Lim vazirligi guliston davlat universiteti

Tabiiy sharoiti va boyliklari. Surxondaryo viloyati O’zbekistonning eng janubida, Surxon—Sherobod vodiysida joylashgan.
Mintaqaning hududi uncha katta bo’lmasa ham uning tabiiy sharoiti respublikamiz boshqa mintaqalaridan o’ziga xos xususiyatlari bilan ajralib turadi. Uning hududi shimoldan janubga Amudaryo soxillari tomon pasayib boradi. Iqlimi quruq subtropik bo’lib, nafarqat O’zbekistonda, balki MDHning eng issiq hududlaridan biridir. Shu sababli, bu mintaqa O’zbekistonning asosiy ingichka tolali paxta bazasi hamda subtropik ekinlar rayoni hisoblanadi.
Surxondaryo iqtisodiy rayoni shimol va g’arb tomondan tog’lar bilan o’ralganligi uchun shimoldan keladigan sovuq xavo va g’arbdan keladigan ilik xavo massalari mintaqaga kirib kela olmaydi. Shu sababli yog’in miqdori kam. Yiliga 130 — 180 mm atrofida yog’in tushadi. Eng ko’p yog’in tog’ etaklariga tushadi —600 mm atrofida. Yog’in kamligidan sun’iy sug’orishga extiyoj katta bo’lib, Surxondaryo, Sherobodaryo, Amudaryo suvlaridan unumli foydalanishga majbur bo’ladi. Mintaqaning tuproq o’simlik va xayvonot dunyosi tekislikdan tog’larga tomon o’zgarib boradi.
Tekisliklarda sug’orib dexdonchilik qilinsa, tog’ yonbag’irlarida lalmikor dexqonchilik rivojlangan.
Viloyatda mineral resurslar xilma xil, ayniqsa, yoqilg’i turlaridan neft, gaz, toshko’mir, kimyoviy xom ashyolardan mineral tuzlar, oltingugurt hamda shifobaxsh mineral suvlar topilgan. Asosiy neft va gaz konlari Xavotor, Uchqizil, Ko’kaydi va Lalmikordir. Toshko’mir Boysun va Sharrunda, yirik tuz koni Xo’jakonda joylashgan. Shu bilan birga qurilish materiallari zaxirasi ham kattadir.
Surxondaryo mineral resurslarga boyligi sababli tog’-kon, rangli metallurgiya, energetika, kimyo, qurilish materiallari sanoati rivojlanish imkoniyatiga ega.