Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Uy  hayvonlarini  tanib  olish  uchun  ko‘rsatishdan  oldin  so‘roq 

qilish  jarayonida  quyidagilar  aniqlanadi:  hayvonning  turi,  zoti,  jinsi, 

taxminiy yoshi, rangi, tusi, oriq yoki semizligi, laqabi, alohida belgilari 

(egasining  tamg‘asi,  chandiqlar,  yaralar).  Agar  so‘roq  qilinuvchida 

o‘g‘irlangan hayvonning suratlari mavjud bo‘lsa, ularni olish va jinoyat 

ishi materiallariga qo‘shib qo‘yish lozim. 

---

 

300 

Tanib  olinuvchi  bilan  birga  ko‘rsatiladigan  ob’ektlarni  tanlash 

o‘ta  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Tanib  olinuvchi  bilan  birga 

ko‘rsatiladigan  odamlar  tashqi  ko‘rinishi  (yoshi,  bo‘yi,  irqiy  va  milliy 

mansubligi, gavda tuzilishi, yuz shakli, sochining rangi va h.k.) jihatidan 

bir-biriga  ancha  o‘xshash  bo‘lishi  lozim.  Ko‘rsatilayotgan  narsalar  bir-

biridan  yaqqol  farq  qilmasligi  kerak.  Tanib  olish  uchun  ko‘rsatiladigan 

ob’ektlar,  qoida  tariqasida,  uchdan  kam  bo‘lmasligi  lozim.  Binobarin, 

tanib  oluvchi  ularni  nafaqat  xayoliy  obraz,  balki  bir-biri  bilan  ham 

solishtiradi.  Bu  qidirilayotgan  ob’ektni  ayniylashtirish  amalga 

oshirilayotgan alohida xususiyatlarni farqlashga yo‘naltiradi. 

Tanib olish uchun ko‘rsatish vaqti va joyini tanlash yuzaga kelgan 

tergov  vaziyati  bilan  belgilanadi.  Bu  erda  quyidagi  qoida  amal  qiladi: 

ob’ektni kuzatish va uni tanib olish o‘rtasidagi vaqt oralig‘i qancha qisqa 

bo‘lsa,  shuncha  yaxshi.  Biroq,  agar  tanib  oluvchi  betob,  stress  holatida 

yoki  jarohatlangan  bo‘lsa,  unga  o‘ziga  kelish  uchun  vaqt  berish  lozim. 

Bu  holda  tergovchi  tanib  olish  uchun  ko‘rsatishni  o‘tkazish  sanasi 

haqida davolovchi shifokor bilan maslahatlashishi kerak.  

Tanib  olish  uchun  ko‘rsatishga  tayyorgarlik  ko‘rish  hal  etilishi 

lozim  bo‘lgan  masalalar,  texnik-kriminalistik  ta’minot  va  hokazolarni 

o‘z ichiga oluvchi yozma rejani tuzish bilan yakunlanadi. 

Tanib  olish  uchun  ko‘rsatishga  yaxshi  tayyorgarlik  ko‘rish  ko‘p 

jihatdan  uning  muvaffaqiyatini  belgilaydi.  Ayni  paytda  bu  tergov 

harakatiga  tayyorgarlik  ko‘rishdan  oldin  uni  o‘tkazishga  zarurat  bor-

yo‘qligini  qat’iy  anglab  olish  kerak.  Bu  savolga  jinoyat  ishini  va 

operativ  xarakterdagi  materiallarni  o‘rganish  natijasida  javob  olish 

mumkin.  

 

Tanib  olish  uchun  ko‘rsatiladigan  shaxs  ham  jinoyat  protsessida 

tutgan  o‘rniga  qarab  guvoh,  jabrlanuvchi,  gumon  qilinuvchi  va