Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

Qattiq  tartibli  koloniyalarda  saqlanayotgan  mahkumlar  sharoitini 
yengillashtirish  asoslari  va  tartibi.  JIKning  119-moddasiga  ko’ra,
 
qattiq 
tartibli koloniyalarda mahkumlar umumiy turar joylarda yashaydilar. 
Mahkumlar  belgilangan  eng  kam  ish  haqi  miqdorining  bir  yarim 
baravarigacha  bo’lgan  summaga  oziq-ovqat  mahsulotlari  va  eng  zarur 
narsalar sotib olishlari mumkin.   
 
Mahkumlar yil mobaynida: 
– uch marta qisqa muddatli va uch marta uzoq muddatli uchrashuv; 
– to’rt marta telefon orqali so’zlashuv; 
– to’rtta posilka yoki yo’qlov; 

---

194 
 
– to’rtta banderol olish huquqiga ega hisoblanadilar.  
 
Qattiq  tartibli  koloniyalarda  chekish,  stolda  o’ynaladigan  o’yinlar 
o’ynash,  ko’r’a-to’shaklardan  foydalanishga  ruxsat  etilmaydi.  Beriladigan 
ovqat  ham  kamaytirilgan  normada,  ularga  bir  sutkada  bir  soatgacha  ochiq 
havoda sayr qilishga ruxsat beriladi. 
Qattiq  tartibli  koloniyalar  kartserlarining  bir  kishilik  kameralarida 
saqlanayotgan  mahkumlar  oziq-ovqat  mahsulotlari  va  eng  zarur  narsalar 
sotib  olish  uchun  belgilangan  eng  kam  ish  haqi  miqdorining  30  foizigacha 
pul  sarflash  hamda  har  kuni  muddati  bir  yarim  soatlik  sayr  qilish  huquqiga 
ega. 
 
Qattiq  tartibli  koloniyalarning  hibsxonalariga  yoki  tergov  hibsxonalari 
va  turmalarining  kartserlariga  kiritib  qo’yilgan  mahkumlarga  kamaytirilgan 
normalar bo’yicha beriladi.  
 
Mahkumlar  hibsxona  va  kartserlarda  bo’lgan  paytlarida  muassasa 
ma’muriyati ularning shaxsiy buyumlari to’la-to’kis saqlanishini ta’minlaydi. 
Intizomiy  bo’limga  kiritib  qo’yilgan  mahkumning  oziq-ovqat  mahsulotlari 
va  shaxsiy  ashyolari  omborxonaga  to’shiriladi  va  jazo  chorasi  tugagandan 
keyin  unga  qaytarib  beriladi.  Bunda  uzoq  saqlash  oqibatida  oziq-ovqat 
mahsulotlari  tabiiy  sabablarga  ko’ra  buzilib,  iste’mol  uchun  yaramay  qolsa, 
komissiya  tuzilib,  ushbu  komissiya  dalolatnoma  tuzadi  va  mahkumning 
roziligi bilan ular yo’q qilinadi. 
Mahkumlarning ko’pi bilan uch mart qisqa muddatli va uch marta uzoq 
muddatli uchrashuv, to’rt marta telefon orqali so’zlashuv, to’rtta posilka yoki 
yo’qlov,  to’rtta  banderol  olish  huquqiga  ega  ekanligi  haqida  ham  so’z 
yuritiladi. Bu imtiyozlar mahkum sharoitining o’zgartirilishi bilan o’zgarishi 
mumkin.  Bu  hol  unga  berilgan  barcha  imtiyozlarning  bekor  bulishi  bilan 
namoyon  bo’ladi  va  JIK  109-moddasining  to’rtinchi,  beshinchi  va  oltinchi 
qismlarida belgilangan huquqiy cheklash turlari va qo’shimcha huquqlardan 
foydalanishga  ruxsat  etiladi.  Jumladan,  yengillashtirilgan  sharoitdagi  qattiq 
tartibli koloniyalarda mahkumlar eng kam oylik ish haqining o’n foizigacha 
qiymatda  pul  sarflash,  qo’shimcha  posilka,  banderol  yoki  yo’qlov  olish 
huquqlari, telefon orqali so’zlashuv huquqlari bilan ta’minlanishi mumkin. 
Qattiq  tartibli  koloniyadagi  intizomiy  bo’limlarida  kartserlarda  jazoni 
o’tayotgan  mahkumlar  esa  chekish,  stolda  o’ynaladigan  o’yinlardan,  kitob, 
gazeta-jurnal  va  boshqa  adabiyotlardan,  o’rin-ko’r’a  buyumlardan,  telefon 
orqali  so’zlashuv  va  uchrashuvlardan  foydalanish,  oziq-ovqat  mahsuloti  va 
eng zarur narsalarni sotib olish, yo’qlov, posilka hamda banderollarni  olish 

---

195 
 
va jo’natish, xat va boshqa jo’natmalarni yuborish man etiladi. Ularga o’zlari 
bilan  birga  oziq-ovqat  va  shaxsiy  buyumlarni  olib  kirish  taqiqlanadi, 
yuvinish paytida foydalanish uchun beriladigan narsalar bundan mustasno.