Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи

N



60-rasm. Suyakli baliqlarning bosh miyasi: 1-hidlov kapsulalari, 2-hidlov bo`laklari, 3-oldingi miya yarimsharlari, 4-o`rta miya,
5-miyacha, 6-uzunchoq miya, 7-orqa miya, 8-uchlik nervning ko`zga boradigan tarmog`i, 9-eshitish nervi, 10-adashgan nerv.
erv sistemasi va sezgi organlari. Suyakli baliqlarning bosh miyasi tog’ayli baliqlarnikiga nisbatan birmuncha sodda tuzilgan. Uning hajmi nisbatan kichik, oldingi miya qopqog’ida nerv moddalari yo`q. Miya yarimsharlarining ichi (yon qorinchalari) tog’ayli baliqlardagi kabi to`siq bilan to`liq ajralmagan. Miya yarimsharlarining oldingi tomoniga hidlov bo`lagi, orqa tomoniga esa oraliq miya tutashgan. Oraliq miya nisbatan katta. Uning orqa tomonida epifiz, qorin tomonida esa gipofiz joylashgan. Ko`rish nervlari kesishib, xiazma hosil qiladi. Suyakli baliqlarda o`rta miya va miyacha nisbatan katta, yaxshi rivojlangan. Oraliq miya katta yarimshar tomonidan berkitilgan. Uzunchoq miya asta-sekinlik bilan orqa miyaga qo`shilib ketadi (60-rasm).
Bosh miyadan 10 juft bosh miya nervlari chiqadi. Orqa miya tuzilishi bilan tog’ayli ba-liqlarnikiga o`xshash bo`ladi. Umuman olganda, baliqlar va barcha umurtqali hayvonlar bosh miyasining barcha bo`limlari, hayvonlar hayotida muhim ahamiyatga ega. Masalan: miyacha baliqlar harakatini, uzunchoq miya nafas olish, qon aylanish, hazm qilish organlari ishini boshqaradi.
Ko`rish organlari. Suyakli baliqlarning ko`zi xuddi tog’ayli baliqlarning ko`ziga o`xshash tuzilgan, ya`ni ularning ko`zlari suvda ko`rishga moslashgan. Uning shox qatlami yassi va juda zich, ko`z gavhari sharsimon shaklda bo`lib, shox qatlamga deyarli taqalib turadi. Shunga ko`ra, ko`zning oldingi kamerasi juda kichik. Sklerasi tog’aydan iborat. Ko`z soqqasi bo`shlig’ida baliqlarga xos bo`lgan o`roqsimon o`simtalar bor. Bu o`simtalar tomirli pardadan boshlanib, ko`ruv nervining kirish joyiga yaqin yerda to`r pardani teshib chiqadi va ko`z gavhariga borib birikadi. O`roqsimon o`simta qisqarganda ko`z gavhari ichkariga kiradi va natijada akkomodatsiya (fokusga tushirish) yuz beradi, ya`ni ko`z fokusi yaqindagi narsani ko`rishdan uzoqdagi narsani ko`rishga to`g’rilanadi. Harakatchan ko`z qovoqlari yo`q. Kumush parda baliqlar uchun juda xarakterli. Bu parda rangdor pardaga ham o`tib uning tashqi qatlamini hosil qiladi.