Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

 
Бозор мувозанати
– бу талаб билан таклиф миқдори 
ўртасидаги нисбатан бир - бирига тенг бўлган ҳолат. Бозор 
мувозанати вужудга келган ҳолда шаклланган нарх бозор 
нархи дейилади. Баъзан уни мувозанатлашган нарх ҳам деб 
юритилади. Бозор мувозанати ва мувозанатли нарх ҳар доим 
мавжуд бўлиб турмайди, уларга таъсир қилувчи кўплаб 
омиллар мувозанатликнинг бузилишига сабаб бўлади. Аммо 
иқтисодиётда ушбу мувозанатга доимо интилиш мавжуд 

---

- 59 - 
бўлади. Талаб ва таклиф миқдорларининг бир - бирига 
тенглиги ҳолати сотувчи ва харидорлар манфаатлари мос 
келишини ифодалайди. Мос келишлик ўз
 
ифодасини 
мувозанатли нархда топади.

Бозор муҳофазаси
– миллий бозорнинг ёки айрим 
товарлар бозорининг, давлатнинг экспорт-импортини тартибга 
солувчи тадбирлар воситасида ҳимоя қилиниши. Бозор 
муҳофазаси четдан товар келтиришни чеклаш, таъқиқлаш ёки 
бож тўловини ошириш орқали амалга оширилади.
 
 
Бозор объекти
– бозорга, айирбошлаш муносабатларига 
жалб қилинган иктисодий фаолиятнинг натижалари ва 
иқтисодий ресурслар, товар, пул ва унга тенглаштирилган 
молиявий активлардир.
Бозор сегменти
– бу бозорни алоҳида белгиларига қараб 
бўғинларга ажратиш. Унга иккита сабаб, биринчидан,
 
истеъмолчиларнинг 
ижтимоий-иқтисодий 
жиҳатидан 
табақаланиши 
натижасида 
улар 
талабининг 
ўзаро 
фарқланиши; иккинчидан, алоҳида товар ишлаб чиқаришнинг 
табақалашиши асос бўлади. Бозорни сегментларга ажратиш 
мезонлари сифатида аҳолининг харид қилиш лаёқати 
даражаси, яъни тўловга лаёқатлилиги ҳамда ҳудудий ва 
ижтимоий, демографик мезонлар (аҳолининг сони, унинг ёш 
таркиби, жинси, зичлиги, табиий иқлим шароити ва ҳ.к.) 
ҳисобга олинади.