаги энг муҳим элементлардан 
биридир. 
Меҳнат қуроллари
– инсоннинг табиатга, меҳнат 
предметларига таъсир қилишда восита бўлиб хизмат 
қиладиган нарсалар: машиналар, станоклар, тракторлар, 
плуглар, қурулмалар, ускуналар ва бошқалар. 
Меҳнат мазмуни
– бу ишларнинг касбий 
мансублиги, 
уларнинг таркибий мураккаблиги, бажаришдаги изчиллиги 
билан белгиланадиган меҳнат элементлари бўлиб, ходимнинг 
меҳнат предметлари ва воситалари билан ўзаро муносабатга 
киришувидир.