Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

Mahkumni  muddatidan  ilgari  shartli  ozod  qilishga,  shuningdek 
jazoni yengilrog’i bilan almashtirishga taqdim etish tartibi 
O’zbekiston  Respublikasi  Ichki  Ishlar  vazirligi  ozodlikdan  mahrum 
qilish  turidagi  jazoni  ijro  etish  muassasalarining  ichki  tartib  qoidalarida 
jazoni  muddatidan  ilgari  shartli  ozod  qilish  yoki  jazoni  yengilrog’i  bilan 
almashtirish tartibi belgilangan.  
Jazodan  muddatidan  ilgari  shartli  ozod  qilish,  shuningdek  jazoni 
yengilrog’i  bilan  almashtirish  Jinoyat-protsessual  kodeksining  536-
moddasida belgilangan tartibda sud tomonidan qo’llaniladi: Jumladan, 
- jazodan muddatidan ilgari shartli ozod qilish va jazoning o’talmagan 
qismini  yengilroq  jazo  bilan  almashtirish  jazoni  ijro  etish  muassasi 
ma’muriyatining taqdimnomasiga yoki mahkumning, uning himoyachisining 
iltimosnomasiga; 
-  intizomiy  qismda  jazoni  o’tayotganlarga  nisbatan  ana  shu  choralar 
intizomiy  qism  qo’mondonligining  taqdimnomasiga  yoki  mahkumning, 
uning himoyachisining iltimosnomasiga;  
-  o’n  sakkiz  yoshga  to’lmay  jinoyat  sodir  etgan  shaxslarga  nisbatan 
jazoni  ijro  etish  ma’muriyati  va  voyaga  yetmaganlar  ishi  bilan 
shug’ullanuvchi  komissiyasinig  birgalikdagi  taqdimnomasiga  binoan  yoki 
mahkumning, uning himoyachisining iltimosnomasiga 
-  muayyan  huquqqdan  mahrum  etish  tarzidagi  jazodan  ozod  qilish 
jamoat  birlashmasi,  jamoaning,  mahkumning  o’zi  yoki  uning 
himoyachisining  iltimosnomasiga  binoan  sudya  tomonidan  amalga 
oshiriladi.
  

---

262 
 
Mahkum  jazo  muddatining  JK  73,  74,  89  va  90-moddalarida 
belgilangan  qismini  o’tab  bo’lganidan  so’ng  bir  oylik  muddat  ichida  JIEM 
(jazoni ijro etuvchi muassasa) ma’muriyati uni jazoni o’tashdan muddatidan 
ilgari  shartli  ozod  qilish  yoki  jazoning  o’talmagan  qismini  yengilroq  jazo 
bilan  almashtirishga  taqdim  etish  masalasini  agar  mahkum  yoki  uning 
advokati tegishli iltimosnoma bilan sudga bevosita murojaat etmagan bo’lsa, 
ko’rib  chiqishi  hamda  taqdim  qilish  yoki  rad  etish  haqida  qaror  chiqarishi 
shart.   
Ushbu masalalar JIEMning maxsus bo’limi tomonidan ko’rib chiqilib, 
mahkumlar  ro’yxati  har  oyda  tayyorlanadi.  Turkum  boshliqlari  tomonidan 
ro’yxatni mahkumlarga e’lon qilish hamda JIEMning ma’muriy komissiyasi 
tomonidan  ko’rib  chiqilishi  uchun  tegishli  hujjatlar  tayyorlanadi.  O’z 
navbatida  ma’muriy  komissiya  yig’ilishlari  har  oyda  kamida  ikki  marta 
o’tkaziladi.  Komissiya  tarkibiga  JIEM  boshlig’ining  o’rinbosarlari,  JIEM 
bo’lim  va  xizmatlarining  boshliqlari  kiritiladi.  JIEM  boshlig’i  ma’muriy 
komissiya raisi, maxsus bo’lim boshlig’i esa komissiya kotibi hisoblanadi va 
turkum  boshliqlari  mahkumlarga  oid  zarur  hujjatlarni  komissiya  kotibiga 
yig’ilish tayinlangan kunga kamida uch kun qolganda taqdim etadi. 
Ma’muriy  komissiya  yig’ilishlariga  tayyorlanayotgan  hujjatlarning 
sifati  va  o’z  vaqtida  taqdim  etilishini  nazorat  qilish  JIEM  boshlig’ining 
tartibot  va  tarbiyaviy  ishlar  bo’yicha  o’rinbosari  tomonidan  amalga 
oshiriladi.  Komissiya  yig’ilishlari  bayonnomalar  bilan  rasmiylashtiriladi 
hamda  JIEM  boshlig’i  tomonidan  mazkur  bayonnomalar  asosida 
mahkumlarga  insonparvarlik  tamoyilini  qo’llash  yoki  qo’llashni  rad  etish 
haqida qaror chiqariladi. 
Shuni  tahkidlash  kerakki,  ma’muriy  komissiya  tomonidan  ko’rib 
chiqilishi  uchun  hujjatlar  o’z  vaqtida  taqdim  etilmaganligi  yuzasidan 
javobgarlik  turkum  boshliqlari  hamda  JIEM  boshlig’ining  tartibot  va 
tarbiyaviy ishlar bo’yicha o’rinbosari zimmasiga, hujjatlarni sudga bir hafta 
muddat  ichida  taqdim  etilmaganligi  bo’yicha  javobgarlik  esa  ma’muriy 
komissiya kotibi va JIEM boshlig’i zimmasiga yuklatiladi. 
Taqdimnoma  yoki  iltimosnoma  ko’rib  chiqilgandan  so’ng  sud 
iltimosnoma  yoki  taqdimnomani  qanoatlantirish  yoki  rad  etish  to’g’risida 
ajrim chiqariladi.  
Ayrim hollarda jazoni ijo etuvchi muaasasa tomonidan jazoni o’tashdan 
muddatidan  ilgari  ozod  etish  yoki  jazoni  yengilrog’i  bilan  almashtirish 
haqida  taqdimnoma  kiritilishini  rad  qilishi  mumkin.  Quyidagilar