Логопедия фанининг мақсади, вазифалари. Нутқ органларининг тузилиши. Нутқнинг ҳосил бўлиш механизми

Б, в, г, д, ж товушини нутқга қўйиша унлиси орқали амалга оширилади. Аунлиси жарангли ундош фонемаларни ҳосилқилишда фойдаланилади, чунки катта очилган оғиз ўзини кузатиш учун қулай ва бўшашган лаб мускуллари артикуляцияга халақит бермайди. Д товушини талаффуз қилишда, ташқарига чиқарилган тилга тепа тишни теккизиш тавсия этилади.
Жтовуши устида иш олиб борилганда қуйидагиларга аҳамият бериш керак:

• 
  болаатовушини чўзиш билан бир вақтда тилни "косача" ҳолатига келтирилади;
  
• 
  болаа товушини чўзиш билан бир вақтда тилни "косача" ҳолатига келтирилади ва тишни бир-бирига яқинлаштириб, лабларни доира ҳолатига келтиради.
  

Жтовушниртовушидан ҳосил қилиш ҳам мумкин.
Г товуши механик усул ёрдамида к товушига ўхшаб д товушидан ҳосил қилинади.
Сирғалувчи з товуши э товушидан ҳосил қилинади. Бунинг учун этовуши талаффуз қилинади ва шу вақтнинг ўзида тил ташқарига чиқарилади ва тишлар бир-бирига яқинлаштирилади.
Кейинчалик жарангли товушларнинг талаффузи турли унлилар орасида интервоклизацияси машққилинади.
Ава ева ава ува ива
Аве еве ове уве иве
Аво ево ово уво иво
Ову еву ову уву иву
Бу бирикмалар овознинг турли баландлигида, биринчи унлини чўзиб ва иккинчи унлини пасайтириб ёки тескарисига талаффуз қилинади.
Интервокал машқлар жараёнида логопед керакли товушга, шундай сўзлар топиш керакки,бунда ўтилаётган товуш унли товушлар ўртасида келсин.
Болага бурун санори м товушни узоқ, чўзиб талаффуз қилиш буюрилади. Кейин лабларни кулги ҳолатига келтириб, тилни бир оз чиқариб ммм ззз типидаги бирикма талаффуз қилинади. Сўнг шунга ўхшаш ммм жжж ёки ммм ввв ҳосил қилинади.
Бу усулда фақат фрикатив товушларни ҳосил қилишда фойдаланиш мумкин.
Бунда сонор л товушидан ҳам фойдаланиш мумкин. Жарангли портловчи ва фрикатив ундошларнинг талаффузини тўғрилашда уларни турли тарбияловчи мусиқали машқларда ва фразаларда куйлаш мумкин.