Loyihalash jarayoni va texnik-iqtisodiy

BINOLARNI LOYIHALASH BO’YICHA  

UMUMIY TAVSIYALAR 

 

  Yashash  uchun  mo’ljallangan  binolarni  loyihalashdaobodonlashtirish  bo’yicha 

talablarni  hisobga  olgan  holda  xonalar  bilan  birgalikda  tarxlashtirish  masalalarini 

birlashtiruvchi,  sanitariya-gigiena,  iqtisodiy,  konstruktiv  echim  masalalari  va 

ekspluatastiyasi,  konstruktiv  elementlarning  industiralligi  va  unifikastiyanganligi 

bilan  boғliq  bo’lgan  konstruktiv  echim  masalalari,  qurilish  konstrukstiyalari  va 

detallarini  yiғmaligi  va  iqtisodiyoti  kabi  murakkab  kompleks  muammolar  ko’zda 

tutiladi. 

     Loyihaning 

grafik 

qismini 

ESKD 

(konstruktorlik 

xujjatlarining                               

yagona tizimi) va SPDS (qurilish uchun loyihalash xujjatlarining tizimi) talablarini 

bajargan holda A1 yoki A2 bichimdagi chizma varoqlarida bajariladi[24]. GOSTlar 

sborniklariga  birlashtirilgan  chizmalarni  rasmiylashtirish  qoidalari  va  shartlari 

ESKD  tarkibiga  olingan  [24,  c.  45-46].  Qurilish  uchun  loyihalash  xujjatlarining 

---

tizimi  (SPDS)  ESKD  ga  qo’shimcha  bo’lib  bosilib  chiqadi.  Bajariladigan  AS 

markali chizmalar arxitekturaviy-qurilish qismiga taaluqlidir. 

   

Qavatlar tarxlari, qirqimlar va tarzlarni bajarishda M1:100, M1:200 ba’zida 

M1:50  masshtablar,  tom  qoplamalari,  pollar,  texnik  qavatlar  tarxlarini  bajarishda 

M1:200,  M1:500  masshtablar;    tugunlarni  chizishda  esa  M1:5,  M1:10,  M1:15, 

M1:20 kabi masshtablar ishlatiladi. 

     Loyihada  masshtablarni  burchak  shtampida,  yoki    agar  chizma  varoғida  bir 

nechta masshtablar ishlatilsa, har bir tasvirni tepasida ko’rsatish kerak. Chizmalar 

chiziqlarining  qalinliklarini  GOST  2.303-68*[24,  234  –  237b.]  bo’yicha  qabul 

qilinadi.  Shuningdek,  GOSTlar  [24,  237-239  b]  talablariga  tarx,  qirqim,  tarz, 

tugunlar  sathlarining  (balandligi,  ichkarisi  o’lchamlari  (glubinы))  shartli  belgilari 

mos kelishi kerak. 

     Bino birinchi qavatining polidan nul belgi qabul qilinadi.  

 

Qurilish  chizmalarida  nishablar  oddiy  kasr  ko’rinishida  (



1:12)  yoki 

uchtagacha son aniqligida (



0.070) o’nli kasr ko’rinishida keltiriladi.  

 

Tarxda nishabning yo’nalishi strelka (



) bilan ko’rsatiladi. 

       Qurilish chizmalari uchun asosiy yozuvlar namunalari [24, 5, 9, 16- rasmlarda] 

keltirilgan. 

     Loyihaning  grafik  qismini  bajarishdan  avval,  issiqlik  texnikasi  hisobi  (tashqi 

devorlarni issiqlik texnikasi hisobiga qaralsin) asosida tashqi devorning qalinligini 

aniqlash zarur va ikki qavatli binolar uchun zina katagi hisobini bajarish kerak. [24, 

301-303  b].  Zinani  hisoblashga  [24,  301-303b]  da  misol  keltirilgan.  Qurilish 

chizmalaridagi  yozuvlar  uchun  shriftlar  GOST  2.304-81  [24,  242-243b]  bo’yicha 

bajariladi.  

     Qurilish  chizmalarini  tushuntirib  beruvchi  yozuvlar  izohlari,  sharhlari  GOST 

21.105-79 [24, 243-246 b qurilish uchun loyiha xujjatlari talablarini hisobga olgan 

holda GOST 2.316-68* va GOST 2.308-68** talablariga mos kelishi kerak. 

     A1 bichimdagi chizma varoғini o’rab turuvchi ramkaning chiziғini varoqni 

chetidan 5-10mm. oraliq qoldirib 0,7mm dan kam bo’lmagan qalinlikda chizish 

kerak.