Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

FUQAROLIK ISHLARI BO‘YICHA PROTSESSUAL HUJJATLARNING UMUMIY QOIDALARI

 

 

23 

 

I BОB

 

I BOB. FUQAROLIK ISHLARI BO‘YICHA PROTSESSUAL 

HUJJATLARNING UMUMIY QOIDALARI 

 

1-§.  Fuqarolik  ishlari  bo‘yicha  protsessual  hujjatlar  tushunchasi 

va ularning ahamiyati 

Fuqarolik ishlari bo‘yicha odil sudlovni amalga oshirishda sud bir-biri 

bilan  bog‘liq  bo‘lgan  hamda  protsessual  tizimga  asoslangan  harakatlarni 

amalga  oshiradi.  Bunday  protsessual  harakatlar  tartibi  O‘zbekiston 

Respublikasining  Fuqarolik  protsessual  kodeksida  (bundan  buyon  matnda 

FPK deb yuritiladi), belgilangan asosda, ya’ni ariza, da’vo arizasi, shikoyat, 

e’tiroz, protest, sudning hal qiluv qarorlari, qarorlar va ajrimlari shaklida o‘z 

ifodasini  topadi.  Fuqarolik  ishlarini  sudda  qonunda  belgilangan 

muddatlarda ko‘rib, qonuniy, asosli va adolatli hal qiluv qarori chiqarilishi, 

aynan,  protsessual  hujjatlarni  ixcham  va  belgilangan  talablarga  muvofiq 

tuzishni  talab  etadi,  kelgusida  ishni  to‘g‘ri  hal  etishga  yordamlashadi. 

Aksincha, protsessual qonun talablariga rioya qilinmasdan tuzilgan hujjatlar 

ish  ko‘rishni  qiyinlashtiradi,  qonunda  ko‘zda  tutilgan  ba’zi  hollarda  esa 

yuqori  sudlar  tomonidan  sud  qarorlarining  o‘zgartirilishiga  yoki  bekor 

qilinishiga  olib  keladi.  Biroq,  fuqarolik  protsessual  qonunchiligi  sud 

ishlarini  yuritish  jarayonida  barcha  protsessual  hujjatlar  uchun  qat’iy 

belgilangan shaklni nazarda tutmaydi. 

“Fuqarolik  ishlari  bo‘yicha  protsessual  hujjatlar”  moduli  fuqarolik 

ishlari bo‘yicha odil sudlovni amalga oshirish borasida vujudga keladigan 

fuqarolik  protsessual  huquqiy  munosabatlar  doirasida  protsessual 

hujjatlarning  turlari,  mazmuni  va  shakliga  qo‘yilgan  talablarni,  ularning 

tuzilishi,  qabul  qilinishi  hamda  taqdim  etilishini,  shuningdek,  ushbu 

hujjatlarda  amaldagi  qonun  hujjatlarining  tegishli  qoidalari  to‘g‘ri  tatbiq 

etilishi  va  boshqa  protsessual  xususiyatlarining  nazariy  va  amaliy 

masalalarini o‘rganadi, tekshiradi va umumiy xulosa chiqaradi, protsessual 

hujjatlarga ilmiy sharh beradi.