|
Massajning chuqur uqalash usullarini mexanik ta’siri natijasida mushaklar qo‘zg‘alishi mushaklardagi energiya beradigan moddalarni parchalashga olib keladi. Qon tomir devorlarining holatiga, odam qonida bo‘ladigan boshqa kimyoviy moddalar: buyrak usti bezining garmonlari-noadrenalin va adrenalin, sut kislotasi, ATF (adrenozinetri fosfat) kislotasi ta’sir etadi. Qon tomirlari va kapillyarlarda qon aylanishiga ta’sir etadigan murakkab jarayonlar majmuasini markaziy nerv tizimi tartibga solib turadi. Bundan qon tomirlarmmg kengayib torayishi kapillyarlar devoiining o‘tkaravchanligi, qon va to‘qima o‘rtasidagi almashinish jarayonlarini ham boshqaradi. Massajning gumorall omillari qatoridan yuqori ko‘rsatilganlaridan tashqari, tanamizning o‘zida ishlab chiqariladigan ichki opiatlariga bir oz to‘xtalib o‘tamiz. Ma’lumki, barcha kasalliklar, shikastlanishlar, jarohatlar, manfiy ruhiy kechinmalar og‘riq bilan kechadi. Neyrofiziologlarning ilmiy kashfiyotlari og'riq hissiga aloqada ikki xil peptid guruhlar R-moddasi va endorfinlar borligini isbotladilar. R-moddasi amerika olimlari U.Eylar va Dj.Gaddum tomonidan 1931-yilda topilgan. Rmoddasining nomi ingliz so‘zidan (poroshok) olingan. Endorfinlaresa o‘zining ta’sir etish hususiyatiga asosan nomlangan. Endogen morfinlar — organizm ichida hosil bo' ladigan ichki morfinlar degan ma’noni bildiradi. Agarda R-moddasi organizmda og'riqning hosil bo‘lishida, kuchayishida va tarqalishida ishtirok etsa, endorfinlar — organizmdagi narkotiklar sifatida og‘riqni pasaytiradi. Endorfinlar Amerikalik, Nyu-York dorilfununi olimi, E.J. Simon va ShotlandiyaJik olim J.Kosterlits tomonidan kashf etilgan. Birinchi olim — bosh miya nerv hujayralari maxsus retseptorlarga ega bo‘Iib, ular morfi bilan qo'shiladi, deb aytgan bo‘lsa, ikkinchi olim E.J.Simon kashfiyotidan habardor bo‘lib, bu bejiz emasdir retseptorlar o‘zimizda hosil bo‘ladigan morfi sezishga mo‘ljallangan va uni izlash lozimdir, deydi. Kosterlits guruhning izlanishlari muvofaqqiyat bilan yakunlandi: endorfinlar ihtiro etildi. - Massajning chuqur uqalash usullarini mexanik ta’siri natijasida mushaklar qo‘zg‘alishi mushaklardagi energiya beradigan moddalarni parchalashga olib keladi. Qon tomir devorlarining holatiga, odam qonida bo‘ladigan boshqa kimyoviy moddalar: buyrak usti bezining garmonlari-noadrenalin va adrenalin, sut kislotasi, ATF (adrenozinetri fosfat) kislotasi ta’sir etadi. Qon tomirlari va kapillyarlarda qon aylanishiga ta’sir etadigan murakkab jarayonlar majmuasini markaziy nerv tizimi tartibga solib turadi. Bundan qon tomirlarmmg kengayib torayishi kapillyarlar devoiining o‘tkaravchanligi, qon va to‘qima o‘rtasidagi almashinish jarayonlarini ham boshqaradi. Massajning gumorall omillari qatoridan yuqori ko‘rsatilganlaridan tashqari, tanamizning o‘zida ishlab chiqariladigan ichki opiatlariga bir oz to‘xtalib o‘tamiz. Ma’lumki, barcha kasalliklar, shikastlanishlar, jarohatlar, manfiy ruhiy kechinmalar og‘riq bilan kechadi. Neyrofiziologlarning ilmiy kashfiyotlari og'riq hissiga aloqada ikki xil peptid guruhlar R-moddasi va endorfinlar borligini isbotladilar. R-moddasi amerika olimlari U.Eylar va Dj.Gaddum tomonidan 1931-yilda topilgan. Rmoddasining nomi ingliz so‘zidan (poroshok) olingan. Endorfinlaresa o‘zining ta’sir etish hususiyatiga asosan nomlangan. Endogen morfinlar — organizm ichida hosil bo' ladigan ichki morfinlar degan ma’noni bildiradi. Agarda R-moddasi organizmda og'riqning hosil bo‘lishida, kuchayishida va tarqalishida ishtirok etsa, endorfinlar — organizmdagi narkotiklar sifatida og‘riqni pasaytiradi. Endorfinlar Amerikalik, Nyu-York dorilfununi olimi, E.J. Simon va ShotlandiyaJik olim J.Kosterlits tomonidan kashf etilgan. Birinchi olim — bosh miya nerv hujayralari maxsus retseptorlarga ega bo‘Iib, ular morfi bilan qo'shiladi, deb aytgan bo‘lsa, ikkinchi olim E.J.Simon kashfiyotidan habardor bo‘lib, bu bejiz emasdir retseptorlar o‘zimizda hosil bo‘ladigan morfi sezishga mo‘ljallangan va uni izlash lozimdir, deydi. Kosterlits guruhning izlanishlari muvofaqqiyat bilan yakunlandi: endorfinlar ihtiro etildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
