Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

Ana  shundan  kelib  chiqib,  O’zbekiston  Respublikasining  saylov 
to’g’risidagi  qonunlarida  saylovoldi  tashviqotiga  huquqiy  ta’rif  berilgan  Oliy 
Majlisga 
saylov 
to’g’risidagi 
Qonunning 
27-moddasida, 
mahalliy 
Kengashlarga  saylov  to’g’risidagi  25-moddasida  “Saylоvоldi  tashviqоti  – 
saylоv  kampaniyasi  davrida  amalga  оshiriladigan  va  saylоvchilarni 
deputatlikka nоmzоdni yoki siyosiy partiyani yoqlab оvоz berishga undashga 
qaratilgan faоliyat”, hisоblanadi. 
Ilmiy  nuqtai-nazardan  saylovoldi  tashviqoti  –  bu  saylovchilarning 
saylovlarda  ishtirok  etishga  va  u  yoki  bu  nomzod  yoki  partiya  ro‘yxatga 
ovoz berishga undovchi faoliyatdir. 
 

---

166 
 
 
Barcha  davlat  organlari,  korxona,  muassasa,  tashkilot  rahbarlari,  jamoat 
birlashmalari,  fuqarolarning  o’zini  o’zi  boshqarish  organlari  nomzodlarga 
uchrashuvlar,  yig’ilishlar  tashkil  qilishda,  zarur  material  va  ma’lumotlar  olishda 
yordam ko’rsatishlari shart. 
Nomzodlarga o’zining kelgusi faoliyat dasturlari bilan chiqish huquqi beriladi. 
Keyingi  vaqtda  saylov  qonunchiligini  rivojlantirish,  saylov  huquqi  erkinligini 
ta’minlash maqsadida saylovoldi tashviqotining qonuniy asoslarini mustahkamlashga 
alohida e’tibor berilmoqda. O’zbekiston Prezidentining Birinchi tomonidan 2010-yil 
12-noyabrda 
bayon 
qilingan 
Konsepsiyada, 
saylov 
jarayonlarini 
yanada 
demokratlashtirish  kun  tartibiga  qo’yilib,  “O’zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisiga 
saylov  to’g’risida”gi  Qonunning  27-moddasiga,  “Xalq  deputatlari  viloyat,  tuman  va 
shahar Kengashlariga saylov to’g’risida”gi Qonunning 25-moddasiga o’zgartirish va 
qo’shimchalar kiritish taklif etiladi
1
.  
Buni  zarurligi  partiyalararo  raqobatning  kuchayishi,  saylovoldi  tashviqotning 
shakl  va  usullari  taboro  turli-tuman  va  keng  miqyosga  ega  bo’lib  borayotganligidan 
kelib  chiqishi  ko’rsatilib,  saylovoldi  tashviqotiga  qonunda  aniq  ta’rif  berish, 
tashviqotni shartlari, turlari, ruxsat etilgan shakl va usullarini qonunchilik yo’li bilan 
belgilab qo’yish zarurligi o’qtirildi. 
Konsepsiya ko’rsatmalari asosida saylov qonunchiligiga sezilarli o’zgartirishlar 
kiritildi.  Natijada  saylovoldi  tashviqoti  tushunchasi;  saylovoldi  tashviqotini  olib 
borish  turlari,  shakllari  va  usullari;  saylovoldi  tashviqotini  ommaviy  axborot 
vositalari orqali olib borish; saylovoldi tashviqotini bosma, ko’rgazmali, audiovizual 
va  boshqa  tashviqot  materiallarini  chiqarish  hamda  tarqatish  orqali  olib  borish; 
saylovchilar  bilan  uchrashuvlar  o’tkazish  orqali  saylovoldi  tashviqotini  olib  borish 
qonunlarda  aniq  belgilab  qo’yildi.  Shu  asosda  saylov  qonunlari  to’rta  yangi  modda 
bilan boyidi. 
Saylovoldi  tashviqoti  moliyaviy  ta’minot  bilan  bog’liq
2
 O’zbekistonda 
saylovlar  faqat  davlat  tomonidan  moliyalashtirilishi,  yuridik  va  jismoniy  shaxslar, 
jamoat birlashmalari mablag’larini ixtiyoriy ravishda saylovlarga berishi, ularni teng 
taqsimlanishi  qoidalarini  belgilanishi  saylovoldi  tashviqoti  adolatli  o’tishida,  barcha 
nomzod  va  siyosiy  partiyalar  bir  xil  imkoniyatga  ega  bo’lishda  muhim  omildir. 
O’zbekistonda  2014-yil  21-dekabrdagi  vakillik  organlari  deputatlarini  saylash 
bo’yicha 
bo’lib 
o’tgan  saylovlar,  qonunchilikka  kiritilgan  o’zgartirish, 
qo’shimchalarni to’g’ri bo’lganligini amalda isbotladi.