Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи

49-rasm. Zog’ora baliqning tashqi tuzilishi: 1-jabra qopqog’i; 2-burun teshigi; 3-yon chizig’i;
4-ko`krak suzgich qanoti; 5-qorin suzgich qanoti; 6-anal teshigi; 7-orqa suzgich qanoti; 8-anal suzgich qanoti; 9-dum suzgich qanoti; 10-og’iz teshigi.

Har xil suzgich qanotlarining ma`lum bir vazifasi bor. Masalan: dum suzgich qanoti butun dum bo`limi bilan birga, gavdani ilgariga harakat qildiradi hamda rul vazifasini bajaradi.

Juft suzgich qanotlarining yordami bilan baliq chap va o`ng tomonga buriladi. Bundan tashqari, juft suzgich qanotlari baliqlarning gavdasini tabiiy holatda tutib turishga ham yordam beradi. Agar bordiyu baliqlarning juft suzgich qanotlari kesib tashlansa, bunday baliqlar qornini yuqoriga qaratgan holda suv betiga qalqib chiqadi. Orqa va qorin toq suzgich qanotlari aktiv harakatda ishtirok etmasada, lekin ular gavdaga ma`lum darajada turg’unlik berib, harakat etishiga yordam beradi.
Teri qoplami. Suyakli baliqlarning boshini hisoblamaganda, ularning ko`pchiligining butun gavdasi suyak tangachalar bilan qoplangan. Suyak tangachalar tomga yopiladigan cherepitsaday bir-birining ustiga yotadi.
Har qaysi tangacha yumaloqlashgan yupqa plastinkadan iborat bo`lib, asosiy qismi teri ichida turadi, tashqi cheti esa mayda arra tishli bo`ladi. Bunday tangachani ktenoid tangacha deyiladi, olabug’asimonlarda ktenoid tangacha bo`ladi.
Suyakli baliqlarning ayrim turlarida yana sikloid tangachalar ham bo`lib, ularning cheti arra tishli bo`lmay, balki tekis bo`ladi. Bunday tangachalar zog’ora baliq, losos, plotva, karas va boshqa baliqlarda bo`ladi. Umuman, suyakli baliqlarda ganoid, kosmoid va suyak tangachalar bo`ladi. Latimeriyalarda kosmoid tangacha uchraydi. Bunday tangachaning ustki qatlami kosmin moddasidan iborat. Ganoid tangachalar kayman baliqlarda uchraydi va yassi rombsimon plastinkalardan iborat bo`ladi. Tangachalar baliqlarning asl terisidan, ya`ni koriumdan hosil bo`ladi. Tangacha qatlami sirtidan yupqa epidermis qobiq bilan yopilgan. Epidermis qobig’ida bir hujayrali bezlar ko`p bo`lib, gavda sirtiga suyuqlik, ya`ni sekret ajratadi. Bu shilimshiq modda baliq tanasining suvga ishqalanishini kamaytiradi va har xil bakteriyalardan saqlaydi. Baliqlarning tangachalari ularning o`sishi bilan kattalasha boradi va plastinkalarda yirik halqalar hosil bo`ladi, shu halqalarga qarab baliqlarning yoshi aniqlanadi.
Baliqlar tanasaning boshidan to dum suzgich qanotigacha to`g’ri yon chizig’i o`tadi. Bu organ tangachalarni teshib o`tgan qator teshiklardan hosil bo`lgan. Teshiklarning oxirgi uchi nerv uchlari bilan yon chizig’i joylashgan maxsus kanalga ochiladi. Yon chizig’i suv sharoitidagi o`zgarishlarni qabul qiladi.
Skeleti. Suyakli baliqlar skeleti tog’ayli baliqlar skeletidan farq qilib, asosan suyakdan tashkil topgan. Suyaklar kelib chiqishiga qarab tog’ay (xondral) suyaklar va teri, ya`ni qoplag’ich suyaklarga bo`linadi. Xondral suyaklar tog’ay to`qimasining sekin-asta suyak to`qimasiga almashinishidan hosil bo`ladi. Qoplag’ich suyak chin teridan hosil bo`ladi va tog’ayli davrini o`tamaydi. Baliqlarning skeleti o`z navbatida o`q skeleti, bosh skeleti va suzgich qanotlar skeletiga bo`linadi.
O`q skeleti (umurtqa pog’onasi). Suyakli baliqlarning umurtqa pog’onasi faqat xondral suyaklardan tashkil topgan bir qancha umurtqalar yig’indisidan iborat. Zog’ora baliqning umurtqa pog’onasi boshqa suyakli baliqlarnikiga o`xshab tana va dum umurtqalariga bo`linadi. Umurtqalar tanasi qo`sh botiq amfitsel tipda, ularning orasida xorda qoldiqlari saqlanib qolgan (50-rasm), xorda qoldiqlari umurtqa tanasini teshib o`tadigan tor kanallar orqali bir-biriga qo`shiladi.