Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

 
Jazoni o’tab bo’lishi munosabati bilan  
ozod qilish tartibi 
 
Jazoni  o’tab  bo’lishi  munosabati  bilan  ozod  qilish  tartibi  –  sud 
tomonidan tayinlangan jazo muddatini o’tab bo’lganidan so’ng mahkumlarni 
ozod  etish  tartibi  ustidan  nazorat  qilish  uchun,  nazorat-muddat  kartotekasi 
ma’lumotlari  asosida,  muassasaning  maxsus  bo’limi  ozod  etilishi  lozim 
bo’lgan  shaxslarning  oylik  ro’yxatlarini  tayyorlaydi.  Bu  ro’yxatlarning  bir 
nusxasi  buxgalteriyaga  beriladi,  ikkinchi  nusxasi  mahkumlarni  tanishtirish 
uchun  turkum  boshliqlariga  yetkaziladi.  Ozod  etilayotgan  mahkum  jazoni 
o’tash  muddati  tugashiga  ikki  kun  qolganida  muassasa  buxgalteriyasiga 
chaqirtirilib,  unga  qarzi  yo’qlik  varaqasi  to’shiriladi.  Mahkum  bu  varaqani 
olgach,  o’zining  hisobida  bo’lgan  barcha  mol-mulk,  inventar  va  boshqa 
moddiy  qimmatliklarni  taalluqliligi  bo’yicha  to’shiradi.  Varaqa  koloniya 
boshlig’ining  tezkor  va  tartibot  ishlari  bo’yicha  o’rinbosari  tomonidan 
imzolangach, u mahkum bilan to’liq hisob-kitob qilishi uchun buxgalteriyaga 
beriladi 
Mahkumlarni  jazoni  ijro  etuvchi  muassasalardan  ozod  qilish  tartibi 
Jinoyat-ijroiya kodeksining 171-173-moddalari bilan tartibga solinadi. 
Jazoni  ijro  etish  muassasasi  ma’muriyati  ozodlikdan  mahrum  etishga 
hukm qilingan shaxsning jazoni o’tash muddati tugashiga uzog’i bilan uch oy 
qolganda  uni  ozodlikka  chiqarishga  tayyorlash,  mehnat  va  turmushda 
o’rnashishga  bo’lgan  ehtiyojini  aniqlash,  uning  muassasadan  ozod 
bo’lgandan  keyingi  huquqlari  va  majburiyatlarini  tushuntirish  maqsadida 
mahkum bilan tarbiyaviy ish olib boradi. 
Ma’lumki, Respublikamizda turli sohalarda olib borilayotgan islohotlar 
birinchi galda, inson manfaatlariga qaratilayotganligi e’tiborga molik jihatdir. 
Xuddi  shu  nuqtai  nazardan  jazoni  ijro  etish  muassasasidan  ozod  etilayotgan 
shaxsning ishda va turmushda o’rnashishga muhtojligi aniqlanadi. Muassasa 
ma’muriyati oldindan mahkum yashashni mo’ljallayotgan joydagi ozodlikdan 
mahrum  etish  joylaridan  ozod  bo’lgan  shaxslarning  ijtimoiy  moslashuvi 
markazini  uning  ozod  qilinishi,  turar  joyi  bor-yo’qligi,  mehnat  qobiliyati  va 
ixtisosi to’g’risida xabardor etadi. 
Muassasa  ma’muriyati  ayni  bir  vaqtda  1992-yil  9-dekabrdagi 
O’zbekiston  Respublikasining  “Ozodlikdan  mahrum  etish  joylaridan 

---

277 
 
bo’shatilgan  shaxslar  ustidan  ichki  ishlar  idoralarining  ma’muriy  nazorati 
to’g’risida”gi  qonunining  8-moddasiga  muvofiq,  ustidan  ichki  ishlar 
organlarining  ma’muriy  nazorati  o’rnatilishi  zarur  bo’lgan  shaxslarni 
aniqlaydi  va  jazoga  hukm  qilingan  shaxs  tuzalish  va halol  mehnat qilib kun 
kechirish  yo’liga  o’tishni  aslo  istamaganligidan  dalolat  beruvchi  materiallar 
asosida  ozod  etilishidan  kamida  bir  oy  oldin  jazoni  ijro  etish  muassasasi 
joylashgan  hududdagi  jinoyat  ishlari  bo’yicha  sudiga  tegishli  taqdimnoma 
kiritadi.